«Kvifor er det ikkje meir snakk om Rolf Sagen?» er eit sitat som kan førast tilbake til meg. Og når eg no igjen skal snakke om Rolf Sagen, dagen før eg skal i gravferda hans, er det med eit sterkt håp om at dette ikkje er siste gong det blir snakka om Rolf Sagen. Og ikkje minst om at dei beste bøkene hans ikkje skal bli gløymde.

Sagen døydde 6. april, han hadde lide av Parkinsons sjukdom i mange år.

Rolf Sagen var sjefen min i fem år, frå 1988 til 1993. Han hadde fått i gang storprosjektet Skrivekunstakademiet i Hordaland. Han var dagleg leiar, i tillegg til at han underviste sjølv, og han kalla inn Jon Fosse og underteikna til å vere dei første lærarane på årskurset. Og han var ein nærmast perfekt sjef. Ein såg han sjeldan, og han la seg aldri opp i kva vi andre lærarane hadde føre oss.

Ein kan vanskeleg overvurdere den rolla Sagen har spelt når det gjeld utviklinga av skriveundervisning og forfattarutdanning her i landet. (Eldrid Lunden var rett nok aller først ute, med etableringa av forfattarstudiet i Bø.) Det er neppe andre enn Sagen, med sin økonomiske og praktiske sans og sine politiske kontaktar og overtalingsevner, som kunne fått i stand noko slikt som Skrivekunstakademiet, der han var dagleg leiar frå 1985 til 1993, og seinare underviste.

Men det er bøkene hans eg ønskjer at han først og fremst skal bli hugsa for. Han er ei heilt original røyst i den norske litteraturen. Han er lett gjenkjenneleg og liknar ingen annan. Og ingen veit kor han tok det frå. Han fekk Vesaas’ debutantpris for debutboka Dørklinker i 1968, men det var nok med romanen Kvengedal i 1970 – boka er sett saman av tekstar frå to lokalaviser på Sunnmøre i ein toårsperiode – at ein skjønte at her kom ein til å ha med ein heilt spesiell forfattarskap å gjere. Noko som blei forsterka med romanen Morgonmannen held utstilling året etter. Då eg for første gong skulle opphalde meg i utlandet i lengre tid, i 1975, var Sagen si diktsamling Båten til Bergen den boka eg først og fremst ville ha med meg, for å halde ein slags kontakt med gamlelandet.

Sagen gav ut bøker i alle sjangrar. Og om romanane hans var ganske forskjellige, frå det absurde og fantastiske til det realistiske og nesten-dokumentariske, så kjenner ein alltid att Sagen-røysta. Mine favorittar er Springfart ved fjorden og Lyden av vatn. To av dei beste bøkene som kom ut her i landet i det 20. hundreåret. Den første er også truleg den boka eg har ledd mest og høgast av nokon gong, eit komisk meisterverk.

Personen Sagen kjende eg eigentleg ikkje så godt. Eg visste lite om livet hans utanfor bøkene og skriveundervisninga. Men eg har eit godt minne om ein turné som forlagsredaktør Finn Totland arrangerte i 2007, med Jon Fosse, Rolf Sagen og underteikna. Ein miniturné på Sunnmøre for å feire Rolf Sagen og boka han nettopp hadde gitt ut, oppvekstskildringa Kraftverk.

Siste gong eg såg Rolf Sagen var i 2014, då ei rad av gode kollegar feira han og det som blei den siste boka hans, MS Liv. Han var ganske redusert og sa lite, men såg ut til å setje pris på det som skjedde.

Eg vil sakne Rolf Sagen, og eg skulle ønskt at han hadde fått skrive endå fleire bøker. Fred over minnet hans.

Ragnar Hovland