CD

Ludwig van Beethoven, Joseph Haydn:

Klaverkonsert og sym­foni

Christian Ihle Hadland, klaver; Det Norske Blåseensemble; dir.: Eivind Aadland. Simax 2023

Ein Beethoven-konsert og ein Haydn-symfoni omarbeidde for blåseensemble? Eg var spent på korleis dette læt. Men trompetisten Stian Aareskjold har lukkast med arrangementet av desse opphaveleg strykarbaserte verka, som har klår og luftig instrumentering. Det er driv over spelet til Det Norske Blåseensemble, og dirigenten Eivind Aadland handsamar kvar frase med grannsemd og finesse.

At verka er for blåseensemble, tyder ikkje at der er berre blåsarar. Her er paukar, cello og kontrabass, og i Haydn-symfonien også cembalo. Bruken av barokktrombonar og ventillause barokktrompetar og valthorn bidreg til den dynamisk balanserte ensembleklangen.

Ludwig van Beethovens (1770–1827) tragiske Klaverkonsert nr. 3 i c-moll frå kring 1800 blir teknisk sobert framført av solisten Christian Ihle Hadland, med gjennomtenkt frasering og artikulasjon. Særleg likar eg den skifterike sistesatsen, der det «smell» godt i barokktrompetane, sjølv om dei dynamiske kontrastane gjerne kunne vore større.

Dramatisk gestus

Joseph Haydns (1732–1809) Symfoni nr. 44 i e-moll frå kring 1770 er nok det stykket som fungerer best i denne typen arrangement. Verket høyrer til hans Sturm und Drang-periode. Desse «storm og trong»-symfoniane – epokenamnet er lånt frå tysk litteraturhistorie – har brå stemningsskifte og dristig harmonikk og rytmikk. Typisk er difor fyrstesatsen «Allegro con brio», som opnar med dramatisk gestus. Vide sprang blir spelte unisont av heile ensemblet, tett etterfylgde av ein melankolsk motsats.

Andresatsen, ein menuett, merkjer seg ut. Haydn har nemleg komponert denne grasiøse hoffdansen i komplisert kanonform: Toppstemma og bass-stemma har same melodi, som startar etter kvarande. Slike påhitt er typiske for Haydns musikalske humor.

Banal reklame

Omslagsteksten til dette fine albumet er diverre så skrale greier at det lyt påpeikast. Kjøper ein albumet som CD, er jo litt av poenget at ein kan bla i, og kosa seg med omslagsheftet. At Haydn kalla stykket sitt for «sorgsymfonien», som me les der, er til dømes feil. Tilnamnet kom mykje seinare. Det burde i så fall vera «sørgesymfonien»; ein seier jo ikkje «sorgmarsj», men «sørgemarsj». Me får heller ikkje mange saklege opplysningar om verka, komponistane og verkkonteksten. Det heile ber meir preg av ei rosande platemelding og banalt reklamespråk – som om det ikkje er opp til oss lyttarar å vurdera om innspelinga er god.

Skal eit slikt omslagsessay skrivast subjektivt, bør det i alle fall skrivast godt. Altså ikkje slik, til dømes: «Musikken er lett melodiøst, men de dystre undertonene slipper ikke taket, dette kunne for all del vært nåtids filmmusikk så det skaper utvilsomt nysgjerrighet, det er mer lekent, før det smeller til og setter standarden.»

Korleis kan eit tradisjonsrikt plateselskap som Simax publisera noko slikt?

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.