Lat oss snakke om ferdig kokt pasta. Altså sånn du får kjøpt på butikken, med saus og alt, i ei mikrobølgjeomnvenleg plastskål med lokk som gjev deg ferdig middag på to til fem minutt. På min vesle lokale Kiwi finn eg sju ulike variantar berre i ferskvaredisken, så det er tydeleg at dette er noko vi er interesserte i. Men skal tru kva ein moderne italienar ville sagt?

Ja, for det er litt meir enn ein myte – og noko litt anna enn ein klisjé – at italienarar er nøye på pastaen sin. Tørka pasta til sitt bruk og sine sausar, fersk pasta til heilt annan bruk og andre sausar. Spagetti og tagliatelle må ikkje forvekslast – og då har vi ikkje eingong byrja snakka om koketider, som eg ser føre meg ville vere den verkeleg kritiske faktoren ved å koke og/eller varme opp pasta meir enn éin gong.

Pasta skal ha kjerne, seier italienarane, og det er lett å verte samd: Kokar ein pasta berre bitte litt for lenge, vert konsistensen grautaktig. Ikkje slik at ein kan ete han med skei, men konsistensen vert heilt jamn over det heile – som ein graut jo er, og som er noko av årsaka til at ein vert fort mett av å ete nettopp graut.

Vel. Italienarane kan ha så mange prinsipp dei vil, men korleis står det til med kvardagane?

Eg må ikkje leite lenge før overflata slår sprekkar. Tilbodskatalogen til italienske Lidl byrjar rett nok med Gorgonzola DOP, baccalà (tørrfisk), porchetta og artisjokkhjarte, men alt på side sju finn eg Chef Select Penne pomodorro e mozarella: frosen ferdigpasta med tomatsaus og ost.

Carbonarabotn

Ingen er perfekt, med andre ord. Enkelte er likevel monaleg mykje lenger unna enn andre. I det vi vender attende til heimlandet og våre eigne Kiwi-hyller, byrjar vi rett og slett på botnen: Kiwi har late deira EMV-produsent Matbørsen lage Carbonara til ferdigrettserien Fersk & Ferdig, og dei er så frekke at dei skriv «Inspirert av Italia» på framsida av pakningen.

Carbonara er pastavarianten som verkeleg ikkje kan lagast ferdig og varmast opp att. Hovudårsaka er at carbonara inneheld rå eggeplomme – og plomma skal enten rørast inn i pastaen rett før servering eller serverast på tallerkenen, men aldri setjast til før noko vert varma opp.

Idet vi snur pakningen og les innhaldslista, skjønar vi at dette i røynda ikkje har noko å gjere verken med carbonara eller med den delen av Italia vi likar å ete som. Ein kan diskutere om det skal vere fløyte i ein carbonara eller ikkje, men ein kan ikkje diskutere om den fløyten treng tre tilsetjingsstoff. Det gjer han nemleg ikkje. Vatn skal ikkje vere høgare oppe på innhaldslista enn eggeplomme og ost, og osten skal ikkje vere i pulverform. Skinke er greitt, men skinka treng ikkje å bestå av femten ingrediensar. Ei så lang innhaldsliste for det som i utgangspunktet skal vere ei råvare, har eg aldri sett før, og eg håpar eg aldri ser det igjen.

Sukkerskinke?

No har heller ikkje Fjordland klart å halde seg unna å bruke utblanda skinkeråstoff i deira Pasta med ost- og skinkesaus, men kva dei eigentleg har blanda ho med, er litt vanskelegare å skjøne. Dei gjev sjølve opp at berre 84 prosent av skinka er svinekjøt. Resten er sukker, stabilisatorar og antioksidant. Sidan dei tre siste er tilsetjingsstoff som vert brukt i små mengder, må det vere ein god del skjult sukker i dette kjøtet.

Desse to variantane har òg det til felles at dei ikkje inneheld ei einaste grønsak. Her er stivelse, feitt og protein, men truleg lite vitamin, mineral og fiber. Om du har noko som helst mål om å nærme deg fem om dagen, er variantane av pasta med kjøtsaus bitte litt betre val: Her er det i det minste brukt mindre mengder sellerirot, gulrot, lauk og tomat, uavhengig av om produsenten heiter Fjordland eller er del av ei anna Matbørsen-produsert EMV-linje – ho som berre heiter Pasta.  

Veldig grønsakmett vert du uansett ikkje. Det er stivelsen som dominerer pastaverda – og ferdigvariantane gjer det knappast noko betre. Sjølv om eg veit dei ikkje er noko betre sjølve, kan eg ikkje late vere å verte litt trist av at vi øydelegg det som eigentleg er eit råvarebasert kosthald så fullstendig.

Siri Helle