Kommentar
Ny religionskrig i gamalverda (2)
Det vestlege synet på Russland som det vonde, i trua på at vi sjølve er det gode, legg ikkje grunnen for fred, men for meir krig.
Illustrasjon: Eduard Gurevich / Shutterstock / NTB
IV
Sjakkbrettet
Nett slik ein bakanfor Vladimir Putin finn ideologar som Aleksandr Dugin, med eit utarbeidd verdsbilete som vil forklara Russlands plass i verda og lovprisa krig som middel til nasjonal atterreising, finn vi i baklandet til amerikanske presidentar historikaren og ideologen Zbigniew Brzezinski. Han spelar noko av den same rolla i amerikansk politikk som dei reaksjonære filosofane Ivan Iljin og Dugin i Russland, berre at dei to sistnemnde er meir idémessig enn fysisk til stades i maktkrinsane, medan Brzezinski har vore nær knytt til fleire amerikanske regjeringar.
Slåande vert denne parallellen ved at Brzezinski som Dugin er eurasianist og meiner at «den som rår over Eurasia, rår over verda». For Brzezinski vil dette seia at USA, for å kunna halda på plassen sin som verdas dominerande supermakt, lyt hindra framvoksteren av ei konkurrerande eurasisk makt. I fyrste rekkje er det då Russland som må haldast nede, men òg Kina.
Korkje russiske eller amerikanske ideologar av Dugins eller Brzezinskis slag har hendene sine rett på maktas spakar. Det er ikkje slik at tenkjarane og rådgjevarane dikterer politikken til stormaktene. Men dei tek del i forminga av det mentale klimaet som politiske og militære avgjerdstakarar lever og handlar i. Ikkje sjeldan finn ein tankane til ideologane att i den faktiske politikken til regjeringane både i Russland og USA.
Zbigniew Brzezinski (1928–2017) vert i dag rekna som den viktigaste strategen for amerikansk utanrikspolitikk i det førre hundreåret, ved sida av Henry Kissinger.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
