Om svolt og svik

Trilogien om Brita Caisa Seipajærvis omskiftelege, dramatiske og ikkje minst strevsame liv har gitt meg og mange andre lesarar eit innblikk i tilhøve vi ikkje visste mykje om. I serien om Arvolas tipptippoldemor utforskar forfattaren livsvilkår av det beinharde slaget, i ei fjern førindustriell fortid. 

Kvenene i Finnmark på 1800-talet er prisgitt nådelause klimatiske tilhøve. Eksistensen deira kunne nesten ikkje vore fjernare frå dei innpakka liva dei fleste av oss nyt no til dags. Forfattaren har imponert med historisk detaljkunnskap om kvensk liv – frå fiske- og handverksteknikkar, sauna- og byggjeskikkar til kulturelle kodar og reglar for takt og tone, tru og overtru. 

Interessant og lærerikt, aller mest i det første bandet. Den litterære kvaliteten har vore noko ujamn. Medan Kniven i ilden vann og vart nominert til fleire prisar, fekk ikkje den andre boka den same mottakinga. I Ulvespor nærmar forfattaren seg iblant nivået frå den første boka, kanskje særleg mot slutten. Då ser ein også dei lengre linene i verket, utviklinga hos hovudpersonen frå ei kvinne så ovleg vakker at det ikkje var til hennar eige beste, til ei utsliten firebarnsmor på absolutt eksistensminimum.

Ulvehunger

Under beinharde livsvilkår har drivkrafta i Brita Caisas liv i stor grad vore begjæret og den romantiske kjærleiken. I den første boka vandra ho frå heimplassen i Neiden ut mot kysten på søking etter eit betre liv for seg sjølv og dei to sønene. Undervegs skjedde eit lagnadstungt møte. Mikkel Aska var ein gift mann, men gjekk frå gard og kjerring for å leve eit usikkert liv med Brita Caisa. Og ikkje berre usikkert, men òg ulovleg etter den tidas rett. Dei måtte båe sone fengselsstraffer for utukt, «forargerlig samliv».

I Ulvespor har paret rømt over grensa til Finland for å kunne leve i fred for fut og prest og folkesnakk. Saman med to små døtrer vil dei skape seg eit liv for seg sjølve i øydemarka. Planen er å livnære seg av jakt og fiske. 

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare