Midtausten

Martin Krasnik

Kjære Morten A. Strøksnes

Takk for eit svært langt svar på mitt svar på kritikken frå deg (Dag og Tid 12. april). Eg tillèt meg å skrive litt kortare her.

Det må vere behageleg å vere så sikker i si sak at ein ikkje eingong kan sjå ein liten sprekk i verdsbiletet sitt. Det er elles her lyset kjem inn, som salig Leonard Cohen formulerte det.

Sjølv har eg det slik at eg gradvis berre kan sjå motsetningar og komplikasjonar når eg observerer Midtausten. Men det kan ikkje du, for deg er alt soleklart: Israel er bøddelen, palestinarane offer, både i går og i dag. Du må sjølvsagt skrive akkurat som du har lyst til, men du gjer ikkje mange lesarar klokare når du køyrer nedover den einsretta vegen din. Her kjem Israel (og før Israel, handlingane til dei jødiske innvandrarane og flyktningane) alltid først, medan dei arabiske og palestinske reaksjonane, mellom anna antisemittisme og vald mot israelarar og jødar, alltid vert reduserte til «følgjeverknader». Ja, det er nettopp det ordet du nyttar: følgjeverknader.

Igjen, du må få skrive som du vil, men eg oppmodar deg om å sjå litt nærare på den arabiske og palestinske antisemittismen som har røter i den islamismen som oppstod i Egypt i 1920-åra. Du kunne samtidig studere den sekulære arabismen som på same vis inneheld ein sterk antisemittisme, og kan hende granske ålmenta i den arabiske verda, som er svært antisemittisk.

«Det må vere behageleg å vere så sikker i si sak at ein ikkje eingong kan sjå ein liten sprekk i verdsbiletet sitt.»

Er det berre følgjeverknader?Eg er samd med deg i at den brutale israelske okkupasjonen sidan 1967 har hatt svært destruktive følgjer for den fredelege palestinske fridomskampen. Det skriv eg langt og detaljert om i boka mi. Eg er, som du veit, ein sterk motstandar av den israelske okkupasjonen. Det har eg skrive i 25 år, så det er litt vanskeleg for meg å sjå på meg sjølv som ein som har ei «politikarrolle på vegner av Israel», som du skriv.

Men det verkar merkeleg at du er så blind for den ideologien som driv Hamas. Den er elles lett å støyte på om ein har vore i Iran, Libanon, Syria eller i mange golfstatar. Når Iran går til åtak på Israel direkte eller gjennom Hizbollah, meiner du då òg at det åleine kjem av Israels okkupasjon? Så vidt eg veit, har Iran (eller Libanon) ikkje noko territorialt uteståande med Israel, og likevel meiner prestestyret i Teheran og stråmannshæren deira i Libanon at «Jerusalem må frigjerast» og «den vesle satan knusast».

Når eg skriv at du burde interessere deg litt meir for europeiske – under dette norske – jødar, som lever med politivern, så kjem det nettopp av denne ideologien. Du synest nok det er ubehageleg, men det er eit faktum at antisemittismen, også den som kjem frå Midtausten, er eit større fenomen enn den 57 år lange okkupasjonen som Israel står bak. Eller er du kan hende sikker på at trugsmålet mot jødiske skular og barnehagar vil forsvinne når Israel gjev opp okkupasjonen? Det er dessverre ikkje eg.

Du har nok òg lagt merke til at kritikken av Israel på store delar av den vestlege venstrefløya ikkje lenger avgrensar seg til okkupasjonen av palestinarane etter 1967. No er heile «busetjar-sionismens» over 100 år lange historie problemet.

Martin Krasnik (t.v) og Morten Strøksnes (t.h)

Foto: Weekendavisen / Dreyers Forlag / Baard Henriksen / Oktober

At studentar ved universitet i USA vil skuve ut «sionistar», burde vere urovekkjande for dei fleste, men kan hende ikkje for deg? Du peikar på at du berre interesserer deg for Gaza og difor ikkje er «forplikta» til å skrive om anna, verken trugsmåla mot europeiske jødar eller den stadig meir problematiske debatten om Israel. Og du dreg til og med inn den europeisk-jødiske historia i teksten din. Du ignorerer berre det som ville føre til nyansar og breiare perspektiv.

Det må vere behageleg å kunne ta imot kritikk i ein så forferdeleg konflikt «med knusande ro», som du skriv. Sjølv blir eg svært uroleg når eg blir kritisert i desse månadene, for verken forklaringar eller løysingar er enkle.

Les også: Alt dette var ikkje nødvendig

Eg er heilt samd med deg i at Israel må stoppe «okkupasjonen, undertrykkinga, apartheidsystemet og koloniseringa» av palestinarane. Eg er berre frykteleg usikker på om det inneber at Israel så vil kunne eksistere i fred med naboane sine: Iran, Libanon, Syria – og Palestina.

Påstår ein at det ikkje bør vere ei påtrengjande uro, har ein ei svært dårleg kjensle for historia og aktuelle utfordringar i Midtausten.

Martin Krasnik er sjefredaktør i Weekendavisen og forfattar av boka En smal bro over avgrunnen. 7. oktober, jødene og palestinerne, krigen og håpet.

Omsett frå dansk av Dag og Tid-redaksjonen