Henry Kissinger kjem til eit møte med den kinesiske presidenten Xi Jinping i Beijing 8. november 2018.
Foto: Thomas Peter / AP / NTB
Pasjon for internasjonal orden
Henry Kissinger fylte 100 år laurdag 27. mai. Bursdagen kjem ikkje lenge etter at han har gjeve ut to store bøker om politisk leiarskap og modellar for samkvem mellom statar i verda i dag (Leadership og World Orders).
6. juni 2013: I Borggarden på Slottet i Stockholm feirar ein svensk gut nasjonaldagen med flagg og blå kjærleik på pinne. Ti år seinare er den svenske nasjonaldagsmarkeringa større enn nokon gong.
Foto: Lise Åserud / NTB
Du gamla, du fria
Tysdag feirar svenskane 500 år med sjølvstende.
At det skjer same år som Sverige skal verta Nato-medlem, er meir enn ein kuriositet for Noreg som har vore i tretten krigar med grannelandet.
Heilag-Olav: konge, martyr og balsamert helgen, her skildra på Olavsantemensalet frå kring år 1300 (utsnitt).
Frå helgenkonge til mangfaldssymbol
Regjeringa slår på stortromma når tusenårsjubileet for slaget på Stiklestad vert planlagt. Kva er det eigentleg som skal feirast?
Hovudbibliotekar Keith Moore viser fram det originale teleskopet til Isaac Newton frå 1672 i Det konglege vitskapsakademiet i London.
Foto: Lefteris Pitarakis / AP / NTB
Ein historisk ruinpark
Historia er ei grenselaus samling av hendingar i tid og rom. Det er denne uordna samlinga historikarane prøver å ordne og lage oversiktelege forteljingar av. Det inneber at dei historieforteljingane vi får, er laga i eit samliv mellom historikaren og denne uendelege hendingssamlinga. Historikaren pregar det han fortel.
Den ukjende høgtida
Kva er pinse? Kvifor er polet stengt måndag? Kva er meininga med tungetale og Heilaganden? Har muslimane pinse? Er det med pinsa som med påska at den kristne høgtida kjem av den jødiske?
København med bymurar i 1795. I midten Kongens Nytorv, der Povel Juel vart avretta. Femkanten oppe til høgre er Kastellet, der Gustav Vilhelm Coyet sat fengsla.
Holbergs første komediekritikar
Då den norske diktaren Povel Juel vart halshoggen på Kongens Nytorv i mars 1723, spara dei livet til ein medsamansvoren. I fengselet skreiv han den tidlegaste kritikken av Holbergs komediar.
Naturen og geografien spela ei rolle for maktspreiinga på Vestlandet, med ringe vilkår for samfunnsparasittar som arbeidsfolk i rikare strok måtte dragast med.
Tordenskjolds soldatar
Makta er ein aktør i alt samfunnsliv. Av og til er ho brutal og synleg, andre gonger er ho mektig, mjuk og elastisk, nesten usynleg.
George Dixon banka opp ein kvit mann ustraffa – og blei som fyrste av afrikansk opphav verdsmeister i fjørvektsboksing, sidan òg i bantam.
Rasisme i idretten i gamledagar
Det dukkar stadig opp rasisme i idretten. NFL-spelarar har protestert mot korleis afroamerikanarar vert handsame i USA. Colin Kapernick var den fyrste som protesterte ved å gå ned på kne under avspelinga av nasjonalsongen. Trump uttalte at desse spelarane burde få sparken.
Forboden 17. mai-feiring på ei utmark på Hauskjeheia på Finnøy i 1940.
Johannes Austbø / Digitalt Museum
Ut med utmarka
Framvoksteren av jordbruket er eit av dei store spranga i historia. Matproduksjonen vart effektivisert. Nye teknikkar, nye vokstrar og nye tamdyr skapte meir og meir tilgjengeleg mat. Det var ikkje lenger nødvendig at alle samla mat. Det vart bore fram så mykje mat at nokre få kunne byrje å stelle med andre ting.
Johan Scharffenberg.
Foto: Wikipedia
Dei siste dødsdømde
I Dag og Tid 5. mai spør Einar Kringlen kvifor NRK ikkje nemnde Johan Scharffenberg i debatten om dødsstraffa. Det er det gode grunnar til. Men når vi først spør, vert lista straks lengre. Leiaren i kyrkjekampen, Eivind Berggrav, kjempa hardt mot bruken av dødsstraff. Løna var at han fekk karakteristikken «silkebispen» i arbeidarpressa, trass i at han gjekk inn for eit svært strengt rettsoppgjer – så strengt at bruken av dødsstraff skulle vera unødvendig.
Henry Kissinger kjem til eit møte med den kinesiske presidenten Xi Jinping i Beijing 8. november 2018.
Foto: Thomas Peter / AP / NTB
Pasjon for internasjonal orden
Henry Kissinger fylte 100 år laurdag 27. mai. Bursdagen kjem ikkje lenge etter at han har gjeve ut to store bøker om politisk leiarskap og modellar for samkvem mellom statar i verda i dag (Leadership og World Orders).
6. juni 2013: I Borggarden på Slottet i Stockholm feirar ein svensk gut nasjonaldagen med flagg og blå kjærleik på pinne. Ti år seinare er den svenske nasjonaldagsmarkeringa større enn nokon gong.
Foto: Lise Åserud / NTB
Du gamla, du fria
Tysdag feirar svenskane 500 år med sjølvstende.
At det skjer same år som Sverige skal verta Nato-medlem, er meir enn ein kuriositet for Noreg som har vore i tretten krigar med grannelandet.
Heilag-Olav: konge, martyr og balsamert helgen, her skildra på Olavsantemensalet frå kring år 1300 (utsnitt).
Frå helgenkonge til mangfaldssymbol
Regjeringa slår på stortromma når tusenårsjubileet for slaget på Stiklestad vert planlagt. Kva er det eigentleg som skal feirast?
Hovudbibliotekar Keith Moore viser fram det originale teleskopet til Isaac Newton frå 1672 i Det konglege vitskapsakademiet i London.
Foto: Lefteris Pitarakis / AP / NTB
Ein historisk ruinpark
Historia er ei grenselaus samling av hendingar i tid og rom. Det er denne uordna samlinga historikarane prøver å ordne og lage oversiktelege forteljingar av. Det inneber at dei historieforteljingane vi får, er laga i eit samliv mellom historikaren og denne uendelege hendingssamlinga. Historikaren pregar det han fortel.
Den ukjende høgtida
Kva er pinse? Kvifor er polet stengt måndag? Kva er meininga med tungetale og Heilaganden? Har muslimane pinse? Er det med pinsa som med påska at den kristne høgtida kjem av den jødiske?
København med bymurar i 1795. I midten Kongens Nytorv, der Povel Juel vart avretta. Femkanten oppe til høgre er Kastellet, der Gustav Vilhelm Coyet sat fengsla.
Holbergs første komediekritikar
Då den norske diktaren Povel Juel vart halshoggen på Kongens Nytorv i mars 1723, spara dei livet til ein medsamansvoren. I fengselet skreiv han den tidlegaste kritikken av Holbergs komediar.
Naturen og geografien spela ei rolle for maktspreiinga på Vestlandet, med ringe vilkår for samfunnsparasittar som arbeidsfolk i rikare strok måtte dragast med.
Tordenskjolds soldatar
Makta er ein aktør i alt samfunnsliv. Av og til er ho brutal og synleg, andre gonger er ho mektig, mjuk og elastisk, nesten usynleg.
George Dixon banka opp ein kvit mann ustraffa – og blei som fyrste av afrikansk opphav verdsmeister i fjørvektsboksing, sidan òg i bantam.
Rasisme i idretten i gamledagar
Det dukkar stadig opp rasisme i idretten. NFL-spelarar har protestert mot korleis afroamerikanarar vert handsame i USA. Colin Kapernick var den fyrste som protesterte ved å gå ned på kne under avspelinga av nasjonalsongen. Trump uttalte at desse spelarane burde få sparken.
Forboden 17. mai-feiring på ei utmark på Hauskjeheia på Finnøy i 1940.
Johannes Austbø / Digitalt Museum
Ut med utmarka
Framvoksteren av jordbruket er eit av dei store spranga i historia. Matproduksjonen vart effektivisert. Nye teknikkar, nye vokstrar og nye tamdyr skapte meir og meir tilgjengeleg mat. Det var ikkje lenger nødvendig at alle samla mat. Det vart bore fram så mykje mat at nokre få kunne byrje å stelle med andre ting.
Johan Scharffenberg.
Foto: Wikipedia
Dei siste dødsdømde
I Dag og Tid 5. mai spør Einar Kringlen kvifor NRK ikkje nemnde Johan Scharffenberg i debatten om dødsstraffa. Det er det gode grunnar til. Men når vi først spør, vert lista straks lengre. Leiaren i kyrkjekampen, Eivind Berggrav, kjempa hardt mot bruken av dødsstraff. Løna var at han fekk karakteristikken «silkebispen» i arbeidarpressa, trass i at han gjekk inn for eit svært strengt rettsoppgjer – så strengt at bruken av dødsstraff skulle vera unødvendig.
