Eg nemnde poeten Håkan Sandell i denne spalta sist. Han fortener å bli omtala her. Det kan synast rart, for denne spalta har fokus på norsk poesi, men Sandell kjenner seg ikkje som ein svensk diktar, denne skåningen har ein skandinavisk identitet, der nærleiken til Danmark har vore viktig.

Marie Takvam (1926–2008) er ein avhalden lyrikar, med ti diktsamlingar utgjevne jamt i åra mellom 1952 og 1990. Ho kom frå ein gard på Vestlandet, som eldst av fem søsken, men drog fluksens til hovudstaden for eit psykologistudium, som ikkje vart fullført, då ho fekk sonen Magnus (som vart politisk kommentator i NRK og gav ut biografien Hun skrev for å kunne leve. Min mor, Marie Takvam i 2021). Sjølv hadde Marie Takvam Barnetimen for de minste i radioen i mange år. Og skreiv eit par romanar, spelte i norsk film.

Førestillinga om eit skilje mellom by og natur er ålmenn og urgamal. Alt romaren Vergil lova livet på landet som ein kontrast til bylivet, fullt av freistingar og dekadanse, i samlinga si av hyrdedikt, Bucolica (frå kring 40 f. Kr.). Poesien er – frå tidleg nytid gjennom romantikken fram til vår tids lyrikk – full av hyllingar av naturen, ofte med førestillinga om ein gullalder, aetas aurea, ein evig sumar. Men er det slik at naturen er rein og opphavleg? Er det ikkje slik at vi granskar naturen med eit byblikk og dermed romantiserer han?

Av trubadurane våre som stod fram på 1960-talet, var Øystein Sunde den mest oppfinnsame med ord – ordhag, som det heiter. Han kunne laga viser som heiter «Barkebille boogie», «Bleieskiftarbeider», «Frøken Bibelstripp», «Hest er best som pålegg», «Klystér d’amour», «Litt slaff i leffa», «Mysil fra Trysil». Den lengste tittelen var «Overbuljongterningpakkmesterassistent».

Det finst diktarnamn du treffer på ofte, der du tenkjer: Han burde eg lesa. Men så blir dikta hans likevel ikkje lesne. Slik har det vore med Terje Johanssen (1942–2005). Eg takkar difor Ivar Roger Hansen som oppmoda meg om endeleg å lesa han. Det fekk meg til å lesa gjennom diktsamlingane hans, og også dikt i utval, Vid utsikt (2002). Og vid utsikt – topografisk, kulturelt og mentalt – er det i dikta til Johanssen, til det gamle Hellas, til opphavet hans, Lofoten, og innsyn i den menneskelege eksistensen. Geir Pollen skriv dette i etterordet til Vid utsikt: Han står «med sitt milde, greske blikk og sitt mørke, greske skjegg, som en moderne Homer tjoret fast til virkelighetens harde tre».

Rebecca Kjelland er ute med si femte diktbok, Vinterkorn og vårtunger. Kjelland debuterte i 2007 med Akkorda under fluktlinja og skreiv dei to første diktbøkene sine på romeriksdialekt.

Dikt med dialekt kan dra lesaren innåt seg, og dei kan dytte han vekk, om ein kjenner seg framandgjort i møte med orda. Men sjølv eit uvant ordval og ei uvand dialekt kan skape ei kjensle av nærleik i diktet, gjennom å syne ei haldning til språket som noko kroppsleg, munnleg, særeige, nedpå, nært.