Bernt Hagtvet
fast skribent i Dag og Tid
Bernt Hagtvet er professor emeritus i statsvitenskap ved Universitetet i Oslo og professor i internasjonale studium ved Oslo Nye Høyskole. Han er forskar med fagkunnskap innan folkemord, menneskerettar og demokrati. Hagtvet er også ein engasjert debattant.
Siste artiklar frå Bernt Hagtvet
-
Labour eitt år etter – den sure svien etter den søte kløen?
Labour vann ein overveldande valsiger 5. juli i fjor – partiet fekk ein majoritet på 211 plassar, samla 412. No, eitt år etter, har vi ein slags rekneskap etter all furoren.
-
Påminning om eit sivilisasjonsfall
Historia om dei internerte jugoslaviske slavearbeidsfangane i Nord-Noreg under krigen minner oss om kor internasjonal nazismen var, og kva menneske kunne få seg til å gjera.
-
Øyvind Østerud (1944–2025)
-
Lærarane stod imot nazifiseringa
Lærarstriden under krigen var eit klassisk døme på offentleg mot då det verkeleg galdt.
-
Frå beinhardt diktatur til fredelege maktskifte
Eit halvt hundreår er gått sidan Franco-regimet gjekk i grava og Spania kunne famla seg fram på vegen mot demokratiet. Det kunne fort ha gått gale.
-
Antisemittisme som påstand og slegge
Donald Trumps støtte til jødiske studentar er reine opportunismen.
-
Eit land i kamp med seg sjølv
Ved sida av analysen av Donald Trumps person og ideologien han omgjev seg med, vil Halvor Elvik syna kva som skjer med USA i internasjonal samanheng.
-
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.
-
Vald, hat, mot
Historia om kampen til dei svarte i USA er soga om ei frigjeringsrørsle som vann – til slutt. Men også om tvisyn og botnlaus menneskeleg fornedring.
-
Ein inspirerande arv
Jimmy Carter fekk eit etterliv som menneskerettsaktivist og siviliserande moralpolitikar som ingen annan president i USA.
-
Angela Merkel har mykje å læra oss om korleis politikk vert hamra ut – med fornuft.
-
«Eit førebilete på den offentlege intellektuelle som ujålete og usnobba ytra seg i ålmenta.»
Thomas Hylland Eriksen (1962–2024)
-
For 400 år sidan vart Kongsberg grunnlagd. I dag er byen eit levande stilmuseum.
-
Ei verdsordning i oppløysing
Internasjonal politikk tek meir og meir farge av dei resultatlause samkomene, med Tryggingsrådet i FN som fremste symbolet på manglande handlekraft.
-
Røyster tel, valsystemet avgjer
Ikkje mange fleire britar røysta Labour i Storbritannia i år enn i 2019. Men røystene fordelte seg annleis. Det gav eit maktskifte.
-
HAN SETTE ORD På EIN EPOKE
Franz Kafka (1883–1924) døydde den 3. juni for hundre år sidan. Men litteraturen hans lever, og prosessen han skildra, held fram.
-
Den totalitære kommunismen
Raudt-leiaren Marie Sneve Martinussen bør lesa seg meir opp på historia til kommunismen før ho prøver å ufarleggjera kva det inneber å kalla seg kommunist.
-
Ekko frå sekstiåra
Demonstrasjonane mot Israel og Gaza-krigen på universitet i USA vekkjer til live minnet om studentoppstandane i seksti- og syttiåra.
-
Den handleføre mystikaren
Dag Hammarskjöld var den andre generalsekretæren i FN, frå 1953 til sin død, etterfølgjaren til Trygve Lie. Filmen som går om livet hans no, der Mikael Persbrandt spelar Hammarskjöld, vekkjer han til live på ein både kjenslevar og realistisk måte.
-
Johan Galtung (1930–2024)
Johan Galtung etterlèt seg ein arv av intellektuell kraft, djupe venskap verda over, men skuffa likevel mange.
-
Svik, gråsoner og tilpassing
Tore Pryser har i ein heil forfattarskap nyansert synet på okkupasjonen under andre verdskrigen. Det er ein forskingsprestasjon av høgt merke som bør få mange lesarar.
-
Politikarar redusert til sjablongar
Kva vil NRK med dramaserien Makta, anna enn å styrkja fordomar?
-
Kuppet som brann ut
For 100 år sidan i desse dagar trudde Adolf Hitler at han kunne styrta regjeringa i Berlin ved å erobra ein ølkjellar. I dag kan vi sjå dei langsiktige verknadene av denne amatørmessige freistnaden.
-
Kvinnefrigjering i yrke og politikk
Hilde Bojers erindringsbok plottar inn dei store spørsmåla på norsk venstreside sidan 1945, frå sosialismeteori og atomprotest til kvinnesak og rettferdstenking.
-
Den chilenske tragedien
Femti år etter kuppet mot Salvador Allende slit Chile med arven etter Pinochet.
-
Den chilenske tragedien
Femti år etter kuppet mot Salvador Allende slit Chile med arven etter Pinochet.
-
Dei sanne truande rir igjen
Karl Ove Knausgård skitnar til namnet sitt med opne augo. Kvifor?
-
Oppstanden som vart gløymd
I Berlin 17. juni 1953 gjorde arbeidarane i arbeidar- og bondestaten DDR oppstand. I aust vart dagen for 70 år sidan ei kjelde til optimisme for opposisjonen.
-
Åtti år sidan oppreisten i Warszawa
Tre presidentar, Frank-Walter Steinmeier, Yitzhak Herzog og Andrzej Duda, var til stades ved markeringa av 80-årsdagen for oppstanden i gettoen i Warszawa 19. april.
-
Pasjon for internasjonal orden
Henry Kissinger er 100 år. Han får eit tvitydig ettermæle.
-
17. mai-talen eg gjerne skulle ha halde
Det kan vera klokt å sjå 1814 utanfrå. Det syner det vesle landet vårt som eit unntaksdøme i Europa.
-
Diktatorens langsame død
Måten statsleiarane døyr på, kan gje oss interessante innblikk i korleis regima deira vert styrte. Dødsmåtar er maktpolitikk.
-
Ei sosialliberal klippe
Ragnar Vold vart styrt av ein sosialliberal grunnhaldning av Lord Keynes-typen som søkte ein mellomveg mellom kommunisme og kapitalisme.
-
Ole Didrik Lærum (1940–2023)
-
Takksemd og nasjonsbygging
Det sameinte kongeriket tok avskil med Elizabeth II med stil og ny debatt om arven frå fortida – og om det som skal skje no.
-
Demokrati og nasjonalstat
-
Den massive høgredreiinga
Kvifor er det så vanskeleg å få til breie demokratiske fleirtal i verda i dag?
-
Velkomen til den vedunderlege nye verdsordenen
Er dette framtida? Diktaturlanda slår seg saman, Orwells framtidsdystopi slår til, og freden i Westfalen i 1648 er vår eiga framtid.
-
Byråkratane bak folkemordet
Åtti år er gått sidan Wannsee-konferansen, som skulle leggja til rette for mord på elleve millionar menneske. Massedrapa vart gemyttleg samordna på mindre enn to timar i ei hagestove – og feira med drinkar og konjakk.
-
Trur demokratiet overlever i USA
Er demokratiet i USA truga? Landet har lenge levd med konflikt og heterogenitet og vil kunna takla problema, meiner professor i statsvitskap David Mayhew.
-
Ein nasjonal konservativ
-
USA er framleis ei supermakt
Sjølv ikkje audmjukinga i Afghanistan vil svekkja posisjonen USA har som supermakt.
-
«Mennesket kan forbetrast uendeleg»
Få har som Andrej Sakharov, den klassiske intellektuelle forskaren og aktivisten, sameint intelligens, mot og eit uredd forsvar for sivilisert politikk.
-
Snart talar berre skriftlege kjelder
Tyske historikarar samlar dokument om nazistane si «Endlösung» i 16 band for å motarbeida minnetap.
-
Ei nøytralisert venstreside
Statsvitar David Mayhew trur Joe Biden vil møte veksande motstand etter kvart som presidentglansen vert sliten av.
-
Guten frå Selbu
Lærelyst, humør, energi og ei djup kjensle av samfunnsansvar er nokre andre sider ved den akademiske globetrottaren Gudmund Hernes.
-
Den perverterte idealismen
Når du ser deg sjølv som sinnbiletet på «det gode», kan det lett oppstå ei særskilt vondarta form for fanatisme. Men det vart aldri klårt korleis det ikkje-demokratiske samfunnet skulle sjå ut. Eg ville ikkje ha budd der.
-
Svikaren og den gode viljen
Jorun Solheim opnar for eit innsiktsgjevande og ærleg innblikk i tankemønstera til venstre i norsk politisk historie – sett innanfrå.
-
Det planøkologiske fyrverkeriet
Terje Rasmussen har reist Finn Gustavsen eit monument og utvida forståinga av norsk politikk i siste halvdel av førre hundreåret.
-
– Pandemien syner kor veik USAs stat er
– Høgresida har sidan 1980-talet hatt som overgripande prosjekt å svekkja det føderale statsapparatet, meiner Michael Dewar jr., som var aktivt med i presidentnominasjonskampanjen til Sanders i 2020.
