Ei handelsbu i Batavia, hovudstaden i nederlandsk Ostindia. Mange av dei eksotiske varene vi ser, fortel Fredrik Bolling om i si reiseskildring.
Målarstykke av Aelbert Cuyp (1650–1655): Amsterdam Rijksmuseum
«Der peparen gror»
I boka om 1600-talet hentar Atle Næss fram ein bortgøymd skatt i norsk litteratur: Fredrik Bollings reiseskildring av Ostindia – landet med eksotisk pepar, koks og banan.
Setel frå Store Norske Spitsbergen Kulkompani.
Foto frå boka
Det monetære mekkaet
Svalbard har alltid lokka til seg folk med draumar. Gjerne om gull og sølv og store pengar. Jo lenger unna, dess større draumar.
Victoria Belim er fødd i Ukraina, voks opp i USA og bur no i Brüssel.
Foto: Victoria Belim
Fedreland heimsøkt av katastrofar
Russlands invasjon av Ukraina i byrjinga av 2022 kom uventa på mange. Overraskinga var kanskje enda større over viljen og evna hos det ukrainske folket til å forsvare seg. For å forstå samtida er det nødvendig å kjenne historia, og Røde sirener pløyer veg inn i den turbulente fortida til Ukraina.
Astrid Lindgren (1907–2002).
Foto: Gyldendal Norsk Forlag
Humor og kunnskap i skjønn foreining
Niels Christian Geelmuyden gapar høgt når han intervjuar 17 avdøde personar som har vore med på å forma oss, men forfattaren osar av energi.
Helene Uri har doktorgrad i språkvitskap og skriv både romanar og fagbøker.
Foto: Julie Pike
Utrøytteleg språkrøktar
Takk og pris for Helene Uri! Ho står utrøytteleg på for å avsløre kjønnsskeivt språk og kjønnsskeiv språkbruk, og da «-skeiv» i den opphavlege tydinga av ordet. Det har ho gjort gjennom mange år. Og ho gjer mykje meir enn å avsløre; ho dokumenterer og illustrerer det ho seier, med eit arsenal av gode døme, frå talrike kjelder og på ymse språk.
Medrivande boksogeskriving
Tor Eystein Øverås er ein sterk litterær essayist. Han har skrive seg inn ein essaytradisjon for å skape subjektive, ofte dømeorienterte alternative blikk på kulturen; han skaper vinklingar ut frå eigne røynsler, irekna leserøynsler, og personlege opplevingar.
Lasteskipet «Navy Star» kryssar Bosporos i Istanbul. Både det og sundet Dardanellane tilhøyrer Tyrkia og gjev Erdogan mykje makt.
Foto: Emrah Gurel / AP / NTB
Alt heng saman med alt
Russlands aggresjonskrig i Ukraina endrar alt, skriv Cecilie Hellestveit. Ho syner kvifor og greier ut om krigens overordna samanheng. Særleg endrar han vilkåra for norsk utanriks- og tryggingspolitikk, skriv ho. Ukrainakrigen har nokre særeigne konsekvensar for Noreg.
Frank Rossavik er politisk kommentator i Aftenposten og har skrive fleire biografiar og andre bøker.
Foto: Cappelen Damm
Rossavik er liberal og bygger bru
Rossaviks prosjekt og raude tråd gjennom heile boka er at ein ny identitetspolitikk fører til at minoritetar går frå å kjempa for gjensidig anerkjenning i storsamfunnet til å kjempa for at små grupper skal få særrettar og skjermast frå open debatt. Ved å trekka vekslar på internasjonale tenkjarar, ikkje berre i USA, men også i Tyskland, syner Rossavik oss korleis den nærast religiøse identitetspolitikken og antirasismen ikkje vil hjelpa minoritetar.
Kong Olav portrettert i Fuglerommet på slottet 8. mars 1983.
Foto: NTB
Venelaus konge
Tore Rem kom skeivt ut frå hoppkanten då han skreiv første bind i trilogien om kong Olav. I bind to justerte forfattaren seg inn, og den siste boka gjer sitt til at trilogien landar stødig.
Obelisk med minneplate over Hans Nielsen Hauge (1771–1824) ved Bredtvet kyrkje i Oslo.
Foto: Chell Hill / Wikimedia Commons
Ei soge om staten og Hauge
Haugianerne får biletet av Hans Nielsen Hauge til å rakne. Men er statens møte med lekmannen nok til å byggje eit nytt?
Ei handelsbu i Batavia, hovudstaden i nederlandsk Ostindia. Mange av dei eksotiske varene vi ser, fortel Fredrik Bolling om i si reiseskildring.
Målarstykke av Aelbert Cuyp (1650–1655): Amsterdam Rijksmuseum
«Der peparen gror»
I boka om 1600-talet hentar Atle Næss fram ein bortgøymd skatt i norsk litteratur: Fredrik Bollings reiseskildring av Ostindia – landet med eksotisk pepar, koks og banan.
Setel frå Store Norske Spitsbergen Kulkompani.
Foto frå boka
Det monetære mekkaet
Svalbard har alltid lokka til seg folk med draumar. Gjerne om gull og sølv og store pengar. Jo lenger unna, dess større draumar.
Victoria Belim er fødd i Ukraina, voks opp i USA og bur no i Brüssel.
Foto: Victoria Belim
Fedreland heimsøkt av katastrofar
Russlands invasjon av Ukraina i byrjinga av 2022 kom uventa på mange. Overraskinga var kanskje enda større over viljen og evna hos det ukrainske folket til å forsvare seg. For å forstå samtida er det nødvendig å kjenne historia, og Røde sirener pløyer veg inn i den turbulente fortida til Ukraina.
Astrid Lindgren (1907–2002).
Foto: Gyldendal Norsk Forlag
Humor og kunnskap i skjønn foreining
Niels Christian Geelmuyden gapar høgt når han intervjuar 17 avdøde personar som har vore med på å forma oss, men forfattaren osar av energi.
Helene Uri har doktorgrad i språkvitskap og skriv både romanar og fagbøker.
Foto: Julie Pike
Utrøytteleg språkrøktar
Takk og pris for Helene Uri! Ho står utrøytteleg på for å avsløre kjønnsskeivt språk og kjønnsskeiv språkbruk, og da «-skeiv» i den opphavlege tydinga av ordet. Det har ho gjort gjennom mange år. Og ho gjer mykje meir enn å avsløre; ho dokumenterer og illustrerer det ho seier, med eit arsenal av gode døme, frå talrike kjelder og på ymse språk.
Medrivande boksogeskriving
Tor Eystein Øverås er ein sterk litterær essayist. Han har skrive seg inn ein essaytradisjon for å skape subjektive, ofte dømeorienterte alternative blikk på kulturen; han skaper vinklingar ut frå eigne røynsler, irekna leserøynsler, og personlege opplevingar.
Lasteskipet «Navy Star» kryssar Bosporos i Istanbul. Både det og sundet Dardanellane tilhøyrer Tyrkia og gjev Erdogan mykje makt.
Foto: Emrah Gurel / AP / NTB
Alt heng saman med alt
Russlands aggresjonskrig i Ukraina endrar alt, skriv Cecilie Hellestveit. Ho syner kvifor og greier ut om krigens overordna samanheng. Særleg endrar han vilkåra for norsk utanriks- og tryggingspolitikk, skriv ho. Ukrainakrigen har nokre særeigne konsekvensar for Noreg.
Frank Rossavik er politisk kommentator i Aftenposten og har skrive fleire biografiar og andre bøker.
Foto: Cappelen Damm
Rossavik er liberal og bygger bru
Rossaviks prosjekt og raude tråd gjennom heile boka er at ein ny identitetspolitikk fører til at minoritetar går frå å kjempa for gjensidig anerkjenning i storsamfunnet til å kjempa for at små grupper skal få særrettar og skjermast frå open debatt. Ved å trekka vekslar på internasjonale tenkjarar, ikkje berre i USA, men også i Tyskland, syner Rossavik oss korleis den nærast religiøse identitetspolitikken og antirasismen ikkje vil hjelpa minoritetar.
Kong Olav portrettert i Fuglerommet på slottet 8. mars 1983.
Foto: NTB
Venelaus konge
Tore Rem kom skeivt ut frå hoppkanten då han skreiv første bind i trilogien om kong Olav. I bind to justerte forfattaren seg inn, og den siste boka gjer sitt til at trilogien landar stødig.
Obelisk med minneplate over Hans Nielsen Hauge (1771–1824) ved Bredtvet kyrkje i Oslo.
Foto: Chell Hill / Wikimedia Commons
