Ordskifte Tysklands uløyste migrasjonsrekning Ti år etter flyktningkrisa har tyske politikarar stramma monaleg inn – men dei er framleis avhengige av innvandrarar for å få økonomien til å gå rundt.
Hugskot I Dagfinn Nordbø Julekrybbe Når eg granskar julekrybba endå nærmare, ser eg ei hollandsk vindmølle.
Klimapolitikk Leiestjerna som slokna Visjonen om Europa som verdas grøne leiestjerne er borte. No handlar det om å halde fast ved den dalande oppslutninga og verne om den europeiske industrien, lyder det frå den danske klimaministeren.
Kulturkommentar I Mona Mørk Skal monumenta opp eller ned? Med politisk makt følgjer definisjonsmakt, og gjennom eit monument kan dette få synleg form. At dei ein gong var oppe, treng ikkje bety at dei bør bli ståande.
Kulturkommentar I Tor Martin Bøe Gje ei lita eller maks middels oppleving til jul Kor mange konsertar var du på i fjor? Statistisk sett var du på færre enn tidlegare. I alle fall ifølgje Kulturdirektoratet.
Kommentar Kva er gale med Dyrene i Hakkebakkeskogen? Etter at eg sjølv vart kasta ut i kulturbransjen, har eg etter kvart fått nok av skravleklassens skravleri, skriv Monica Goksøyr.
Resesjon Tysk nedtur Tysklands økonomi opplever den verste krisa sidan andre verdskrigen, er bodskapen frå tysk industri, men Merz-regjeringa klarer ikkje å snu utviklinga.
Kommentar I Magnus Rotevatn Demokratisk tilbakeslag – eller status quo? Dei siste månadane i Tanzania har vore dramatiske, men valden viser berre at alt er som før.
Kulturkommentar I Tor Martin Bøe At ein i praksis feirar at Spotify overvaker og arkiverer alt ein gjer, er det visst ikkje så mange som tenkjer over.
Krig I Frederik Stjernfelt Det postheroiske Europa Berre finnane ønsker å slåst. – Det avgjerande i eit slag mot russarane vil vere infanteri, altså soldatar. Men Europa manglar soldatar som er villige til å kjempe, seier militærrådgivaren Edward Luttwak.
Kulturkommentar I Hilde Vesaas Med stjernereiser til sjølvinnsikt Fredelege stjernereiser og diktelskande dragar. Ursula K. Le Guins forfattarskap viser at science fiction-litteraturen er allsidig og djuptloddande.
Kommentar I Hallgeir Opedal Kjenslegeneratoren Ingenting skapar meir engasjement enn fotball og fredsprisar.
Kommentar I Svein Tuastad Harar og skjelpadder på Løvebakken Omstillingskommisjonen blir ein testbrønn. Skal makta rå, eller skal politikken utformast i eit ope ordskifte der dei beste argumenta vinn?
Musikkommentar I Tor Martin Bøe Når Radiohead melder fråfall, er det opp til fansen å finne ut om to pluss to kan verte noko anna enn fem.
Bok I Sindre Ekrheim Det makelause i kvar ting Casper André Luggs dikt har eit framandarta uttrykk som fangar augeblikk i eineståande natur.
Intervju I Erik Martiniussen – Russland må kvitta seg med den kolonialistiske arven Vitaly Servetnik er ein av fleire opposisjonelle som har måtta rømma frå Russland. I eksil i ein stor europeisk by jobbar han for total politisk transformasjon av Russland.
Utanriks CIA-tilbakeslag Rahmanullah Lakanwal, som skaut to soldatar i Washington D.C. i førre veke, har vore soldat i ein CIA-milits i Afghanistan.
Kommentar I Vidar Ystad Utan skamvett Avtroppande Høgre-leiar Erna Solberg meiner å vere i posisjon til å felle dom over statsminister Jonas Gahr Støre. Ho kallar resultatet av budsjettforhandlingane «pinleg for Arbeidarpartiet».
Kulturkommentar I Tor Martin Bøe Årets P3 Gull var verken spektakulært, glamorøst eller begeistrande, skriv Tor Martin Bøe. Men éin artist redda kvelden.
Sakprosa Spinn eller forsvinn Demokrati til salgs er eit innsiktsfullt vitnesbyrd om kva makt PR- og påverkarbransjen har i norsk politikk.
Kronikk «Jøden» som ein militær trussel skapte eit folkemord. 26. november for 83 år sidan vart over 500 jødar deporterte frå Noreg med «Donau». Historikar Sigurd Stenwig meiner ein må sjå på den radikaliserande effekten krigen hadde på det nazistiske prosjektet for å kunne forklare holocaust.
KOMMENTAR I Digitale juksemakarar Vi veit ikkje kor mange som juksar seg til betre karakterar med KI. Men mistanke om at det skjer i stor stil, er gift for utdanningssystemet og for samfunnet.
Musikkommentar I Tor Martin Bøe «Fleire enn Ed Sheeran kan jobbe mot å vise kor vanleg ein eigentleg er.»
Podkast I Hallgeir Opedal Heil ved Roy Jacobsen møtte eg heime i Solveien på Nordstrand ein vårdag i april 2015. Ei fasjonabel adresse og eit presentabelt, men langt frå prangande hus – kjøpt for pengane han tente på Seierherrene.
Bok I Odd W. Surén Den farlege eksponeringa Arild Dahl skriv klokt mellom anna om å lita på kjenslene.
Rask mote Kinesiske klede av italiensk fabrikat EU vil ha industriproduksjonen tilbake til Europa for å gjere oss mindre avhengige av Kina. Så kva gjer Kina? Dei overtek produksjonsapparatet innanfor EUs grenser.
Austerrike I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Keisarfamilien som aldri forsvann 107 år etter at habsburgarriket kollapsa, har etterkomarane etter den austerrikske keisaren framleis uformell makt.
Musikk I Morten Søberg Nostalgisk rock and roll i særklasse Oasis anno 2025 minner meg om den tida då John Major var statsminister og Storbritannia (likevel ...) det kulaste landet på tvers av landegrenser.
Operation Southern Spear USA har væpna styrkar i Karibia Trump-tilhengjarane rosar sjefen sin for å halde tett om kva han eigentleg er ute etter i Karibia. Det er uklart kor langt denne offensiven vil gå.
Kulturkommentar Mysteriet Zimmermann Historia om Jarle Zimmermann er historia om ein artist som forsvann, og om ei plate som aldri gav heilt slepp. No løftar ein ny dokumentar han fram frå gløymsla.
Roger Köppel «Eg ser på russarane som melankolske italienarar.» Sveitsaren Roger Köppel, høgrepopulist og redaktør i vekeavisa Weltwoche, reiser rundt i Tyskland for å undervise tyskarane i demokrati. I Sachsen får tilhøyrarane ein eksklusiv rapport frå fredsforhandlingane til venene hans i Kreml.
Kommentar I Ottar Grepstad Orsaking og frifinning Å be om orsaking for politiske misgjerningar er blitt ein politisk konvensjon i Noreg. Jamført med statsleiarar på hemntokt er det bra. Å vinne fram i rettsapparatet mot det offentlege er noko heilt anna.
Hugskot I Dagfinn Nordbø Brustein «Han slår dei ned med hammar, vanlegvis brukar han tre slag. Ein-to-tre. Slik held han på.»
Litteratur Når tre fell Tre malmfuruer i den litterære skogen fall dette året. Høyr intervjua med Dag Solstad, Ingvar Ambjørnsen og Roy Jacobsen.
Roman I Ulvespor Om svolt og svik Siste bandet om Arvolas kvenske formoder er eit sterkt vitnesbyrd om grensetilstandar.
Borgarkrig i Sudan Etter erobringa av Al-Fashir prøver krigsherren Mohamed Hamdan Dagalo, kjend som Hemedti, å framstå som statsmann. Han lovar å granske ugjerningane og verne innbyggjarane. Men kven vil tru på han no?
Syria «Tilgje? Eg kan ikkje eingong tilgje dei om 100 år» Fire månader etter at Bashar al-Assad flykta til Moskva, blei Latakia-provinsen i Syria åstaden for ein massakre. Overlevande frå massakren i Latakia fortel si historie.
Kommentar I Ottar Grepstad Utgivinga av Høiby-boka på Aschehoug reiser eit spørsmål som ingen har stilt. Er det likegyldig for rettsstaten og personvernet når ei bok kjem ut?
Hugskot I Dagfinn Nordbø Mannen med tusen meiningar «Folk sa at det nok ikkje fanst nokon andre på jorda som hadde så mange meiningar som han.»
Kulturkommentar I Tor Martin Bøe «Frels meg frå tomleiken» kunne vore tittelen på ein ny kinofilm om nokre sentrale år i livet til Bruce Springsteen Diverre har filmen for mykje tomleik og for lite frelse.
Bok I Du er hjemme nå Å svikte det aller finaste Petterson skriv truverdig og vart om utruskap og svik.
Kommentar I Hallgeir Opedal Vekas ord: å hytte Hytting fekk ei etterlengta oppstode etter ei hending på Lorry sist veke.
Forretningane til Trump-familien Mitt, mitt, mitt Trump-familien utnyttar presidentembetet til patriarken til eiga vinning.
Sakprosa Med Noreg mot iskalde mål Harald Dag Jølle skriv ferdaminne frå turar i mange leier lengst nord og lengst sør i verda.
Kommentar I Astri Suhrke Er det etter folkeretten nokon skilnad på å bombe det som kan vere narkomål på land, og å gå til åtak på småbåtar med mogleg narkolast til havs?
Kommentar I Astrid Sverresdotter Dypvik Ikkje heilt på topp Noreg vil ha verdas beste skule. Men vil vi betale for det?
Musikkommentar Her er ei yrkesgruppe ikkje så mange hadde tenkt skulle verte ramma av KI: coverbanda.
Hugskot I Dagfinn Nordbø Naboskap i hovudstaden «Kvar dag ringjer han på, ein nabo av den gode, gamle sorten som spør korleis det står til, og som vert uroleg om han ser aviser hope seg opp ved døra mi.»
Bok I Odd W. Surén Denne verda og dei andre Air er ei til tider underhaldande bok, men heilskapen er noko utflytande.
Sør-Amerika No satsar Bolivia på «kapitalisme for alle» Etter 20 år med sosialisme blir ein moderat politikar frå høgresida president i Bolivia. No står Rodrigo Paz overfor ei svært vanskeleg oppgåve.
Kommentar Soneforsvar I Debatten på NRK denne veka snakka dei om sentralitetssoner. Kva i all verda er det?
Kommentar I Hallgeir Opedal Guds straff over homofile I talen på London Pub synte biskop Olav Fykse Tveit til fleire konkrete døme på korleis kyrkja har diskriminert homofile. Eitt av punkta handla om aids.
Kommentar I Hallgeir Opedal «Vi lever trass alt i ...» Førre veke sa kyrkja unnskyld til dei skeive. Det var på høg tid. Vi lever trass alt i 2025.
Musikkommentar I Tor Martin Bøe Ei førtiårskrise ein både kan ta og kjenne på På årsdagen til «Take On Me» er den reelle førtiårskrisa for norsk musikk at me aldri kjem til å oppleve noko slikt igjen.
Kommentar Burde Trump fått fredsprisen? Mange trudde Trump var ein isolasjonist. Det har han vist seg ikkje å vera. Men kva er eigentleg Trumps utanrikspolitiske dagsorden?
Bok I Ingvild Bræin Den skakke barndomen Jakob Semb har skrive ein gripande roman der språkføringa kunne ha utfordra oss meir.
Statsbudsjett Same prosedyre kvart år Kvifor stilte eit knippe hutrande journalistar utanfor tomannsbustaden til Jens Stoltenberg i Oslo på tysdag?
Hugskot Gud seier opp jobben «Eg har no vore dykkar Gud heilt sidan tidenes morgon», skriv Dagfinn Nordbø, som synest det er på tide med ein medarbeidarsamtale.
Samfunn Jag etter luft Kan jakta på dronar i Danmark ha noko til felles med jakta på ubåtar i Hardangerfjorden i 1983? Ja, sett bort frå at russarane truleg stod bak.
Kommentar Kneecaps og Kaizers' metode To konsertar i New York sist fredag viste to sanningar om kva det vil seie at musikk er politisk.
Politikk Migrasjon og menneskerettar i Europa Fleire europeiske land talar no om å sette til side menneskerettar eller tolke dei annleis for å handtere migrasjonen. EU strammar inn innvandringspolitikken dramatisk. Kva er dette et svar på?
Hybrid krigføring Tyskland i søkjelyset til fiendane Journalistane Reinhard Bingener og Markus Wehner har samla fleire titals døme på at autoritære statar driv hybrid krigføring mot Tyskland.
Kunst I Mona Mørk Kritikk mot Nasjonalmuseet – Ein kan ikkje kalle seg nøytral og samstundes berre fortelje éi side av saka, seier Geir Egil Bergjord.
Sakprosa I Einar Haakaas Grundig om Arnfinn Nesset-saka Politimetodar som ikkje held mål. Tvil om vitneprov og merkelege tilståingar. Var Nesset eigentleg skuldig i 25 drap? Bevisa mangla.
Musikkommentar Kvar er tankane mine? Ei stor popstjerne har nyleg kome med nytt album. Men det verkeleg interessante er albumet som aldri kom ut. Og kvar det er.
Bedriftseigarar og politikk Kinas tause milliardærar I USA er milliardærar som Musk og Bezos kjende ansikt på den politiske scena. Kinas rikaste bedriftsleiarar er derimot knapt synlege. Frykt, korrupsjon og press sørgjer for å undertrykkje dei.
Reportasje Øydemarksprofeten Sjølv om Lars Levi Læstadius har gjeve namn til ei konservativ religiøs rørsle, sluttar han ikkje å fascinere som radikal reformator og allsidig vitskapsmann.
Kommentar I Torbjørn L. Knutsen Fortida speglar notida Vår tids terroristar har likskapar med dei valdelege anarkistane som kasta bomber i vestlege byar på slutten av 1800-talet, skriv Torbjørn L. Knutsen.
Reportasje I Erlend Skjetne Kvensk marknad Den årvisse Pajala-marknaden synte denne gongen fram ei sams soge på tvers av landegrenser.
Musikkommentar La oss snakke om kjærleik Det er på tide å erklære debatten om musikksmak som «god» eller «dårleg» som over.
Hugskot Gir livet meining og innhald «Eg har ein djup respekt for fjernsynsapparat», skriv Dagfinn Nordbø. Kvar skulle han elles ha lært at det finst mange nordmenn som ikkje kan syngje og danse?
