JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

DiktetKunnskap

Diktet: Wetle Holtan

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Rolf M. Aagaard

Foto: Rolf M. Aagaard

2333
20240308
2333
20240308

Dette diktet er henta frå Høsten er et påskudd (1996), debuten til ein diktar som døydde altfor ung: Wetle Holtan (1970–2015). Holtan gav òg ut Det er mange veier til et rom (1998), men deretter vart det stopp på lyrikkarrieren, dessverre. Han vann Ibsenprisen i 2003 for skodespelet De som lever. Dei fire neste bøkene hans var òg drama.

Ein annan fin lyrikar, som gjekk bort for nokre år sidan, Jan Jakob Tønseth, skreiv mellom anna dette i meldinga av debuten i Dagbladet: Boka «er en underlig blanding av løssluppenhet og konsentrasjon, distraksjon og disiplinering. Men det blir dikt ut av det, en underlig yrisk-lyrisk skrift som får fram hverdagens små undre og korte grøss, og makter å følge tankens krumspring».

Tønseths observasjon gjeld også dette diktet. Dikt om tilstanden mellom svevn og oppvakning er eit kjært tema igjennom litteraturhistoria. Emil Boyson har mange variasjonar over det temaet – som i «Vindu i februar». Eit kjennemerke ved desse dikta er den vare sansinga av verda etter ein lang, tung svevn.

Hjå Holtan skjer dette derimot gjennom ein laussleppt språkbruk – ja, også i fysisk forstand, for eget slepper verkeleg laus lemene etter at dei har vore stive og kjenslelause. Det blir ikkje sagt direkte – men eg tenkjer på armar og føter som har dovna under natta, og som du verkeleg må riste i før du får kjensle i dei.

Denne humoristiske scena går så snøgt over i eit «kort grøss», i verslina «så lar jeg dauingene begrave seg selv». Det må tolkast som ein stivleik som ikkje kan vakne att – om diktaren tenkjer på folk som døyr i senga, eller dei som alt er stive i grava. Altså eit memento mori midt i dei komiske sprella for å vekkje føter og armar. På hi sida kan siste versline «fuglesang og vindkast» òg føre tankane på dei avlidne – men då på eit sjeleleg nivå. Både «vind» og «fugl» er gamle bilete på ei sjel som forlèt kroppen.

«Jeg strekker meg ut i sengen» får meg til å vilja lesa fleire dikt av Holtan. Eg takkar Steinar Opstad som tipsa meg om diktet.

Ronny Spaans

Jeg strekker meg ut i sengen

Jeg strekker meg ut i sengen

rister løs etter en lang og tung søvn

først høyre hånd, så den venstre

deretter bena og hodet

så lar jeg dauingene begrave seg selv

og jeg kjenner at kroppen

klarner i takt med dagen

utenfor fornemmer jeg fuglesang og vindkast

Wetle Holtan

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dette diktet er henta frå Høsten er et påskudd (1996), debuten til ein diktar som døydde altfor ung: Wetle Holtan (1970–2015). Holtan gav òg ut Det er mange veier til et rom (1998), men deretter vart det stopp på lyrikkarrieren, dessverre. Han vann Ibsenprisen i 2003 for skodespelet De som lever. Dei fire neste bøkene hans var òg drama.

Ein annan fin lyrikar, som gjekk bort for nokre år sidan, Jan Jakob Tønseth, skreiv mellom anna dette i meldinga av debuten i Dagbladet: Boka «er en underlig blanding av løssluppenhet og konsentrasjon, distraksjon og disiplinering. Men det blir dikt ut av det, en underlig yrisk-lyrisk skrift som får fram hverdagens små undre og korte grøss, og makter å følge tankens krumspring».

Tønseths observasjon gjeld også dette diktet. Dikt om tilstanden mellom svevn og oppvakning er eit kjært tema igjennom litteraturhistoria. Emil Boyson har mange variasjonar over det temaet – som i «Vindu i februar». Eit kjennemerke ved desse dikta er den vare sansinga av verda etter ein lang, tung svevn.

Hjå Holtan skjer dette derimot gjennom ein laussleppt språkbruk – ja, også i fysisk forstand, for eget slepper verkeleg laus lemene etter at dei har vore stive og kjenslelause. Det blir ikkje sagt direkte – men eg tenkjer på armar og føter som har dovna under natta, og som du verkeleg må riste i før du får kjensle i dei.

Denne humoristiske scena går så snøgt over i eit «kort grøss», i verslina «så lar jeg dauingene begrave seg selv». Det må tolkast som ein stivleik som ikkje kan vakne att – om diktaren tenkjer på folk som døyr i senga, eller dei som alt er stive i grava. Altså eit memento mori midt i dei komiske sprella for å vekkje føter og armar. På hi sida kan siste versline «fuglesang og vindkast» òg føre tankane på dei avlidne – men då på eit sjeleleg nivå. Både «vind» og «fugl» er gamle bilete på ei sjel som forlèt kroppen.

«Jeg strekker meg ut i sengen» får meg til å vilja lesa fleire dikt av Holtan. Eg takkar Steinar Opstad som tipsa meg om diktet.

Ronny Spaans

Jeg strekker meg ut i sengen

Jeg strekker meg ut i sengen

rister løs etter en lang og tung søvn

først høyre hånd, så den venstre

deretter bena og hodet

så lar jeg dauingene begrave seg selv

og jeg kjenner at kroppen

klarner i takt med dagen

utenfor fornemmer jeg fuglesang og vindkast

Wetle Holtan

Fleire artiklar

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

Foto: Evan Vucci / AP / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Harris blir heimsøkt av inflasjonen

Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Foto: Beate Oma Dahle / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Meiningslaust å straffe sjuke

Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø
Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis