Bøner om hjelp
Med opninga av arkiva er det kome for dagen tallause skriftlege bønerop om hjelp frå katastrofen sendt til pavestaten. Her er eit døme:
«Dykkar Høgverdige, De kan berge fire menneskeliv.
(…) eg skriv frå den ytste naud og fortviling når eg no vender meg til Dykkar Excellence. Eg er ein ung mann på 21 år, israelitt. Vogga mi stod i Berlin, deretter drog eg til Polen, så til Belgia og Frankrike. Eg studerer teologi (rabbinatskandidat) (...) har i det siste gjennomgått så mykje bittert at eg knapt kan skildre det (…) eg er på slutten av mi kraft. Med ei siste von på vegner av foreldra mine og bror min ber eg om å kome til Sveits (…) berre Skaparen i himmelen veit kor stor fare vi er no kvart minutt.»
Martin Wachskerz, den jødiske teologistudenten, frykta å bli deportert til dødsleirar i Ukraina. Brevet kom til Roma ved årsskiftet 1942–43, på eit tidspunkt då deportasjonane av jødar var på sitt høgste. Men bøna til Vatikanets ambassade i Bern førte ikkje fram. Lagnaden til familien Wachskerz veit me ikkje mykje om, men 11. august 1944 dukkar namnet Wachskerz opp på listene frå ein tilinkjesgjeringsleir i aust. Familien Wachskerz vart etter alt å døme myrda.
BH
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Med opninga av arkiva er det kome for dagen tallause skriftlege bønerop om hjelp frå katastrofen sendt til pavestaten. Her er eit døme:
«Dykkar Høgverdige, De kan berge fire menneskeliv.
(…) eg skriv frå den ytste naud og fortviling når eg no vender meg til Dykkar Excellence. Eg er ein ung mann på 21 år, israelitt. Vogga mi stod i Berlin, deretter drog eg til Polen, så til Belgia og Frankrike. Eg studerer teologi (rabbinatskandidat) (...) har i det siste gjennomgått så mykje bittert at eg knapt kan skildre det (…) eg er på slutten av mi kraft. Med ei siste von på vegner av foreldra mine og bror min ber eg om å kome til Sveits (…) berre Skaparen i himmelen veit kor stor fare vi er no kvart minutt.»
Martin Wachskerz, den jødiske teologistudenten, frykta å bli deportert til dødsleirar i Ukraina. Brevet kom til Roma ved årsskiftet 1942–43, på eit tidspunkt då deportasjonane av jødar var på sitt høgste. Men bøna til Vatikanets ambassade i Bern førte ikkje fram. Lagnaden til familien Wachskerz veit me ikkje mykje om, men 11. august 1944 dukkar namnet Wachskerz opp på listene frå ein tilinkjesgjeringsleir i aust. Familien Wachskerz vart etter alt å døme myrda.
BH
Fleire artiklar
Foto: Seth Wenig / AP / NTB
Eit teikn på frustrasjon
Korkje Trump eller Biden har i røynda full kontroll på auke og fall i inflasjon eller kriminalitet.
Else Hagen: «Familie» (1950), olje på lerret. Rolf E. Stenersens samling / Munchmuseet.
Etterlysing og turné
Else Hagen er i dag eit ukjent namn for mange, men det er i endring.
Anders Folkestad og Torbjørn Ryssevik meiner det er nødvendig å styrke den vidaregåande skulen si studieførebuande rolle.
Gorm Kallestad / NTB
Studieopptak og skulifisering
Statsråden gjer rett i å avvise opptaksprøver som hovudveg til høgare utdanning.
Stig Amdam og Ragnhild Gudbrandsen spelar hovudrollene i stykket av August Strindberg.
Foto: Magnus Skrede / Den Nationale Scene
Krigen mellom kjønna
Dødsdansen er eit ekteskapsdrama der komikken får for stor plass, men spelestilane utfordrar kvarandre på interessant vis.
Nana rise-Lynum er redaktør i Norsk Barneblad.
Foto: Per Anders Todal
Å gi barn det dei ikkje veit at dei vil ha
Norsk Barneblad vart skipa i 1887 og har kome ut kvart år sidan. Sist helg fekk Nana Rise-Lynum Målprisen frå Noregs Mållag for innsatsen som redaktør.
Papiravisa