Kommentar I Sigurd Bjørnestad Offentleg gjeld over alle grenser Store underskot på statsbudsjetta dreg mange land ned i gjeldsholet. Og verre skal det bli.
Oljefondet I Christiane Jordheim Larsen Stoltenberg-metoden Det går ein raud tråd frå Jens Stoltenbergs hovudoppgåve i sosialøkonomi til hastevedtaket om oljefondets etikkråd.
Intervju I Marita Liabø Bonuskampane i kulissane Fotballspelarar blir rike, og sjølv i offentlege verksemder får leiarar millionar i bonus. – Vi har sjølv valt det, seier økonom Iver Bragelien ved Noregs Handelshøgskule.
Handelspolitikk I Eva Aalberg Undheim Handelstiltak i grenseland Jussen bak EUs tolltiltak mot Noreg er uprøvd. Og det finst ikkje nokon rettsleg måte for regjeringa å utfordre vedtaket på, seier EØS-rettsekspert Halvard Haukeland Fredriksen.
Sakprosa Fem reformer for landet som vart for rikt Martin Bech Holte føreslår ambisiøse reformer. Spørsmålet er om han får samfunnsøkonomane og politikarane med på å gjennomføra dei.
Samfunn Gjekk frå gull Denne hausten har det vore mykje skriveri rundt gullsalet til Noregs Bank i 2004. Var det ein tabbe å selje?
Kommentar I Sigurd Bjørnestad Stoltenberg er fangen i statsbudsjettet Krefter regjeringa ikkje rår med, et opp det meste av utgiftsveksten neste år. Finansministeren må betala store rekningar før han kan skaffa fleire hender på sjukehuset.
Kommentar Det store pyramidespelet Om ikkje kunstig intelligens fører til verdas undergang, kan det i alle fall gje oss eit heidundrande børskrakk.
Økonomi Nedsidene ved noregspris Noregsprisordninga vil sparke bein under straumsparing og energieffektivisering og gjere prisen høgare for dei utan straumstøtte, seier økonomiprofessor Lars Sørgard.
Økonomi Norsk rikdom på amerikanske hender 53 prosent av oljefondet er investert i USA. Kva gjer vi om oljerikdommen blir eit politisk mål for Trump?
Kommentar NHO drøymer om det norske Spotify Noreg driv med olje og fisk. Svenskane driv med høgteknologi og erobrar verda. NHO vil at me skal bli som dei.
Kommentar Det smale ordskiftet om formuesskatten: Fakta, takk! Historia om eigaren som tappar bedrifta for å betala formuesskatt, får mykje større plass enn ho fortener. Det er på tide å utvida ordskiftet.
Samfunn Vil ha oljefondet heilt ut av Israel – Å investera i Israel no representerer ein uakseptabel risiko for å bidra til folkerettsbrot, meiner førsteamanuensis i økonomisk historie ved BI Pål Nygaard.
Handelspolitikk Ein toll å slå seg til tols med Ola Grytten trur ikkje Noreg klarar å forhandle seg til ein mykje lågare toll enn 15 prosent på varer til USA, men meiner det likevel er viktig å få ein avtale.
Leiar I Christiane Jordheim Larsen Sløsing Det er merkeleg at debatten om sløsing ser ut til å vere eit nesten eksklusivt høgresideprosjekt.
Samtalen – Trump har fått jackpot USAs president Donald Trump kan sole seg i glansen etter handelsforhandlingar med EU. Men avtalen kjem med ein bismak, også for USA, seier seniorforskar Arne Melchior.
Kryptovaluta I Magnus Furre Gjerde Ei lønsam heilomvending Donald Trump gjekk frå å kalle kryptovalutaar for «tynn luft» til å tene fleire hundre millionar dollar på kryptoprosjekt.
Energi I Per Anders Todal Nyansane i noregsprisen Statkraft ville helst hatt ein fri kraftmarknad, men trur skadeverknadene av noregsprisen blir moderate.
Revidert nasjonalbudsjett Den store budsjettendringa Revidert nasjonalbudsjett har endra seg frå å vere ein teknisk revisjon til å verte ein ny budsjettrunde, seier fagfolk.
Kommentar I Morten A. Strøksnes Europas sjuke mannschaft Er den tyske grunnmuren i ferd med å forvitre?
Canada I Christiane Jordheim Larsen Heiser flagget for kanadisk sjølvstende ONTARIO: Kanadiarar lèt seg inspirere av eigen ishockeytradisjon, og løftar olbogane i forsvar mot Donald Trump. Dei vil ikkje verte den 51. staten i nabolandet USA.
Reportasje I Morten Søberg Monetære ferdaminne frå Georgia Georgia on my mind: Landet, ikkje den amerikanske delstaten, er ein pengemessig smeltedigel de luxe.
Politikk I Eva Aalberg Undheim Den handelspolitiske nyskakinga Dei nye tollgrepa til Donald Trump kan råke EU hardt. Men dei kan også råke USA hardt, kanskje endå hardare enn EU, ifølgje handelsekspertar.
Samfunn I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Europa sakkar akterut Frihandelen er under press. Det kan truge heile samfunnsmodellen til EU.
Samfunn I Hallgeir Opedal Tollaren Trump President Donald Trump tek i bruk eit 4000 år gamalt knep for å få det som han vil: tollsatsar.
Utanriks I Christiane Jordheim Larsen Kva skal Grønland leve av? NUUK, GRØNLAND: I debatten om eit sjølvstendig Grønland står eit spørsmål uløyst: Korleis erstatte dei danske tilskota, som utgjer over halvparten av statsbudsjettet?
Økonomi «Trump vil endeleg bli rik. Og Musk vil ha verdsherredøme» USA er i ferd med å utvikle seg til eit oligarki, seier Timothy Snyder, som er professor i historie ved Yale University. Denne veka deltek han på Verdas økonomiske forum (WEF), der Süddeutsche Zeitung har intervjua han.
Bitcoin-eksperimentet El Salvador er det einaste i landet i verda der kryptovalutaen bitcoin er offisiell valuta. Folk flest bruker amerikanske dollar i kvardagen, medan staten kjøper éin bitcoin kvar dag.
Reportasje Mikrobrikkene som formar framtida Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene?
«Dei som kritiserer storleiken på utgiftene til offentleg sektor, kjem sjeldan med forslag om kva som skal reduserast.»
Mangel på personell kan bremse Forsvaret Forsvaret er budsjettvinnar i år, men manglar fagfolk. – Vi er på grensa til ei krise, seier forbundsleiar Torbjørn Bongo.
Økonomi Slaktar skular med sparekniv Når fylkeskommunane må kutte, går det hardt ut over den vidaregåande skulen. Fag, linjer og heile skular forsvinn.
Kapitulasjon i klimapolitikken Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.
«Sjukelønsordninga er for raus same kva.» 64,2 milliardar er mykje pengar, og ved å nytta dei litt annleis kan vi styrka arbeid og grunnlaget for velferda.
Økonomi Ser ei slagside i direktoratet Sokkeldirektoratet overdriv verdien av norsk olje og gass, meiner universitetsrektor og petroleumsøkonom Klaus Mohn.
Energi Fekk ikkje plass til alt – Det er ikkje vår oppgåve å drive med polemikk. Vi har levert eit fagleg arbeid, seier kommunikasjonsdirektør Ola Anders Skauby i Sokkeldirekoratet.
Den gamle mannen og økonomien Joe Biden har gått ut på dato, men etter dei fleste målestokkar har den økonomiske politikken hans vore ein suksess.
Ei god tid for banksjefar Fortenesta til norske bankar slår alle rekordar. Kva fortel det om bankmarknaden?
Pengar i knipe – Dette er ikkje eit budsjett som markant medverkar til å endre livssituasjonen til dei som er hardast råka av dyrtida, seier samfunnsøkonom Martin Blomhoff Holm.
Pengar i knipe – Dette er ikkje eit budsjett som markant medverkar til å endre livssituasjonen til dei som er hardast råka av dyrtida, seier samfunnsøkonom Martin Blomhoff Holm.
Kronikk Den svake krona Kva skjer når krona er så svak? Bør vi halde på inflasjonsmålet på 2 prosent?
Økonomi Krona som krympa Så lenge både regjeringa og Noregs Bank spreier om seg med kroner, vert neppe krona mykje sterkare over tid.
Fryktar ikkje eit norsk krakk Det er gode sjansar for at Noreg får ei mjuk landing, meiner NHH-professor Ola Honningdal Grytten.
Bobla som vart borte Sentralbankane skulle berge verda frå finanskrise og pandemi. Biverknaden var dei største spekulative boblene gjennom tidene.
Politikk Utdanning er ei kalka grav Det finst ikkje éin einaste sektor der det vert sløst meir med ressursane enn i skule og høgre utdanning.
Landbruk Tung tids jordbrukstal Jordbruksoppgjeret i år er blant dei beste nokon gong. Men det er ikkje gjeve at det er nok, eller at pengane faktisk vert att hjå bonden.
Politikk Ein hær av uføretrygda Noreg nyttar 5,5 prosent av verdiskapinga på fastlandet til helserelaterte ytingar for folk i arbeidsfør alder. Litt av desse pengane kunne gått til Forsvaret.
Økonomi Leiarlønsfesten har sin pris Når toppsjefane får mykje sterkare lønsvekst enn dei tilsette, har det kostnader som ikkje viser att i rekneskapane.
Intervju Når dei rike reiser Skatteflukta får ikkje konsekvensar på kort sikt for norsk vekstkraft, men er truleg skadeleg lenger framme, trur sjeføkonom Harald Magnus Andreassen.
Økonomi Ei klassisk bankkrise Konkursen til Silicon Valley Bank er eit læreboksdøme på korleis ei bankkrise oppstår. Svaret til amerikanske styresmakter på konkursen er derimot eit lærebokdøme på korleis ein skal skapa nye bankkriser.
Kommentar Husleige skal ikkje bygge fattigdomsfeller Det må politikk til for å løyse norske leigetakarar frå stadig høgare buutgifter.
Økonomi – Russland har mist vekstkrafta Russlands økonomi går tilsynelatande godt. Tala lyg, meiner Jeffrey Sonnenfeld ved Yale.
Økonomi Eit forsvar for høgre renter Høgre renter kjem til å føra til mykje godt, kan vi gjera oss ei von om.
Tapt truverd Trygve Slagsvold Vedum lover å kompensera for at Finansdepartementet bomma på inflasjonen. Det får han neppe heilt til.
Politikk Levekår i endring Kjersti Toppe uroar seg over at fleire no får dårleg råd, men meiner regjeringa har prioritert pengar til barnefamiliane som har størst risiko for å oppleve fattigdom.
Energi Energiåret 2022 Straumprisen vert høg minst fram til 2026. Noreg har vedteke å ikkje leita etter gass i nye område. I Irland brenn dei torv. Og i Tyskland har feiarane stadig meir å gjera, samstundes som regjeringa vil importera CO2-intensiv LNG.
Alle lektorar er ikkje like for Lånekassen Studiestøtta skal aukast. Men det er enno skeivskapar i støtteordningane for ulike utdanningsløp. Somme lærarstudentar får ikkje sletta lån etter enda utdanning.
Pengeflyktningar Det er nokså lønsamt for både pensjonistar og rike å flytta frå Noreg. Om det er eit problem, kjem an på augo som ser.
Gratis å permittere tilsette Fiskeforedlingsbedrifter kan permittere tilsette kostnadsfritt. Staten tek rekninga frå dag ein.
Hanskane er av i laksekampen Grunnrenteskatten på oppdrett skal berre gjelde vinstane frå sjøen. Men det er landanlegga som har blitt kampsona.
Økonomi Statsbudsjettet er ikkje så stramt som Vedum hevdar Etter nokre litt dårlege år då vi tok meir pengar ut av Oljefondet enn vi sette inn, renn det pengar inn att. Men at Statkraft ikkje kan betala meir i utbyte, er ei gåte.
Økonomi Grunnrentelandet Det fine med grunnrenteskatt er at investorar får langt meir å investera med.
Ho fekk viljen sin Samfunnet har all grunn til gle seg over at regjeringa vil ha grunnrenteskatt på oppdrett, meiner Karen Helene Ulltveit-Moe.
Økonomi Året då alt vart dyrare Det er ikkje enkelt å treffa med rentereduksjonar og -hevingar. Sentralbankane har det med å gå for langt.
Økonomi Inflasjonen er attende Ei globalisering i revers gjer det mykje vanskelegare å få ned inflasjonen.
Kommentar Få er bra, mange er dårleg Equinor er 50 år. Særs få menneske har skapt utrulege verdiar for oss alle. Vi bør slutta å lytta til desse som seier dei vil skapa arbeidsplassar.
