Litteratur Den største omsetjarprisen til Lars Moa Lars Moa har omsett 25 færøyske bøker til norsk, og tapt mykje pengar på det.
Intervju I Ottar Fyllingsnes Kan alle verta torturistar? Etter krigen vart Max Rook omtalt som eit monster og eit udyr, men var han berre det? Kristin Aalen har skrive bok om torturisten frå Bergen.
Reportasje Nordmenn planta ein million tre på Island – Kva gjer du når du går deg vill i ein skog på Island? – Du reiser deg opp!
Energi Når det farlege vert ufarleg For 50 år sidan stogga bønder og fabrikkarbeidarar i Nordhordland satsinga på atomkraft her i landet.
Politikk – Eit moralsk korrupt system – Migrasjonssystemet i Europa er ein katastrofe, og det er på mange vis eit moralsk korrupt system, seier Kristin Clemet, leiar i Civita.
DEN UHELDIGE SIDA AV «EIN VELSIGNA INVASJON» REYKJAVÍK: På Island vart det registrert meir enn 800 kvinner som hadde kontakt med engelske eller amerikanske militære under krigen. Det var kontroversielt, og mange av kvinnene vart straffa på ulikt vis.
Kultur Husmannsgut og misjonærstjerne Fattigguten Lars Skrefsrud fekk ein eventyrleg karriere som misjonær blant santalane i India.
Då tyske kvinner inntok Island HVERAGERDI: Saman med over 300 andre tyske kvinner kom Elke til Island i 1949. Dei kom for å arbeida på gard – og finna seg ein islandsk bonde.
Litteratur Ein sjukepleiar i bagasjerommet REYKJAVíK: – Gjennom latteren kan ein forsona seg med eksistensens harde vilkår, seier Bergsveinn Birgisson og siterer den russiske filosofen Mikhail Bakhtin.
Musikk Den nye mållagsleiaren – Noregs Mållag har for tida rekordmange medlemmer, og eg opplever å vera med på noko stort og viktig.
Norrønamannen Han er islending, men har vore busett i Bergen i fleire år. I fjor flytta Bergsveinn Birgisson tilbake til Reykjavík, og no omtalar han seg som «ein landlaus jævel».
Liv laga i femti år Berre dei største optimistane trudde at Nynorsk pressekontor var liv laga, men det var det.
Med ein nynorsk robot inn i framtida I næraste framtid kan ein robot omsetja alle NTB-artiklane frå bokmål til nynorsk.
¿ Varm venskap etter kald krig REYKJAVIK: Verdsmeister i sjakk Bobby Fischer vart eit ikon under den kalde krigen, men for Gardar Sverrisson var han først og fremst ein god ven.
Bok Afghansk glød for Amalie Skram Ein norsk roman frå 1885 vart viktig for ein afghansk forfattar i Danmark.
Energi Den nye sarkofagen skal sikra Tsjernobyl i 100 år Sist veke vart den gigantiske sarkofagen over Tsjernobyl-reaktoren formelt overlevert til presidenten i Ukraina.
Energi – Kjernekraft bergar liv – Vil ein berga menneskeliv, bør ein byggja ut kjernekraft i verda. Det meiner Jonny Hesthammer, tidlegare geologi- og geofysikkprofessor ved Universitetet i Bergen.
– Nedvurderer småbøndene – Det er heilt uforståeleg at landbruket i utviklingsland ikkje vert prioritert høgare i det norske bistandsbudsjettet, meiner Aksel Nærstad.
Nye utgravingar rokkar ved gamle sanningar STÖDVARFJORD: I historiebøkene heiter det at den første som busette seg fast på Island, var Ingolv Ørnsson frå Sunnfjord. No kan arkeologiske utgravingar tyda på at andre busette seg der før han.
Nordmennene som forsvann Det er mest sannsynleg at det var inuittane som utrydda den norrøne busetnaden på Grønland, hevdar historikar i ny bok.
Feirar livet – etter døden I Latvia vert dei døde feira med ein slags «gravplassfestival» i august kvart år. Det har inspirert forfattaren Nora Ikstenas.
– Ein heilt vill rettsprosess – Æresretten såg bort frå grunnleggjande rettsprinsipp då sytten forfattarar vart dømde i 1945, seier Peter Normann Waage.
– Vesten starta den nye kalde krigen – Med aggressiv, militær kringsetjing og økonomisk utpressing har Vesten starta ein ny kald krig, seier filosofiprofessor Jon Hellesnes.
Reportasje 50 års kamp for lyngshesten For 50 år sidan heldt lyngshesten på døy ut her i landet. Det var mellom 50 og 100 hestar att av rasen, og situasjonen var kritisk.
Reportasje Hekta på islandshest ISLAND: Når Islands beste ryttar tek med seg den beste islandshesten til verdsmeisterskapen i utlandet, får ho ikkje lov å ta han med seg heim att.
– Eg er imot alle religionar, ikkje berre islam GÖTEBORG: Den egyptiske forfattaren og feministen Nawal al-Saadawi er like opprørsk som ho alltid har vore.
Utan nynazistar GÖTEBORG: I fjor skremde nynazistane publikum bort frå bokmessa i Göteborg. I år gjekk det betre.
Kultregissør på krigsstien REYKJAVIK: Først laga han film om mannen i hesten og hesten i mannen. No byr han på feelgood om ei miljømedviten kvinne på krigsstien.
Italiensk mafiafeide Innanriksministeren i Italia trugar med å ta politivernet frå den kjende forfattaren Roberto Saviano.
Gigantsuksess med oldingsoge Så langt er det selt om lag ti millionar eksemplar av Hundreåringen som klatret ut gjennom vinduet og forsvant.
Frigjering frå fanatismen Forfattar og kunstnar Odd Marakatt Sivertsen skildrar ein oppvekst med læstadiansk fanatisme i den sjølvbiografiske romanen Galskapens farge.
Bitcoin for millionar i gamle fabrikklokale På Dale og Follum er det ca. 11.000 datamaskiner som har i oppgåve å vinna ut bitcoin. Det kan verta mange fleire, fortel Gjermund Hagesæter, som er talsmann for Kryptovault og medeigar i Kryptovault Dale.
– Fjernar barnetrygda utan debatt – Me er inne i ein periode med gradvis avvikling av barnetrygda, seier Axel West Pedersen, forskar ved Institutt for samfunnsforskning.
Bok Krim frå Lillegraven Etter suksess med både dikt, roman, biletbøker og drama, prøver Ruth Lillegraven seg med krimroman denne hausten.
Etterlyser radiomangfald Stortingsrepresentant Åslaug Sem-Jacobsen (Sp) etterlyser svar på om store internasjonale medieselskap har svekt både mangfald og innhald i radiotilbodet her til lands.
Klabb med DAB Etter eit halvt år med DAB-radio over heile landet, er det mange som har dårlege røynsler.
Bok Skreiv si beste bok – og døydde REYKJAVIK: Sigurdur Pálsson døydde i fjor haust, men er nominert til Nordisk råds litteraturpris.
Bok Ei åtvaring mot politiske draumar – Eg freistar å vaksinera lesaren mot fascistiske draumar som kan vera enkle og lokkande, seier Johannes Anyuru.
Bok Utfordrar islandsk maskulinitet REYKJAVIK: – Eg var ikkje stort meir enn elleve år då eg las Laksdøla saga, og det var då eg byrja å hata vikingane, fortel Audur Ava Ólafsdóttir.
Bok Måtte tilbake – Eg måtte sjå Farc-folka i augo. Difor reiste eg inn i jungelen då geriljaen leverte inn våpena i fjor, fortel Sigrun Slapgard.
Historie Lurt av Albert Speer Per Knudsen (70) møtte Albert Speer tre gonger. Han fekk eit godt inntrykk av Hitlers rustningsminister, men har endra syn av fleire grunnar.
Historie Den nordnorske eventyrforteljaren – Regine Normann er Noregs svar på H.C. Andersen, slår historieprofessor Liv Helene Willumsen fast.
Bok Steinane i kulturlandska pet – Dei gamle steinhusa fell harmonisk inn i landskapet, i sterk kontrast til dei store og dominerande bygningane frå oljealderen, slår Eva Røyrane fast.
Den svenske abonnenten Åsa Moberg (70) vert omtalt som ein viktig opinions-dannar i Sverige. I nesten femti år har ho synsa, skrive og uttalt seg om mangt og mykje.
Ein melodisk mann – Eg lever i sjølvvald musikalsk polygami. Eg elskar mange samstundes, utan at det vert sjalusi av det. Det er eit privilegium.
Den inter-nasjonale romsdalingen Kvifor er ikkje Ny-Noreg interessert i den norske lyrikaren som er omsett til heile 37 språk?
Høgreekstreme øydela for bokmessa GÖTEBORG: Nynazistane skaper store problem for svenskane, og den høgreekstreme avisa Nya Tider var øydeleggjande for bokmessa i Göteborg.
Feil å velja Dylan Fleire svenske forfattarar meiner det var feil å gje Nobelprisen i litteratur til Bob Dylan.
Indias radikale samvit Den maoistiske geriljarørsla inviterte henne inn i dei store indiske skogane. Arundhati Roy tok i mot invitasjonen, og i dag sympatiserer ho med geriljaen.
Kritisk Bildt-biografiHøgrepolitikaren Carl Bildt får passet påskrive i ein stor biografi.OTTAR FYLLINGSNES Høgrepolitikaren Carl Bildt får passet påskrive i ein stor biografi.
Bok – Elsk dei demente også – Først vert du mor, så vert du bestemor, før du vert mor til di eiga mor. Det er ikkje lett.
– Religiøse krefter står bak – Det verkar som splittinga mellom homovenlege og homofiendtlege land vert stadig større.
Bok Lange reiser i litteraturen Først brukar lesesirkelen minst eit par år på å lesa ein roman. Så reiser lesehestane til staden som er omtalt i boka.
Vil berre ha sauer og kyr frå vikingtida – På Island har me ikkje importert sauer, kyr, hestar eller geiter. Me har satsa på dei gamle rasane som landnåms-mennene hadde med seg for meir enn tusen år sidan, seier landbruksprofessor Ólafur Dyrmundsson.
Satsar ni milliardar på ny radar – Etableringa av den nye Globus III-radaren i Vardø er eit godt døme på at den militære etterretningstenestakan driva forsvars- og utanrikspolitikk utan politisk styring, meiner Bård Wormdal.
Har satsa på ærfugl i hundre år ISLAND: På Island er det mange som satsar på ærfugl. På ein gard på Skaganeset, som strekkjer seg ut i Nord-Atlanteren, steller dei 3000 ærfuglreir.
Bonden som vart oskeladd ISLAND: Då vulkanen Eyjafjallajökull spydde oske utover halve verda, såg det svart ut for alle på garden Torvaldseyri på det sørlege Island.
Turistutbrot på Island ISLAND: Det er som lavaen frå ein vulkan. Turistane fløymer innover og utover det vesle landet i hopetal heile året, men somme fryktar kaos og at den kolossale straumen brått skal ta slutt.
Dei varige verdiane etter Sovjetunionen– Russland er ikkje eit diabolsk land, slår Kjartan Fløgstad fast, idet han byr på ei diger praktbok om austeuropeisk arkitektur. – Russland er ikkje eit diabolsk land, slår Kjartan Fløgstad fast, idet han byr på ei diger praktbok om austeuropeisk arkitektur.
Monica Csango – For tolv år sidan laga eg ein film som handla om verdas lengste kjærleikssorg. Ho varte i sytti år, og sidan har eg vore svært oppteken av nedarva kjensler, fortel Monica Csango (48).
Førde satsar stort– Til opningskonserten 6. juli byr me på den største nyproduksjonen me har prøvd oss på, fortel Hilde Bjørkum, direktør for Førde Internasjonale Folkemusikkfestival. – Til opningskonserten 6. juli byr me på den største nyproduksjonen me har prøvd oss på, fortel Hilde Bjørkum, direktør for Førdefestivalen.
Med krigen på dørstokken – Kvar dag får me høyra om kor mange menneske som har mist livet i krigen, fortel den ukrainske forfattaren Serhij Zjadan (43).
Gråare norsk krimlitteraturEr gullalderen i norsk krim over? spurde professor emeritus Hans H. Skei på Krimfestivalen. Er gullalderen i norsk krim over? spurde professor emeritus Hans H. Skei på Krimfestivalen.
Kvinnesamling i dødsriket Sju kvinner frå ulike land døyr og møtest i dødsriket. Der fortel dei om livet sitt – heilt fram til dødsaugneblinken.
Halv million vandra over Christos bruer Idyllen vart skipla då 70.000 personar ville gå over dei gylne bruene i Nord-Italia førre måndag.
