JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

Monumental pedal

Masaaki Suzukis frasering gjev rom for smertelege dissonansar.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Foto via Wikimedia Commons

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Foto via Wikimedia Commons

2900
20240426
2900
20240426

CD

Johann Sebastian Bach:

Bach Organ Works Vol. 5

Masaaki Suzuki, orgel.
BIS 2024

Også volum 5 i japanaren Masaaki Suzukis serie med alle Johann Sebastian Bachs (1685–1750) orgelverk er spelt inn i St. Georg-kyrkja i Grauhof; volum 4 kom i fjor. Denne katolske kyrkja søraust for Hannover hyser eit av Tysklands best bevarte barokkorgel: eit mektig instrument med tre manual (klaviatur) og pedal bygd av Christian Treutmann på 1730-talet. Treutmann finn me også nemnd i norske orgelbøker, for han var læremeisteren til Joachim Wagner som på byrjinga av 1740-talet bygde barokkorgelet i Nidarosdomen.

Orgel-Büchlein

Repertoaret på volum 5 er disponert på same måten som førre plate i serien: Mellom tre store preludium og fugar er der to avdelingar med til saman 20 orgelkoralar, med melodiar frå den lutherske salmeboka som er kunstferdig omarbeidde for orgel. Desse inngår i Orgel-Büchlein, «Den vesle orgelboka», eit omfattande kompendium med koralforspel som Bach byrja å komponera som hofforganist i Weimar i 1708.

Noteboka hadde på tidstypisk vis eit pedagogisk siktemål, nemleg «å gje den tilkomande organisten ei rettleiing i korleis han på ymse vis gjennomfører ein koral [salmemelodi], i tillegg til å fremja pedalspelet hans».

Dei fleste Orgel-Büchlein-stykka er eksemplariske miniatyrar som demonstrerer éin spesiell måte å omarbeida salmemelodien på. Dette gjer einskildverka svært ulike, og Suzuki greier med registreringa si – altså kva for pipetypar han nyttar – å få fram det særeigne ved einskildkomposisjonane.

Syndefall

Det er stødig driv over påskesalmen «Christ lag in Todesbanden» (BWV 625, spor 4), der den rolege melodien ligg i øvste stemme og blir driven fram av fire gonger så snøgge tonelekkjer i mellomstemmene. Ei meir biletleg framstilling av salmeteksten får me i «Durch Adams Fall ist ganz verderbt» (BWV 637, spor 17), der syndefallet kjem til uttrykk gjennom fallande og kraftig dissonerande tonerekkjer i pedalstemma. På førre album i serien tykte eg Suzuki tok litt for lett på denne typen harmonisk «smertefulle» satsar. Men no gjev han seg meir tid med fraseringa slik at dissonansane får rom til å utfolda seg. Dette styrkjer koralens karakter.

Bach var i samtida fyrst og fremst kjend som ein briljant organist som improviserte orgelkonsertane sine. Desse improvisasjonane kjenner me berre av omtale, men hint om korleis dei kan ha høyrt ut, får me i preludia og fugane han festa til papir. Suzuki spelar det monumentale ungdomsverket Preludium og fuge i D-dur (BWV 532, spor 1 og 2) uvanleg friskt, med monumentalt pedalspel i fyrstesatsen. Likevel tykkjer eg at han både her og i andre snøgge satsar tenderer til litt for høge tempo i høve til St. Georg-kyrkjas akustikk.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Johann Sebastian Bach:

Bach Organ Works Vol. 5

Masaaki Suzuki, orgel.
BIS 2024

Også volum 5 i japanaren Masaaki Suzukis serie med alle Johann Sebastian Bachs (1685–1750) orgelverk er spelt inn i St. Georg-kyrkja i Grauhof; volum 4 kom i fjor. Denne katolske kyrkja søraust for Hannover hyser eit av Tysklands best bevarte barokkorgel: eit mektig instrument med tre manual (klaviatur) og pedal bygd av Christian Treutmann på 1730-talet. Treutmann finn me også nemnd i norske orgelbøker, for han var læremeisteren til Joachim Wagner som på byrjinga av 1740-talet bygde barokkorgelet i Nidarosdomen.

Orgel-Büchlein

Repertoaret på volum 5 er disponert på same måten som førre plate i serien: Mellom tre store preludium og fugar er der to avdelingar med til saman 20 orgelkoralar, med melodiar frå den lutherske salmeboka som er kunstferdig omarbeidde for orgel. Desse inngår i Orgel-Büchlein, «Den vesle orgelboka», eit omfattande kompendium med koralforspel som Bach byrja å komponera som hofforganist i Weimar i 1708.

Noteboka hadde på tidstypisk vis eit pedagogisk siktemål, nemleg «å gje den tilkomande organisten ei rettleiing i korleis han på ymse vis gjennomfører ein koral [salmemelodi], i tillegg til å fremja pedalspelet hans».

Dei fleste Orgel-Büchlein-stykka er eksemplariske miniatyrar som demonstrerer éin spesiell måte å omarbeida salmemelodien på. Dette gjer einskildverka svært ulike, og Suzuki greier med registreringa si – altså kva for pipetypar han nyttar – å få fram det særeigne ved einskildkomposisjonane.

Syndefall

Det er stødig driv over påskesalmen «Christ lag in Todesbanden» (BWV 625, spor 4), der den rolege melodien ligg i øvste stemme og blir driven fram av fire gonger så snøgge tonelekkjer i mellomstemmene. Ei meir biletleg framstilling av salmeteksten får me i «Durch Adams Fall ist ganz verderbt» (BWV 637, spor 17), der syndefallet kjem til uttrykk gjennom fallande og kraftig dissonerande tonerekkjer i pedalstemma. På førre album i serien tykte eg Suzuki tok litt for lett på denne typen harmonisk «smertefulle» satsar. Men no gjev han seg meir tid med fraseringa slik at dissonansane får rom til å utfolda seg. Dette styrkjer koralens karakter.

Bach var i samtida fyrst og fremst kjend som ein briljant organist som improviserte orgelkonsertane sine. Desse improvisasjonane kjenner me berre av omtale, men hint om korleis dei kan ha høyrt ut, får me i preludia og fugane han festa til papir. Suzuki spelar det monumentale ungdomsverket Preludium og fuge i D-dur (BWV 532, spor 1 og 2) uvanleg friskt, med monumentalt pedalspel i fyrstesatsen. Likevel tykkjer eg at han både her og i andre snøgge satsar tenderer til litt for høge tempo i høve til St. Georg-kyrkjas akustikk.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Skulpturen «Moren» av Tracey Emin utanfor Munchmuseet i Oslo.

Skulpturen «Moren» av Tracey Emin utanfor Munchmuseet i Oslo.

Foto: Anne-Line Aaslund

KunstFeature

«Moren» og søstrene hennar

Kor original er den ni meter høge skulpturen «Moren», som er plassert utanfor Munchmuseet? Før avdukinga 4. juni 2022 hadde kunstnaren Tracey Emin alt produsert og stilt ut nær identiske skulpturar på tre meter.

ÅshildEliassen
Skulpturen «Moren» av Tracey Emin utanfor Munchmuseet i Oslo.

Skulpturen «Moren» av Tracey Emin utanfor Munchmuseet i Oslo.

Foto: Anne-Line Aaslund

KunstFeature

«Moren» og søstrene hennar

Kor original er den ni meter høge skulpturen «Moren», som er plassert utanfor Munchmuseet? Før avdukinga 4. juni 2022 hadde kunstnaren Tracey Emin alt produsert og stilt ut nær identiske skulpturar på tre meter.

ÅshildEliassen
Johannes Engelsen Espedals «Brottsjø» (2023) er laga av eit gamalt stakittgjerde frå kyrkjegarden ved Hoff kyrkje på Toten.

Johannes Engelsen Espedals «Brottsjø» (2023) er laga av eit gamalt stakittgjerde frå kyrkjegarden ved Hoff kyrkje på Toten.

Foto: Eva Furseth

Meldingar
Eva Furseth

Retrobølgje på Haustutstillinga

Haustutstillinga 2024 er ei spenstig og særs variert utstilling. Her er det ingen kunstnarar som trampar i takt.

Partileiinga etter landsmøtet i Sosialistisk Venstreparti 22. februar 1976: Frå venstre nestleiar Steinar Stjernø, ny formann Berge Furre, nestleiar Berit Ås, parlamentarisk leiar Reidar T. Larsen og partisekretær Rune Fredh. Plakat: Mot kapitalmakt.

Partileiinga etter landsmøtet i Sosialistisk Venstreparti 22. februar 1976: Frå venstre nestleiar Steinar Stjernø, ny formann Berge Furre, nestleiar Berit Ås, parlamentarisk leiar Reidar T. Larsen og partisekretær Rune Fredh. Plakat: Mot kapitalmakt.

Foto: Henrik Laurvik / NTB

BokMeldingar
Bjørn Kvalsvik Nicolaysen

Personleg rapport om SV

Boka Steinar Stjernø har skrive om SV, reiser indirekte mange spørsmål utan svar.

Ukrainsk personell bruker søkjelys når dei ser etter russiske dronar.

Ukrainsk personell bruker søkjelys når dei ser etter russiske dronar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

Samfunn
Andrej Kurkov

Pengar er makt

Krigen utløyser stadig nye kontroversar, som når kopeken får nytt namn, medan dei russiske droneåtaka forsterkar konflikten mellom Belarus og Russland.

Sjukepleiar støttar ein pasient ved eit norsk sjukehus. Sidan 2019 har sjukefråværet auka med 25 prosent i Noreg, og sjukepleiarar er blant yrkesgruppene med høgast sjukefråvær.

Sjukepleiar støttar ein pasient ved eit norsk sjukehus. Sidan 2019 har sjukefråværet auka med 25 prosent i Noreg, og sjukepleiarar er blant yrkesgruppene med høgast sjukefråvær.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Samfunn

Ei skrantande folkehelse

Kan det tenkast at sjukefråværet aukar fordi fleire enn før blir sjuke?

Per Anders Todal
Sjukepleiar støttar ein pasient ved eit norsk sjukehus. Sidan 2019 har sjukefråværet auka med 25 prosent i Noreg, og sjukepleiarar er blant yrkesgruppene med høgast sjukefråvær.

Sjukepleiar støttar ein pasient ved eit norsk sjukehus. Sidan 2019 har sjukefråværet auka med 25 prosent i Noreg, og sjukepleiarar er blant yrkesgruppene med høgast sjukefråvær.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Samfunn

Ei skrantande folkehelse

Kan det tenkast at sjukefråværet aukar fordi fleire enn før blir sjuke?

Per Anders Todal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis