Fornuftig skatt
Regjeringa vil innføra grunnrenteskatt på vindkraft og havbruk – og auka skatten på vasskraft. Framlegget har møtt føreseieleg motstand, ikkje minst frå laksenæringa. Lakseselskapet Salmar skriv at det er «en næringsfiendtlig særskatt. En slik særskatt vil ha betydelige negative ringvirkninger for all tilstøtende industri av havbruksnæringen og arbeidsplassene det skaper».
Salmar nemner ingenting om at selskapet i 2021 gav eit utbyte til aksjonærane på 2,26 milliardar kroner. Selskapet Mowi, der skatteflyktningen frå Eidsvoll, John Fredriksen, er største eigar, gav berre i fyrste kvartal i år ut eit utbyte til aksjonærane på over ein milliard kroner. Ein ny milliard vart betalt ut i andre kvartal i år.
Sjefen for Mowi er ifylgje Bergens Tidende no visst i «sjokk» etter framlegget frå regjeringa og skal bruke «all vår energi fremover på å jobbe for at forslaget ikke blir en realitet». I det arbeidet vil dei få hjelp av eit koppel av senterpartiordførarar som no mobiliserer, kallar framlegget eit ran av Kyst-Noreg og varslar eit opprør frå grasrota mot partileiinga.
Men skatten er både fornuftig og rettvis. Det overraskande er at han ikkje er innført for lenge sidan. For dei store inntektene til lakseselskapa er baserte på utnytting av våre felles avgrensa naturressursar, som nokre få selskap har fått kontroll over. At mykje meir av inntektene frå denne næringa skal gå tilbake til fellesskapet, er både rett og rimeleg.
Vil du elles skaffa deg gode argument for ei fornuftig skattlegging av laksenæringa, kan du lesa NOU-rapporten «Skattlegging av havbruksvirksomhet» frå 2019. Fleirtalet i utvalet var tydeleg på at ei grunnrente burde innførast. Diverre vart ikkje framlegget fylgt opp av regjeringa og Stortinget.
Støre-regjeringa skal difor no å ha ros for framlegget. Skatten er ikkje noka vinnarsak for regjeringa, aller minst for Senterpartiet, som no kjem til å mista endå meir støtte i distrikta. Men politikk handlar om å prioritera, særleg i den utfordrande situasjonen vi står i no, der viktige område må vernast mot nedskjeringar.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Regjeringa vil innføra grunnrenteskatt på vindkraft og havbruk – og auka skatten på vasskraft. Framlegget har møtt føreseieleg motstand, ikkje minst frå laksenæringa. Lakseselskapet Salmar skriv at det er «en næringsfiendtlig særskatt. En slik særskatt vil ha betydelige negative ringvirkninger for all tilstøtende industri av havbruksnæringen og arbeidsplassene det skaper».
Salmar nemner ingenting om at selskapet i 2021 gav eit utbyte til aksjonærane på 2,26 milliardar kroner. Selskapet Mowi, der skatteflyktningen frå Eidsvoll, John Fredriksen, er største eigar, gav berre i fyrste kvartal i år ut eit utbyte til aksjonærane på over ein milliard kroner. Ein ny milliard vart betalt ut i andre kvartal i år.
Sjefen for Mowi er ifylgje Bergens Tidende no visst i «sjokk» etter framlegget frå regjeringa og skal bruke «all vår energi fremover på å jobbe for at forslaget ikke blir en realitet». I det arbeidet vil dei få hjelp av eit koppel av senterpartiordførarar som no mobiliserer, kallar framlegget eit ran av Kyst-Noreg og varslar eit opprør frå grasrota mot partileiinga.
Men skatten er både fornuftig og rettvis. Det overraskande er at han ikkje er innført for lenge sidan. For dei store inntektene til lakseselskapa er baserte på utnytting av våre felles avgrensa naturressursar, som nokre få selskap har fått kontroll over. At mykje meir av inntektene frå denne næringa skal gå tilbake til fellesskapet, er både rett og rimeleg.
Vil du elles skaffa deg gode argument for ei fornuftig skattlegging av laksenæringa, kan du lesa NOU-rapporten «Skattlegging av havbruksvirksomhet» frå 2019. Fleirtalet i utvalet var tydeleg på at ei grunnrente burde innførast. Diverre vart ikkje framlegget fylgt opp av regjeringa og Stortinget.
Støre-regjeringa skal difor no å ha ros for framlegget. Skatten er ikkje noka vinnarsak for regjeringa, aller minst for Senterpartiet, som no kjem til å mista endå meir støtte i distrikta. Men politikk handlar om å prioritera, særleg i den utfordrande situasjonen vi står i no, der viktige område må vernast mot nedskjeringar.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Det er nærare eitt år sidan klima- og miljøminister Espen Barth Eide fekk rapporten frå leiaren i Genteknologiutvalet, Anna Wargelius, men er vi noko nærare å skjøne kva han handlar om?
Foto: Javad Parsa / NTB
«Visste du at vi held på å tillate bruk og omsetning av genmodifiserte organismar i Noreg?»
Barnelege og stipendiat Joel Selvakumar er kritisk til fleire artiklar Dag og Tid har publisert om seinfølger av covid-19.
Foto: Terje Pedersen / NTB
Einsidig om seinfølger
Risikoen for seinfølger etter covid-19 har falle dramatisk, og det er ikkje grunn til å tru at han aukar med gjentatte infeksjonar
Katja Oskamp er fødd i Leipzig og voks opp i Berlin. Ho studerte teatervitskap og arbeidde som teaterregissør før ho vart forfattar.
Foto: Paula Winkler
«Oskamps aksept og varme smittar, og vi les med interesse om inngrodde neglar og hammartær.»
Ameline med den fyrstefødde, Symra, i 2018.
Foto: Svein Gjerdåker
Dag og Tid-kua Ameline er daud
Ein morgon i mars låg Ameline daud i fjøset til Hilde og Lars Selheim på Voss.
Kjønnsfilosof Judith Butler
Foto: Elliott Verdier / The New York Times / NTB
Feltnotat frå kulturkrigane
Kjønnsdebatten har innteke hovudscena i internasjonal politikk. På veg for å intervjue verdas mest innflytelsesrike kjønnsfilosof, Judith Butler, forsøker eg å orientere meg i ein raskt ekspanderande konflikt.
Papiravisa