Alltid ei mørk undertone

I resepsjonen får eg rikeleg med informasjonshefte tilhøyrande utstillinga. Det er ifølgje nettsida til Nitja ei «feiring av kulturen og håndverket til romanifolket/taterne, en av Norges nasjonale minoriteter».

Den sørgmodige og innstendige stemma til Elias Akselsen følger meg oppover trappa, med songen «I hiljan og i hallan», på romani (2025). I det første litle rommet heng ein kopi av Édouard Manets måleri «Frukost i det grøne» frå 1863, utført og signert av Jaques Villon i 1929. Eg stussar på korleis dette passar inn i utstillinga, før eg går vidare inn i det store hovudrommet som med første augekast har eit kvitt, klinisk preg.

Eit oljemåleri av Jonny Borge, frå 2025, måla etter ei skisse av det Adolph Tiedemand kalla «Fantefølge i bondestuen» frå 1852, viser ein scene der bonden i huset ser ut til å jage dei omreisande. I utstillingsheftet kommenterer Borge at han sjølv har opplevd å bli jaga på dør.

Ei reisekiste står på golvet, laga av fleire nolevande taterar. Her er eit seglskutemotiv oppunder lokket, utført av Storm Juliussen, og nedi kista ligg papirblomar, ei kaffikvern og boksar i nysølv til kaffi og sukker. Som omreisande hadde ein dei kjæraste eigedelane på seg eller i reisekista. 

Alltid på vakt

Ei lang rekkje svartkvittfotografi viser 35 såkalla liggesletter frå Lillestrøm mot svenskegrensa, der dei reisande vende tilbake sommarstid, år etter år. Det er Elias Akselsen som har peika ut desse liggeslettene, og om ein tek seg tid til å lese barndomsminna han deler om kvar av dei, så gjer prosjektet stort inntrykk.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare