Samtalen Når vêret slår om Kor mykje varmare og blautare vêret i Noreg vert framover, står att å sjå. Men sjølv eit mindre sannsynleg scenario er mogleg, ifølgje klimaforskar Anita Verpe Dyrrdal.
Litteratur I Marita Liabø Mykje død og mykje varme Eigentleg skulle han skrive om genmodifisert mat og at det går til helvete. Det blei heller gravferder. – Det var morosamare, seier Lasse W. Fosshaug.
Intervju I Marita Liabø Ein draum av ein igbo Chimamanda Ngozi Adichie skreiv om metoo og black lives matter lenge før omgrepa oppstod.
Terror Aukande trugsmål Fleire tusen norske brukarar er aktive på høgreekstreme plattformer på nettet, seier ekstremismeforskar Cathrine Thorleifsson.
Intervju Åtvarar mot taktisk røysting Forfattar og kommentator Jan Arild Snoen meiner redningsaksjonen finanstoppar har sett i gang for å få KrF over sperregrensa, kan redusere høva for regjeringsskifte.
Miljø – Me har mange gode miljølover som ikkje blir følgde Denne veka vann Naturvernforbundet og Natur og Ungdom rettssaka mot gruvedumping i Førdefjorden. Men kva betyr det at fleire og fleire miljøsaker hamnar i retten?
Handelspolitikk Ein toll å slå seg til tols med Ola Grytten trur ikkje Noreg klarar å forhandle seg til ein mykje lågare toll enn 15 prosent på varer til USA, men meiner det likevel er viktig å få ein avtale.
Litteratur – Eg fortel om å vere menneske her og no Vi lever i ei individualistisk tid der det er blitt viktig å klare seg sjølv og helst vere best, meiner forfattar Kristine Næss.
Litteratur – Inger Hagerup hadde ein lengt etter noko som var stort og fantastisk. Grethe Fatima Syéd har skrive bok om poeten.
Intervju I Marita Liabø Schengen, hardhuda førtiåring Schengen-avtalen er vaksen, men strevar meir med grensesetting enn før. – Sjå på alternativet, seier Joakim Øren.
Dramatikk Traven er ei forfriskande radbrekking av den romantiserte morsrolla Marthe Reienes er ein av tre vinnarar av tekstkonkurransen til Norsk Dramatikkfestival i år.
Skule I Eva Aalberg Undheim Den vilkårlege eksamenstestinga Dagens eksamensordning er forhistorisk og problematisk, meiner fyrsteamanuensis Sverre Tveit ved Universitetet i Agder.
Utanriks | SIDE 8–9Motstand: Svjatlana Tsikhanowskaja, belarusisk opposisjonsleiar i eksil, nektar å gje opp trua på demokrati i heimlandet. Utanriks | SIDE 8–9
Intervju I Ottar Fyllingsnes Kan alle verta torturistar? Etter krigen vart Max Rook omtalt som eit monster og eit udyr, men var han berre det? Kristin Aalen har skrive bok om torturisten frå Bergen.
Litteratur – Overalt er folk snille Å vere innvandrar i England og borte frå Zanzibar blei tyngre enn Abdulrazak Gurnah hadde sett for seg. Men ut av det kom stor litteratur om det vesle mennesket i verda.
Litteratur I Jan H. Landro Romanen som sorgarbeid Tragedie under drivende skyer er Rune Christiansens femte roman på rad med kvinneleg hovudperson. Det var ikkje intensjonen, men han merka fort at det måtte bli slik.
Litteratur I Jan H. Landro Ei historie å bli stolt av – Eg vil at borna mine, og innvandrarar i deira generasjon, skal kjenne seg stolte av foreldra og forforeldra sine.
Intervju I Eva Aalberg Undheim Når avvik vert normalt Eldre vert gløymde att på toalettet og sitjande i urin i timevis. Forskar Øyvind Kirkevold seier det hastar å få endra organiseringa av eldreomsorga.
Litteratur I Hallgeir Opedal Utanfor tida Folkeminnegranskaren, forfattaren og foredragshaldaren Thor Gotaas snakkar fort. Då er han smartare, trur folk.
Musikk I Stein Urheim Musikalsk mosaikk utan merkelappar Komponist Knut Vaage utforskar klangar med eigenarta signatur. Han er aktuell med ei rekkje verk, plater, prisar og nominasjonar.
Intervju I Hallgeir Opedal Kyrkjebyggjaren ODDA: Saman med to milliardærar byggjer entreprenøren og TV-kjendisen Leif Einar Lothe stavkyrkje og bubilcamp i Odda.
Litteratur I Jan H. Landro Når kvinnene har makta Eigentleg har ikkje norsk-danske Maren Uthaug sans for framtidsromanar, men no har ho skrive to som er i ferd med å bli ein internasjonal suksess.
Intervju I Hallgeir Opedal Brenn for bøker Pensjonisten Svein Sandnes gir ut bøkene som ingen andre vil gi ut. Det har blitt ein dyr hobby.
Intervju – Eg trur på arvesynda – Eg sit ikkje med frykt for domedag, heller ein tryggleik om at Gud og det gode sigrar til slutt, seier den nye biskopen i Oslo katolske bispedøme.
Utanriks Donald Trump mobiliserte veljarar ved hjelp av ordkraft og ideologi, meiner USA-kjennar Gjermund Stenberg Eriksen.
Politikk – Eit moralsk korrupt system – Migrasjonssystemet i Europa er ein katastrofe, og det er på mange vis eit moralsk korrupt system, seier Kristin Clemet, leiar i Civita.
Litteratur – Gjer folkeopplysinga great again! Vi kan ikkje leve i ei verd der vi ikkje tek inn over oss dei perspektiva som faktisk finst der, meiner Ayesha Wolasmal. Ho har skrive bok om røynslene sine i Afghanistan.
Litteratur Opnar døra til Eikemo-huset I 1947 bygde Lars Eikemo eit tolv meter høgt familiehus i Odda. No har Marit Eikemo skrive om arven etter bestefaren, som brått døydde frå fem ukonfirmerte søner.
Intervju Paven midt imot Alle lèt til å misforstå kvarandre i kjønnsdebatten. Judith Butler blir både dyrka og demonisert av folk som ikkje har lese eit ord av bøkene hen skriv.
Litteratur Kapital, kjærleik og Scandinavian Star Asta Olivia Nordenhof held på med ein dyster romanserie om dødsbrannen på «Scandinavian Star». Ho vil likevel ikkje gi opp vona om at dagens verdsorden kan endrast til noko betre.
Helse Avfeiar abortkritikk frå KrF – Det kvinner treng, er rettleiing og oppfølging, ikkje å møte i nemnd, seier Kamzy Gunaratnam (Ap).
Essay FELTNOTAT FRå KULTURKRIGANE Kjønnsdebatten har innteke hovudscena i internasjonal politikk. På veg for å intervjue verdas mest innflytelsesrike kjønnsfilosof, Judith Butler, forsøker eg å orientere meg i ein raskt ekspanderande konflikt.
Litteratur – Solidaritet er viktig, men vanskeleg Etter tjue år borte flytta Mikael Niemi tilbake til heimbyen Pajala med kone og son. Sidan har Norrbotten blitt hovudkjelde for romanane han skriv, som den ferske Stein i silke.
Går imot ny fråværsgrense AUF har jobba for å vrake dagens fråværsgrense i den vidaregåande skulen, men vil heller ikkje gå med på forslaget til nye fråværsreglar.
Ein sjølvsagd rett til abort? Ingvild W. Thorsvik (V) meiner Noreg må grunnlovsfeste retten til abort, slik Frankrike gjorde denne veka.
– Ei regjering utan legitimitet Midtaustenforskar Hilde Henriksen Waage seier at ei ny palestinsk regjering vil vere den beste av berre dårlege løysingar.
Intervju VANDRINGAR I DET MENTALE KRIGSLANDSKAPET Vesten har produsert for mykje lukke til at vi klarer å gå i krig, meiner Nils Rune Langeland.
Ho skal skriva om fuglar for Dag og Tid Naïd Mubalegh voks opp nær måsar, isfuglar og hegrar. Som student lot ho seg inspirere av Fuglane av Tarjei Vesaas.
Litteratur Ein heim for dei utstøytte Kva har gått føre seg i den monumentale murbygningen på Harastølen i Luster, 500 meter over havet?
Litteratur GORDISKE SLIPSKNUTAR Martin Svedman er siviløkonom og lyrikar. Med diktboka Finans ville han skrive ei øm hyllest til den merkantile klassen.
Når presidenten blir gløymsk President Biden er tydeleg svekt, men det er ikkje grunnlag for å hevde at han har demens, seier nevrolog Per Alf Brodal.
Litteratur Med skaparhug og undring som kompass – Som utøvar må du kunna levera både i himmelen og i helvete, seier spelemannen og multikunstnaren Knut Buen.
– Misforstått integreringspolitikk Sarah Gaulin meiner offentlege instansar har berøringsangst i møte med negativ sosial kontroll.
Forfattar og småbrukar Artiklane til Agnes Ravatn er som ein flokk villsauer: små og hardføre med store horn.
Forfattar og småbrukar Artiklane til Agnes Ravatn er som ein flokk villsauer: små og hardføre med store horn.
Ei skamløyse utan like Det finst ikkje historiske parallellar til tiltalen mot Donald Trump, meiner statsvitar Jennifer Bailey.
Historier frå landet vi forlét Åsne Seierstad har skrive bok om Afghanistan eitt år etter at Noreg og andre vestlege land trekte seg ut. – Bortsett frå at vi har gjeve nokre barn utdanning, er det ingenting att etter oss, seier ho.
Litteratur Deler vonde historier Ewa Sapiezynska har skrive bok om korleis det kjennest å vere polsk i Noreg. – Boka er både ei bekymringsmelding og ei kjærleikserklæring, seier ho.
Overaltmannen Sidan tidleg i 1990-åra har Kim Hiorthøy stått med eitt bein i popkulturen og eitt i kunstverda. Med boka Knivtid kjem 50 nye forteljingar inn i det hiortøyske universet.
Litteratur Profet i eigen by Georg Johannesens evne til å mobilisere var viktigare enn sakene han tapte. Og lyrikken hans vil leve lenge, meiner Alfred Fidjestøl, som er ute med biografi om poeten, politikaren, akademikaren og barrikadestormaren.
Litteratur Svanesong for småbrukaren Forfattar Eivind Hofstad Evjemo skriv om småbrukslivet og verdiar han meiner er i ferd med å forsvinne. – Det er ei slags kulturhistorisk tragedie som går føre seg her, seier han.
Tett på Kristin Lavransdotter Sigrid Undsets mest kjende karakter har skaka og bergteke publikum i over hundre år. Men kven er ho utan mellomalderdrakta?
Historia bak ei IS-kvinne – Eg har sett brutaliteten til IS og ville vite kvifor, seier Kristin Solberg. Ho har skrive bok om Aisha Shezadi Kausar som slutta seg til Den islamske staten.
Musikk «Ta på deg treskonå og spring» Medaas-prisvinnar Sigvart Dagsland er blitt stødigare i sin eigen dialekt og er ikkje redd for noko lenger.
Bok Oppgjeret som aldri kom 11. juli for 50 år sidan havarerte ein militær Twin Otter i fjellet Litjetussen på Grytøya, og 17 menneske omkom. Piloten, ein major og skvadronsjef, hadde høg promille. Enno har ikkje dei etterlatne fått oppreising og ei reell orsaking frå Forsvaret eller staten.
Teater Teaterstjerna frå strilelandet Ingen skodespelar har fått så mange Heddaprisar som Preben Hodneland. Og strilen frå Nordhordland har hausta sine tre på berre fire år – før han rakk å fylla 36.
Bok Med skam som favorittkjensle Anna Skjervum veit kva det vil seie å gå i terapi. No har ho nytta eigne røynsler til å skrive roman om det.
Litteratur Bærumsterroristen Ut frå eit sterkt ønske om å bidra til å hindre at fleire unge blir radikaliserte, har Anders Hammer skrive bok om Philip Manshaus.
Litteratur Vanskeleg kjærleik i eit land som gjekk under Med romanen Kairos har tyske Jenny Erpenbeck omsider kunna skrive boka ho lenge hadde ønskt å skrive. No var avstanden i tid blitt stor nok.
Ingen revolusjon Den nye kringkastingssjefen tek over eit mediehus med solid forankring i folket. No må ho overtyde nye generasjonar om å velje NRK.
På tomannshand Stadig er orda her – Dag Tore ligg bak mykje av det eg har gjort, seier Tordis Ørjasæter. Den autistiske sonen blir som eit refreng i intervjuet. Slik har det vore også i livet hennar.
Litteratur Med skeivt blikk på jordbruket og 90-talet Når Kristin Auestad Danielsen skriv, får språket og skrivegleda styra. Etterpå er det som å vakna opp frå ei fyllekule, men romanen Du er bonde må vera skriven på stigande rus.
Litteratur Relasjonar i rørsle Kristin Vego hadde trong for at ein autoritet utanfrå skulle seie at det ho heldt på med, var godt nok. Så fekk ho Tarjei Vesaas’ debutantpris for novellesamlinga Se en siste gang på alt vakkert.
På tomannshand Døropnaren I 30 år har Eva Joly kjempa mot økonomisk kriminalitet og korrupsjon verda over. No skal ho grave i historia om Alexander Kielland-ulukka for Universitetet i Stavanger.
På tomannshand Ein introvert ekshibisjonist Ragnar Hovland fyller 70 år og har framleis to–tre bøker igjen å skrive. Om han berre kjem seg i gang.
Litteratur Etterkommaren Kvifor er forfattaren Kjersti Ericsson einaste etterkommar av ein syskenflokk på sju? Det har ho prøvd å finne svar på i den nye romanen sin.
Politikk Alle skal med – bortsett frå Raudt Martin Kolberg ser på etableringa av det raudgrøne samarbeidet som det viktigaste politiske arbeidet han har gjort.
Bok Når borna blir «humankapital» I den nye boka si set Simon Malkenes barndommens eigenverdi og bornas rike indre liv i sentrum for ein betre skule.
Vitskap Konformitetspress i akademia Konformitetspress, både frå innsida og frå utsida, er truleg det sterkaste trugsmålet mot akademisk autonomi og ytringsfridom her i landet, syner ein fersk rapport.
Ho som ber om trøbbel Ho har lært seg å nytte alle musklane i munnen, og ho kjem frå ein debattglad, sterkt engasjert og ekstra energirik familie. Sjølvsagt kan ikkje Cecilie Hellestveit halde kjeft.
Litteratur – Me treng kunst som er kynisk menneskeleg I tre monologar, lagde i munnen på gudinner frå gresk mytologi, serverer Arild Rein i si nye bok ein opera buffa om vårt moderne Olje-Noreg.
På tomannshand Historieforteljaren Om tre veker, 15. januar, skal Liv Ullmann halde sitt livs viktigaste tale. Men ho har berre fem minutt på seg, og må finne dei rette orda.
Litteratur Eit liv med dikt Amerikanske Katherine Hanson er ei føregangskvinne i forskinga på Olav H. Hauge og har i mange år formidla tekstuniverset hans til engelskspråklege lesarar.
