JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

Monumental pedal

Masaaki Suzukis frasering gjev rom for smertelege dissonansar.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Foto via Wikimedia Commons

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Christian Treutmann-orgelet frå 1737 i stiftskyrkja St. Georg i Grauhof.

Foto via Wikimedia Commons

2900
20240426
2900
20240426

CD

Johann Sebastian Bach:

Bach Organ Works Vol. 5

Masaaki Suzuki, orgel.
BIS 2024

Også volum 5 i japanaren Masaaki Suzukis serie med alle Johann Sebastian Bachs (1685–1750) orgelverk er spelt inn i St. Georg-kyrkja i Grauhof; volum 4 kom i fjor. Denne katolske kyrkja søraust for Hannover hyser eit av Tysklands best bevarte barokkorgel: eit mektig instrument med tre manual (klaviatur) og pedal bygd av Christian Treutmann på 1730-talet. Treutmann finn me også nemnd i norske orgelbøker, for han var læremeisteren til Joachim Wagner som på byrjinga av 1740-talet bygde barokkorgelet i Nidarosdomen.

Orgel-Büchlein

Repertoaret på volum 5 er disponert på same måten som førre plate i serien: Mellom tre store preludium og fugar er der to avdelingar med til saman 20 orgelkoralar, med melodiar frå den lutherske salmeboka som er kunstferdig omarbeidde for orgel. Desse inngår i Orgel-Büchlein, «Den vesle orgelboka», eit omfattande kompendium med koralforspel som Bach byrja å komponera som hofforganist i Weimar i 1708.

Noteboka hadde på tidstypisk vis eit pedagogisk siktemål, nemleg «å gje den tilkomande organisten ei rettleiing i korleis han på ymse vis gjennomfører ein koral [salmemelodi], i tillegg til å fremja pedalspelet hans».

Dei fleste Orgel-Büchlein-stykka er eksemplariske miniatyrar som demonstrerer éin spesiell måte å omarbeida salmemelodien på. Dette gjer einskildverka svært ulike, og Suzuki greier med registreringa si – altså kva for pipetypar han nyttar – å få fram det særeigne ved einskildkomposisjonane.

Syndefall

Det er stødig driv over påskesalmen «Christ lag in Todesbanden» (BWV 625, spor 4), der den rolege melodien ligg i øvste stemme og blir driven fram av fire gonger så snøgge tonelekkjer i mellomstemmene. Ei meir biletleg framstilling av salmeteksten får me i «Durch Adams Fall ist ganz verderbt» (BWV 637, spor 17), der syndefallet kjem til uttrykk gjennom fallande og kraftig dissonerande tonerekkjer i pedalstemma. På førre album i serien tykte eg Suzuki tok litt for lett på denne typen harmonisk «smertefulle» satsar. Men no gjev han seg meir tid med fraseringa slik at dissonansane får rom til å utfolda seg. Dette styrkjer koralens karakter.

Bach var i samtida fyrst og fremst kjend som ein briljant organist som improviserte orgelkonsertane sine. Desse improvisasjonane kjenner me berre av omtale, men hint om korleis dei kan ha høyrt ut, får me i preludia og fugane han festa til papir. Suzuki spelar det monumentale ungdomsverket Preludium og fuge i D-dur (BWV 532, spor 1 og 2) uvanleg friskt, med monumentalt pedalspel i fyrstesatsen. Likevel tykkjer eg at han både her og i andre snøgge satsar tenderer til litt for høge tempo i høve til St. Georg-kyrkjas akustikk.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Johann Sebastian Bach:

Bach Organ Works Vol. 5

Masaaki Suzuki, orgel.
BIS 2024

Også volum 5 i japanaren Masaaki Suzukis serie med alle Johann Sebastian Bachs (1685–1750) orgelverk er spelt inn i St. Georg-kyrkja i Grauhof; volum 4 kom i fjor. Denne katolske kyrkja søraust for Hannover hyser eit av Tysklands best bevarte barokkorgel: eit mektig instrument med tre manual (klaviatur) og pedal bygd av Christian Treutmann på 1730-talet. Treutmann finn me også nemnd i norske orgelbøker, for han var læremeisteren til Joachim Wagner som på byrjinga av 1740-talet bygde barokkorgelet i Nidarosdomen.

Orgel-Büchlein

Repertoaret på volum 5 er disponert på same måten som førre plate i serien: Mellom tre store preludium og fugar er der to avdelingar med til saman 20 orgelkoralar, med melodiar frå den lutherske salmeboka som er kunstferdig omarbeidde for orgel. Desse inngår i Orgel-Büchlein, «Den vesle orgelboka», eit omfattande kompendium med koralforspel som Bach byrja å komponera som hofforganist i Weimar i 1708.

Noteboka hadde på tidstypisk vis eit pedagogisk siktemål, nemleg «å gje den tilkomande organisten ei rettleiing i korleis han på ymse vis gjennomfører ein koral [salmemelodi], i tillegg til å fremja pedalspelet hans».

Dei fleste Orgel-Büchlein-stykka er eksemplariske miniatyrar som demonstrerer éin spesiell måte å omarbeida salmemelodien på. Dette gjer einskildverka svært ulike, og Suzuki greier med registreringa si – altså kva for pipetypar han nyttar – å få fram det særeigne ved einskildkomposisjonane.

Syndefall

Det er stødig driv over påskesalmen «Christ lag in Todesbanden» (BWV 625, spor 4), der den rolege melodien ligg i øvste stemme og blir driven fram av fire gonger så snøgge tonelekkjer i mellomstemmene. Ei meir biletleg framstilling av salmeteksten får me i «Durch Adams Fall ist ganz verderbt» (BWV 637, spor 17), der syndefallet kjem til uttrykk gjennom fallande og kraftig dissonerande tonerekkjer i pedalstemma. På førre album i serien tykte eg Suzuki tok litt for lett på denne typen harmonisk «smertefulle» satsar. Men no gjev han seg meir tid med fraseringa slik at dissonansane får rom til å utfolda seg. Dette styrkjer koralens karakter.

Bach var i samtida fyrst og fremst kjend som ein briljant organist som improviserte orgelkonsertane sine. Desse improvisasjonane kjenner me berre av omtale, men hint om korleis dei kan ha høyrt ut, får me i preludia og fugane han festa til papir. Suzuki spelar det monumentale ungdomsverket Preludium og fuge i D-dur (BWV 532, spor 1 og 2) uvanleg friskt, med monumentalt pedalspel i fyrstesatsen. Likevel tykkjer eg at han både her og i andre snøgge satsar tenderer til litt for høge tempo i høve til St. Georg-kyrkjas akustikk.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Foto: Erika Hebbert

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Sterkt om livsløgn og overleving

Gode skodespelar­prestasjonar i intens kamp på liv og død.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB

KommentarSamfunn
Bjørn Kvalsvik Nicolaysen

Ny statsminister med gjeld, utan budsjett

No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Foto: Thomas Fure / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– No ser me effekten av færre politifolk

Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal
Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis