Diktet
Topografiske dikt
Ola Grøvdal får fram paradokset i det at ein stussleg skapnad kan bera eit slott av draumar.
Foto: Arta Strele / Calidris Forlag
Denne spalta har presentert det vi kan kalle topografiske dikt – ein tradisjon som går attende til diktarar som Anders Arrebo og Petter Dass. I vår tid finst det òg topografisk poesi. Eg kom over denne diktsamlinga med talande tittel: Øyfast: ei topografisk diktsamling (1983).
Ola Grøvdal debuterte i 1975 med Kvifor er alle grindene opne, som inneheld tema frå landskapet han voks opp i, og har sidan gjeve ut ei rekkje bøker. Grøvdal er frå Rørvik i Trøndelag – og det er eit lite kystsamfunn som òg er tema i mange av bøkene hans.
Det topografiske er synleg alt frå fyrste diktet i samlinga: «Du kan slå ut med armane/ men det er alt/ for du blir blaut på fingertuppane/ og vatnet smakar salt». Det er altså ikkje reine landskapshyllingar Grøvdal skriv. Slik må den ambivalente tittelen «øyfast» forståast òg – trygg på ei øy med havet ikring, men òg fastna på øya.
Eit høgdepunkt i boka er dyreportretta «Skarven», som Gjøvik jamfører med svana: «eg skrik det heller ut frå skjeret, sky/ at naud og angst er vondt/ enn i den falske svaneprakt»; og «Bauhunden» (konkylien): «Utnamnet fekk eg/ fordi eg sneglar meg sakte av stad (...)/ men tenk over dette/ huset som bauhunden/ ber på ryggen./ Så bufast er eg/ i mitt spiralsnodde spir/ av drømmar». Grøvdal får fram paradokset i det at ein stussleg skapnad kan bera eit slott av draumar.
Diktet nedanfor vektlegg det som er fastna. Firkanta i forma som «et furubord i norske hjem», hugsar vi Ari Behn nytta som ein negativ karakteristikk. Furumøblar var populære i 80-åra og vart symbol på noko traust. Det overflatiske ved heimen som blir portrettert, ligg i ord som «tilsynelatande ubehandla».
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
