Klima

Jon Naustdalslid

I Dag og Tid den 26. mai kritiserer Ola Blokkum kronikken min om IPCC og norsk klimadebatt frå 12. mai. I kronikken viser eg til den siste rapporten frå IPCC, der det går fram at på kort sikt er det vindkraft og solenergi som raskast og billegast kan få ned klimautsleppa.

Eg problematiserer det paradoksale i at samtidig som IPCC seier dette, går norske klima- og miljøaktivistar inn for å rive 151 vindmøller på Fosen. Det er svært vanskeleg å forstå Ola Blokkums kritikk. Han kritiserer heller ikkje det eg skriv, men tillegg meg påstandar og tankar som eg aldri har gitt uttrykk for og som det ikkje finst dekning for i kronikken.

Med støtte i IPCC skal eg ha hevda at «vindkraft skal redde klimaet». Det har verken IPCC eller eg påstått. Diagrammet som eg syner til i kronikken, viser til ei lang rad verkemiddel for å få ned utsleppa. Vindkraft, saman med solkraft, merkar seg ut ved å vere dei verkemidla som er mest kostnadseffektive på kort sikt. Dette kan ein sjølvsagt vere usamd i. Eg har berre «lytta til vitskapen». Eg skal dessutan «tydeligvis (vere) overbevist om at ved å installere tilstrekkeleg med vindturbiner vil vi unngå en klimakrise og i tillegg dekke det framtidige energibehovet». Kvar i alle dagar har Blokkum dette frå? Noko slikt har eg aldri skrive og aldri meint.

Dersom han les litt lenger ut i kronikken, vil han tvert om sjå at eg skriv at det knyter seg store problem til både vindkraft og kraft frå solceller. Det eg kritiserer, er det unisone kravet om å rive 151 vindturbinar som alt står der og produserer fornybar energi kvar dag. Dermed slepp eg kanskje å gjere greie for kor «flink eg er på konsekvensanalyse», etter som det skrekkscenarioet Blokkum målar som resultat av det han trur at eg meiner ikkje har noko å gjere med min argumentasjon i kronikken.

Så blir eg påstått å vere «freidig nok til å dømme klimarørsla nord og ned». Ja vel? Det eg gjer i kronikken, er å kritisere det uomtvistelege faktum at «store delar av den norske miljø- og klimarørsla, og med det svenske klimaikonet Greta Thunberg i spissen, aksjonerer for å rive meir enn 150 vindmøller på Fosen». Det eg siterer her, er også det einaste eg skriv om Greta Thunberg i kronikken. Dette får Blokkum til å hevde at eg påstår at ho «har villedet folk med store negative konsekvenser». Eg må spørje kva det er han siktar til, og kvar eg skal ha påstått dette.

Blokkum avsluttar sin harang mot meg med å åtvare mot synsing. Det er ei oppmoding som eg fullt ut kan slutte meg til, og som eg utan atterhald kan returnere. Det han ikkje kjem inn på i kritikken sin av alt det eg verken har skrive eller meint, er det eg faktisk skriv i kronikken. Kor fornuftig er det av miljø- og klimarørsla å gå inn for å rive ned 151 vindmøller som faktisk står der? Hadde det ikkje vore meir fornuftig å støtte opp under ein prosess for å komme fram til ei minneleg ordning med reinnæringa?

Blokkums påstand om at eg går inn for å «teppebelegge» landet med vindmøller, blir enda meir uforståeleg i lys av det eg faktisk skriv. For det første peikar eg på at vindkraft er eit problematisk alternativ. For det andre skriv eg at kjernekraft «ville løyse mange av dei arealproblema som vind- og solkraft møter på». Sett i lys av kva eg her faktisk skriv, blir det framimot ironisk når Blokkum held fram med å forklare alle fordelane med kjernekraft. Dette er synspunkt som eg stort sett deler. I boka mi, Klimatrusselen. Krise for demokratiet? er store delar av eit kapittel vigt nettopp ei problematisering av vindkraft og argument for at kjernekraft er eit langt betre alternativ. Her vil Blokkum kunne finne igjen og utdjupa mange av dei argumenta som han reknar opp i kritikken av min kronikk.

I dagens verkelege verd finst det likevel ikkje berre ideelle politiske løysingar. Dersom vi tar klimaproblemet på alvor, vil det nok også måtte byggast vindkraft. Det eg kritiserer, er dei delane av miljø- og klimarørsla som er mot alt utan alternativ.

Jon Naustdalslid er forfattar og skribent og tidlegare instituttsjef ved Norsk institutt for by- og regionforsking (NIBR).