JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Ordskifte

Gaukungen i reiret

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
3002
20221014
3002
20221014

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Grunnrenteskatt

Ein lenge pågåande strid om grunnrenta, sjå NOU 2019: 18 (Skattlegging av havbruksverksemd – leia av professor Ulltveit-Moe), tilspissar seg, jf. Dag og Tid 30. september både leiar og intervju. Skatten vart «skoten ned» føre stabelavløp, men som Tordenskiolds soldatar, dei kjem attende, i nye rundar, sjå no regjeringas 2023-budsjett.

Kva bilete er det som teiknar seg: Eg ser ein milliardindustri som ikkje vil ta hand om sitt eige avfall – sjå «polluter pay-prinsippet». Dei skal ha gode argument for å laste forureininga si over på kystfolk og fiskarar. Det har dei ikkje.

Empirien dreg i motsett retning. Sjå berre: «Dobler utbytte etter ny rekord». John Fredriksen får ein kvart milliard kroner i utbytte frå laksekjempen Marine Harvest (Mowi) i andre kvartal. «Det er vårt høyeste ordinære utbytte noen gang», seier finansdirektøren til DN 24. august 2017. «Superprofitten vil ingen ende ta»: Mowi hadde eit rekordresultat i andre kvartal i år (2022), selskapet tente svimlande 456 millionar euro før skatt. For heile 2021 var overskotet før skatt 6,4 milliardar kroner. Sjå Oslo Børs 18. februar 2022: «SalMar er optimistisk med tanke på framtiden, og styret innstiller på 20 kroner per aksje i utbytte for 2021. SalMar hadde en operasjonell EBIT på 890 millioner kroner i fjerde kvartal 2021, opp frå 748 millionar i forrige kvartal» NewsWeb (oslobors.no).

Advokatar vart kopla inn, og dei kjem attende. «Råd» frå juridisk hald om kva styresmaktene kan venta seg av eventuelle saksanlegg dersom staten skattlegg oppdrettarane med kostnadskrevjande byrder, har ofte vore «riset bak spegelen». Medan industrien lukkast med sin slakt av NOU 2019: 18, ser det ikkje ut til «å gå vegen» i dette høve.

Vonleg vil grunnrenteskatten få støtt fleire oppdrettarar til å sjå seg tente med investering i «lukka anlegg», slakteri, foredling til dømes røykeri, i staden for å la pengane gå som skatt til stat og kommune. Og det er det rikeleg mogelegheiter til ­­– sjå høyringsnotat frå regjeringa:

«Ved anvendelse av normpris bør alle driftskostnader som knytter seg til sjøfasen, altså før fisken tas opp av merden, være fradragsberettiget. (...) Videre foreslås det at arbeidslønn og personalkostnader kommer til fradrag. Andre fradragsberettigede driftskostnader kan være utgifter til energi, vedlikehold av driftsmidler, forsikring og miljøtiltak som helt eller delvis er knyttet til grunnrentepliktige havbruk. I tillegg gis det fradrag for kostnader som påløper etter merdkanten og frem til punktet der normprisen (børsprisen) fastsettes (...). Dette kan blant annet være kostnader til frakt med brønnbåt, slakting og annen bearbeidelse av fisk, nedfrysning og transport» (Høyringsnotat – Grunnrenteskatt på havbruk s. 26–27).

Etter det oppdrettar Aino Olaisen frå Lovund sa i Debatten på NRK 29. september 2022 var dei mange fråtrekk i ordninga ikkje oppfatta.

Peter Ørebech er professor i rettsvitskap og rådsmedlem i Kystens tankesmie.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Grunnrenteskatt

Ein lenge pågåande strid om grunnrenta, sjå NOU 2019: 18 (Skattlegging av havbruksverksemd – leia av professor Ulltveit-Moe), tilspissar seg, jf. Dag og Tid 30. september både leiar og intervju. Skatten vart «skoten ned» føre stabelavløp, men som Tordenskiolds soldatar, dei kjem attende, i nye rundar, sjå no regjeringas 2023-budsjett.

Kva bilete er det som teiknar seg: Eg ser ein milliardindustri som ikkje vil ta hand om sitt eige avfall – sjå «polluter pay-prinsippet». Dei skal ha gode argument for å laste forureininga si over på kystfolk og fiskarar. Det har dei ikkje.

Empirien dreg i motsett retning. Sjå berre: «Dobler utbytte etter ny rekord». John Fredriksen får ein kvart milliard kroner i utbytte frå laksekjempen Marine Harvest (Mowi) i andre kvartal. «Det er vårt høyeste ordinære utbytte noen gang», seier finansdirektøren til DN 24. august 2017. «Superprofitten vil ingen ende ta»: Mowi hadde eit rekordresultat i andre kvartal i år (2022), selskapet tente svimlande 456 millionar euro før skatt. For heile 2021 var overskotet før skatt 6,4 milliardar kroner. Sjå Oslo Børs 18. februar 2022: «SalMar er optimistisk med tanke på framtiden, og styret innstiller på 20 kroner per aksje i utbytte for 2021. SalMar hadde en operasjonell EBIT på 890 millioner kroner i fjerde kvartal 2021, opp frå 748 millionar i forrige kvartal» NewsWeb (oslobors.no).

Advokatar vart kopla inn, og dei kjem attende. «Råd» frå juridisk hald om kva styresmaktene kan venta seg av eventuelle saksanlegg dersom staten skattlegg oppdrettarane med kostnadskrevjande byrder, har ofte vore «riset bak spegelen». Medan industrien lukkast med sin slakt av NOU 2019: 18, ser det ikkje ut til «å gå vegen» i dette høve.

Vonleg vil grunnrenteskatten få støtt fleire oppdrettarar til å sjå seg tente med investering i «lukka anlegg», slakteri, foredling til dømes røykeri, i staden for å la pengane gå som skatt til stat og kommune. Og det er det rikeleg mogelegheiter til ­­– sjå høyringsnotat frå regjeringa:

«Ved anvendelse av normpris bør alle driftskostnader som knytter seg til sjøfasen, altså før fisken tas opp av merden, være fradragsberettiget. (...) Videre foreslås det at arbeidslønn og personalkostnader kommer til fradrag. Andre fradragsberettigede driftskostnader kan være utgifter til energi, vedlikehold av driftsmidler, forsikring og miljøtiltak som helt eller delvis er knyttet til grunnrentepliktige havbruk. I tillegg gis det fradrag for kostnader som påløper etter merdkanten og frem til punktet der normprisen (børsprisen) fastsettes (...). Dette kan blant annet være kostnader til frakt med brønnbåt, slakting og annen bearbeidelse av fisk, nedfrysning og transport» (Høyringsnotat – Grunnrenteskatt på havbruk s. 26–27).

Etter det oppdrettar Aino Olaisen frå Lovund sa i Debatten på NRK 29. september 2022 var dei mange fråtrekk i ordninga ikkje oppfatta.

Peter Ørebech er professor i rettsvitskap og rådsmedlem i Kystens tankesmie.

Emneknaggar

Fleire artiklar

ReportasjeFeature

Å stira diskret

Kvifor er det flautt å sjå?

May Linn Clement
ReportasjeFeature

Å stira diskret

Kvifor er det flautt å sjå?

May Linn Clement
Gjennom foto og tekst dokumenterte Maria Gros Vatne eit annleis liv på bloggen Wildandfree.no. Ho og mannen Nik Payne forlét bylivet og trygge jobbar til fordel for økologisk gardsbruk og heimeskule. Her ser me sonen Falk.

Gjennom foto og tekst dokumenterte Maria Gros Vatne eit annleis liv på bloggen Wildandfree.no. Ho og mannen Nik Payne forlét bylivet og trygge jobbar til fordel for økologisk gardsbruk og heimeskule. Her ser me sonen Falk.

Foto: Maria Gros Vatne

FilmKultur
Mona Louise Dysvik Mørk

Frå draum til sorg

Ukjent landskap vinn den eine prisen etter den andre. No er den å finne på lista over filmar som er kvalifiserte til vurdering av Oscar-akademiet i kategorien «Beste dokumentarfilm».

Peter Flamm (1891–1963) var ein tysk lege med jødisk familiebakgrunn som i 1926 gjorde furore med debutromanen.

Peter Flamm (1891–1963) var ein tysk lege med jødisk familiebakgrunn som i 1926 gjorde furore med debutromanen.

Foto: Otto Kurt Vogelsang / Ullstein bild

BokMeldingar
Oddmund Hagen

«Jeg? er ein djupt fascinerande og høgst moderne tekst om sinnsforvirring og dobbelt­gjengeri»

Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.

Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.

Foto: Monica Tormassy / Det Norske Teatret

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Kven har makt over kven?

Velspelt om medviten og umedviten makt, sanning, manipulasjon og illusjon.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Foto: Svein Egil Økland

ReportasjeFeature

Taubåten – den maritime arbeidsgampen

For somme sjøfolk er livet på ei ferje eller eit cruiseskip ikkje variert eller spanande nok. Då er kan hende løysinga å hoppe over på tug-en – ein jobb der kvar dag er garantert å vere ulik den førre.

William Sem Fure
Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Foto: Svein Egil Økland

ReportasjeFeature

Taubåten – den maritime arbeidsgampen

For somme sjøfolk er livet på ei ferje eller eit cruiseskip ikkje variert eller spanande nok. Då er kan hende løysinga å hoppe over på tug-en – ein jobb der kvar dag er garantert å vere ulik den førre.

William Sem Fure

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis