Eit av kulturjubilea i 2022 vedgår den mangslungne forfattaren Johan Bojer. Det er 150 år sidan han kom til verda, under tronge kår, sett bort gardimellom av ei stakkars ugift ungjente som hadde kome «i uløkka». Men livet stelte etter kvart betre med han. I førre veka heldt dotterdotter hans, Anne Joronn Sætre, eit foredrag om bestefar sin på Asker Museum. Det var òg i «kunstnardalen» i Asker Bojer fann sin lengstvarande heim.

Roy Jacobsen var i gang med å samle stoff til eit femte bind i romanserien om folka på Barrøy. Men så trengde ei anna historie seg fram og gjorde krav på å bli skriven – romanen De uverdige.

«Forvandlinga tok knapt tjue minutt. På nitten minutt og trettini sekund, eit tilsynelatande ubetydeleg tidsrom, blei heile livet mitt grunnleggande forandra. Eg også. Ingenting hadde eigentleg hendt. Likevel blei alt annleis.»

­­– Essayet er eit frirom der eg kan tillate meg sjølv å tenkje både langt og kort, seier Gunnhild Øyehaug.

Det er ein slags historisk ironi i at portrettet av denne mest rabiate Nato-motstandaren kjem ut i ei tid der dei skandinaviske nabolanda melder seg inn i alliansen.

Sidan tidleg i 1990-åra har Kim Hiorthøy stått med eitt bein i popkulturen og eitt i kunstverda. Med boka Knivtid kjem 50 nye forteljingar inn i det hiortøyske universet.

Kim Hiorthøy (f. 1973 i Trondheim) debuterte for tjue år sidan med den tynne tekstsamlinga Du kan ikke svikte din beste venn og bli god til å synge samtidig, ein bunke korte, naivistiske og absurde innfall som han serverte på ein overraskande og finurleg måte. Boka fekk ein slags kultstatus, og ho blei trykt opp igjen for ikkje lenge sidan. No er Hiorthøy ute med ei bok der han går vidare frå der han var for tjue år sidan. Men han har ikkje stått stille i mellomtida; han har etablert seg som ein ettertrakta illustratør og musikar i samarbeid med blant andre Erlend Loe og rockebandet Motorpsycho, og han har mottatt fleire prisar for sin eigen musikk.

Georg Johannesens evne til å mobilisere var viktigare enn sakene han tapte. Og lyrikken hans vil leve lenge, meiner Alfred Fidjestøl, som er ute med biografi om poeten, politikaren, akademikaren og barrikadestormaren.