Diktet: Wetle Holtan
Foto: Rolf M. Aagaard
Dette diktet er henta frå Høsten er et påskudd (1996), debuten til ein diktar som døydde altfor ung: Wetle Holtan (1970–2015). Holtan gav òg ut Det er mange veier til et rom (1998), men deretter vart det stopp på lyrikkarrieren, dessverre. Han vann Ibsenprisen i 2003 for skodespelet De som lever. Dei fire neste bøkene hans var òg drama.
Ein annan fin lyrikar, som gjekk bort for nokre år sidan, Jan Jakob Tønseth, skreiv mellom anna dette i meldinga av debuten i Dagbladet: Boka «er en underlig blanding av løssluppenhet og konsentrasjon, distraksjon og disiplinering. Men det blir dikt ut av det, en underlig yrisk-lyrisk skrift som får fram hverdagens små undre og korte grøss, og makter å følge tankens krumspring».
Tønseths observasjon gjeld også dette diktet. Dikt om tilstanden mellom svevn og oppvakning er eit kjært tema igjennom litteraturhistoria. Emil Boyson har mange variasjonar over det temaet – som i «Vindu i februar». Eit kjennemerke ved desse dikta er den vare sansinga av verda etter ein lang, tung svevn.
Hjå Holtan skjer dette derimot gjennom ein laussleppt språkbruk – ja, også i fysisk forstand, for eget slepper verkeleg laus lemene etter at dei har vore stive og kjenslelause. Det blir ikkje sagt direkte – men eg tenkjer på armar og føter som har dovna under natta, og som du verkeleg må riste i før du får kjensle i dei.
Denne humoristiske scena går så snøgt over i eit «kort grøss», i verslina «så lar jeg dauingene begrave seg selv». Det må tolkast som ein stivleik som ikkje kan vakne att – om diktaren tenkjer på folk som døyr i senga, eller dei som alt er stive i grava. Altså eit memento mori midt i dei komiske sprella for å vekkje føter og armar. På hi sida kan siste versline «fuglesang og vindkast» òg føre tankane på dei avlidne – men då på eit sjeleleg nivå. Både «vind» og «fugl» er gamle bilete på ei sjel som forlèt kroppen.
«Jeg strekker meg ut i sengen» får meg til å vilja lesa fleire dikt av Holtan. Eg takkar Steinar Opstad som tipsa meg om diktet.
Ronny Spaans
Jeg strekker meg ut i sengen
Jeg strekker meg ut i sengen
rister løs etter en lang og tung søvn
først høyre hånd, så den venstre
deretter bena og hodet
så lar jeg dauingene begrave seg selv
og jeg kjenner at kroppen
klarner i takt med dagen
utenfor fornemmer jeg fuglesang og vindkast
Wetle Holtan
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dette diktet er henta frå Høsten er et påskudd (1996), debuten til ein diktar som døydde altfor ung: Wetle Holtan (1970–2015). Holtan gav òg ut Det er mange veier til et rom (1998), men deretter vart det stopp på lyrikkarrieren, dessverre. Han vann Ibsenprisen i 2003 for skodespelet De som lever. Dei fire neste bøkene hans var òg drama.
Ein annan fin lyrikar, som gjekk bort for nokre år sidan, Jan Jakob Tønseth, skreiv mellom anna dette i meldinga av debuten i Dagbladet: Boka «er en underlig blanding av løssluppenhet og konsentrasjon, distraksjon og disiplinering. Men det blir dikt ut av det, en underlig yrisk-lyrisk skrift som får fram hverdagens små undre og korte grøss, og makter å følge tankens krumspring».
Tønseths observasjon gjeld også dette diktet. Dikt om tilstanden mellom svevn og oppvakning er eit kjært tema igjennom litteraturhistoria. Emil Boyson har mange variasjonar over det temaet – som i «Vindu i februar». Eit kjennemerke ved desse dikta er den vare sansinga av verda etter ein lang, tung svevn.
Hjå Holtan skjer dette derimot gjennom ein laussleppt språkbruk – ja, også i fysisk forstand, for eget slepper verkeleg laus lemene etter at dei har vore stive og kjenslelause. Det blir ikkje sagt direkte – men eg tenkjer på armar og føter som har dovna under natta, og som du verkeleg må riste i før du får kjensle i dei.
Denne humoristiske scena går så snøgt over i eit «kort grøss», i verslina «så lar jeg dauingene begrave seg selv». Det må tolkast som ein stivleik som ikkje kan vakne att – om diktaren tenkjer på folk som døyr i senga, eller dei som alt er stive i grava. Altså eit memento mori midt i dei komiske sprella for å vekkje føter og armar. På hi sida kan siste versline «fuglesang og vindkast» òg føre tankane på dei avlidne – men då på eit sjeleleg nivå. Både «vind» og «fugl» er gamle bilete på ei sjel som forlèt kroppen.
«Jeg strekker meg ut i sengen» får meg til å vilja lesa fleire dikt av Holtan. Eg takkar Steinar Opstad som tipsa meg om diktet.
Ronny Spaans
Jeg strekker meg ut i sengen
Jeg strekker meg ut i sengen
rister løs etter en lang og tung søvn
først høyre hånd, så den venstre
deretter bena og hodet
så lar jeg dauingene begrave seg selv
og jeg kjenner at kroppen
klarner i takt med dagen
utenfor fornemmer jeg fuglesang og vindkast
Wetle Holtan
Fleire artiklar
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.
President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.
Foto: Beate Oma Dahle / NTB
– Meiningslaust å straffe sjuke
Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.
«Moren» utanfor Munchmuseet.
Foto: Heiko Junge / NTB
«Kva slags motiv hadde Emin for å støype ein salbar skulptur i bronse i tre utgåver under konkurransen?»
Hans Rotmo var ein flåkjefta rabulist og provokatør, skriv Audun Skjervøy.
Hans Rotmo (1948–2024)
«Det er eit før og eit etter Vømmøl Spellmannslag.»