Roma – ein lukka by
Filmmelding: Italiensk oppvekstdrama sveipt i 70-talet skildrar tronge kjønnsnormer og fridomstrong.
Penélope Cruz i rolla som mor til Adriana eller Andrea, spelt av Luana Giuliani.
Foto: Wildside
Drama
Regi: Emanuele Crialese
Min enestående mor (Orig.tit.: L’immensità)
Med: Luana Giuliani, Penélope Cruz, Patrizio Francioni, María Chiara Goretti
Kinofilm
Ein gong på syttitalet veks trettenåringen Andrea eller Adriana (Giuliani) opp med ei open, leiken husmor (Cruz) og to små sysken (Francioni og Goretti). Faren kjem seint heim frå jobb eller sidesprang og spreier sur stemning. Han er streng. Mot kona Clara er han valdeleg. Når ho og ungane er for seg sjølve, kan dei bryte ut i song og dans, men Clara set òg forbod mot at ungane forlèt huset hjå den øvre middelklassen for å vitje arbeidarklasseborn i skrinne kår. Andrea vil utforske så mangt.
«Luana Giuliani ber hovudrolla godt, med eit søkjande blikk og oppbygd harme.»
Strigla fasadar
Min enestående mor er vakkert innpakka. Kostyme, bilar og spesielt møblar er eit flott syn. Frå den stilige stova har familien panoramaoversikt over den evige stad med Peterskyrkja og det heile. Det kviler ein nostalgisk aura over blikket på barndomen og minna om mora. Samhaldet i arbeidarklassen er noko romantisert, men det heng saman med skildringa av ei fyrste forelsking.
Filmen byggjer tradisjonstru figurar og konfliktliner. Forteljinga er streit, sjølv om leikne brot friskar opp. Penélope Cruz er seg sjølv lik som Clara, jamvel på italiensk. Ho byter truverdig til spansk når kjenslene tek over. Luana Giuliani ber hovudrolla godt, med eit søkjande blikk og oppbygd harme. Faren er ein figur vi har sett mange gonger som valdeleg, utru dritsekk. Det er realistisk nok, sjølv om det ikkje er narrativt spennande.
Frie sjeler
Den norske tittelen syner dei sterke banda Andrea har til mora, sin store allierte. Dei to vil kvar på sitt vis bryte ut frå strenge sosiale rammer. Clara er stengt inne i heimen utan sjanse til å få utløp for kreativiteten sin. Ho vil heller syngje med borna enn slå dei. Andrea vil fri seg frå døypenamnet Adriana, men berre mora forstår og omfamnar trongen.
Ein sentral replikk kjem tidleg frå Andrea: «Er det viktigast kva som er inni eller utanpå?» Dei to frie sjelene treng å sleppe ut alt dei har inni seg. Andrea vil bli astronaut, fallskjermjeger, kva som helst som skjer høgt over frå det klamme grepet til jorda. Men rike romarar er ikkje opne for brot på normene.
Regissøren Emanuele Crialese mimrar om ei svunnen tid samstundes som han angrip konvensjonane som dominerte då han sjølv var barn. Min enestående mor er ikkje det mest originale ein kan tenkje seg, men Crialese fortel ei universell historie med varme og stil.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Emanuele Crialese
Min enestående mor (Orig.tit.: L’immensità)
Med: Luana Giuliani, Penélope Cruz, Patrizio Francioni, María Chiara Goretti
Kinofilm
Ein gong på syttitalet veks trettenåringen Andrea eller Adriana (Giuliani) opp med ei open, leiken husmor (Cruz) og to små sysken (Francioni og Goretti). Faren kjem seint heim frå jobb eller sidesprang og spreier sur stemning. Han er streng. Mot kona Clara er han valdeleg. Når ho og ungane er for seg sjølve, kan dei bryte ut i song og dans, men Clara set òg forbod mot at ungane forlèt huset hjå den øvre middelklassen for å vitje arbeidarklasseborn i skrinne kår. Andrea vil utforske så mangt.
«Luana Giuliani ber hovudrolla godt, med eit søkjande blikk og oppbygd harme.»
Strigla fasadar
Min enestående mor er vakkert innpakka. Kostyme, bilar og spesielt møblar er eit flott syn. Frå den stilige stova har familien panoramaoversikt over den evige stad med Peterskyrkja og det heile. Det kviler ein nostalgisk aura over blikket på barndomen og minna om mora. Samhaldet i arbeidarklassen er noko romantisert, men det heng saman med skildringa av ei fyrste forelsking.
Filmen byggjer tradisjonstru figurar og konfliktliner. Forteljinga er streit, sjølv om leikne brot friskar opp. Penélope Cruz er seg sjølv lik som Clara, jamvel på italiensk. Ho byter truverdig til spansk når kjenslene tek over. Luana Giuliani ber hovudrolla godt, med eit søkjande blikk og oppbygd harme. Faren er ein figur vi har sett mange gonger som valdeleg, utru dritsekk. Det er realistisk nok, sjølv om det ikkje er narrativt spennande.
Frie sjeler
Den norske tittelen syner dei sterke banda Andrea har til mora, sin store allierte. Dei to vil kvar på sitt vis bryte ut frå strenge sosiale rammer. Clara er stengt inne i heimen utan sjanse til å få utløp for kreativiteten sin. Ho vil heller syngje med borna enn slå dei. Andrea vil fri seg frå døypenamnet Adriana, men berre mora forstår og omfamnar trongen.
Ein sentral replikk kjem tidleg frå Andrea: «Er det viktigast kva som er inni eller utanpå?» Dei to frie sjelene treng å sleppe ut alt dei har inni seg. Andrea vil bli astronaut, fallskjermjeger, kva som helst som skjer høgt over frå det klamme grepet til jorda. Men rike romarar er ikkje opne for brot på normene.
Regissøren Emanuele Crialese mimrar om ei svunnen tid samstundes som han angrip konvensjonane som dominerte då han sjølv var barn. Min enestående mor er ikkje det mest originale ein kan tenkje seg, men Crialese fortel ei universell historie med varme og stil.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.
Foto: Erika Hebbert
Sterkt om livsløgn og overleving
Gode skodespelarprestasjonar i intens kamp på liv og død.
Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.
Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB
Ny statsminister med gjeld, utan budsjett
No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.
Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.
Foto: Thomas Fure / NTB
– No ser me effekten av færre politifolk
Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).
Den oppdaterte boka om rettens ironi er ei samling av tekstar frå Rune Slagstad gjennom førti år.
Foto: André Johansen / Pax Forlag
Jussen som styringsverktøy
Rettens ironi, no i fjerde og utvida utgåve, har for lengst blitt ein klassikar i norsk idé- og rettshistorie.
Finn Olstad har doktorgrad i historie og er tidlegare professor ved Seksjon for kultur og samfunn ved Noregs idrettshøgskule.
Foto: Edvard Thorup
Det nye klassesamfunnet
Finn Olstads nye bok er eit lettlese innspel til ei sårt tiltrengd innsikt i skilnaden mellom fakta og ideologi.