Økonomi
– I lengda gjer ingen lurt i å vedda mot marknaden
Nordmannen Robin Wigglesworth i Financial Times har skrive historia om indeksforvalting, som ligg bak suksessen til Oljefondet
Robin Wigglesworth skriv for den britiske næringslivsavisa Financial Times.
Foto: Charlotte Sverdup
Når er verdipapirmarknadar i balanse? Stort sett alltid. Kvifor? Av di når nokon sel, er det av di nokon kjøper. Då må både seljar og kjøpar vera nøgde, det seier seg sjølv. Då har dei handla på basis av den informasjonen dei har.
Dette høyrest fullstendig banalt ut, men det har òg implikasjonar for deg og meg. For når millionar der ute driv og hentar inn informasjon og analyserer verdipapir, kvifor skal du gjera det same? Dei andre gjer då arbeidet for deg. Kjøp eit tverrsnitt av éin eller fleire verdipapirmarknadar, og ferdig med det. Men noko så enkelt og innlysande slit mange med å gå med på.
Louis Bachelier, heitte ein dyktig fransk matematikar som på byrjinga av 1900-talet skreiv ei doktorgrad om finansmarknadane i Frankrike. Han døydde gløymd og ignorert i 1946, men for store delar av finansverda er han den største helten av dei alle. Han er den intellektuelle faren til passiv investering, det vi no kallar «indeksforvalting», som er det Oljefondet, verdas største statlege fond, stort sett driv med, og det nesten utan kostnad for eigarane – oss.
– Det høyrest underleg ut no, men før var ikkje finans sett på som eit prestisjetungt yrke, og iallfall ikkje i Frankrike. Ja, Bachelier var matematikar, men han fann av alle ting ut at han skulle skriva om finansmarknaden, noko resten av matematikarstanden såg på som nesten nedrig. Han vart ignorert, før han brått, 20 år etter at han døydde, stod opp att som faren til moderne finansteori.
Ein nordmann
Før vi går vidare, litt bakgrunnsstoff: Han som talar, heiter Robin Wigglesworth, eit namn som – som han sjølv har peikt på – høyrest ut som noko henta frå Harry Potter-universet. Wigglesworth har nyss gjeve ut boka Trillions: How a Band of Wall Street Renegades Invented the Index Fund and Changed Finance Forever på forlaget Penguin. Boka syner kor lurt det er å investera passivt og ikkje lite på alle heksedoktorane som påstår at dei kan investera pengar lurt for deg. Boka har elles fått ei så god melding som råd er, av Burton Malkiel, ein av verdas store finansinvestorar og -forfattarar, i Wall Street Journal.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
