KRIMINALITET I
MÅLARBRANSJEN

JENNY KLINGE

SURNADAL

Dette var ein humoristisk og morosam reklame for eit målarfirma på indre Nordmøre for mange år sidan. Det er derimot ikkje mykje morosamt å følgje utviklinga innan målarbransjen dei seinare åra, då særleg i Oslo-området. 18. august skreiv Dag og Tid om korleis kriminelle grupper har teke over mykje av målarbransjen i Noreg. Saka har vorte aktualisert med boka Svartmaling. Kriminelle bygger Norge av Einar Haakaas, der han peiker på at både politiet og regjeringa har svikta i kampen mot denne kriminaliteten.

Som tidlegare medeigar av eit målarfirma, er dette eit tema som både engasjerer og opprører meg. Eg har eit vidare perspektiv enn det reint politiske fordi bedrifta vår hadde dyktige målarar frå både Noreg og Polen tilsett og betalte desse både likt og rimeleg godt. Eg veit derfor litt om kva det krevst å drive etter reglane i denne bransjen. Eg blir derfor ikkje provosert berre over kriminaliteten og den svarte økonomien som Dag og Tid omtaler, men over kva dette fører til for alle dei målarbedriftene som faktisk prøver å drive både godt og lovlydig. Desse blir utkonkurrerte og utskvisa til fordel for useriøse bedrifter som utnyttar arbeidstakarar og held store pengar unna skattekassen. Og kva fører dette igjen til for rekrutteringa av norske ungdommar til målarbransjen? Uansett kor kjekt det er med effektiv og ofte også dyktig utanlandsk arbeidskraft, er det ein opplagt fordel om ein viss (helst stor) del av arbeidstakarane er norsktalande.

Det er ikkje overraskande at det fristar for kriminelle aktørar å setje i gang ulovleg verksemd når sjansen for å bli teken er så liten. Ein kan spørje seg kva som er årsaka til at arbeidsmarknadskriminalitet tilsynelatande ikkje blir gitt nødvendig prioritet i politiet. Ulike aktørar har meint at årsaka kan vera at tidkrevjande og kompliserte saker ikkje viser godt nok på resultatstatistikken til politiet. Oppfølgingsspørsmålet er då om kravet til målstyring i politiet har gått over styr. Kanskje prioriterer politiet å ta unna saker som gjer at dei sjølve kan stå fram som vellukka på desse statistikkane som justisministeren gjerne viser fram, sjølv om dei eigentleg burde ha prioritert annleis etter politifaglege vurderingar. Ei slik overdriven målstyring finn vi ikkje berre i politiet, men i store delar av det offentlege.

Senterpartiet ønskjer ei tillitsreform i forvaltninga, med meir tillitsbasert leiing. Kontroll- og rapporteringsrutinar må reduserast til eit minimum, slik at tilsette i offentleg sektor i størst mogleg grad kan prioritere kjerneoppgåvene sine. Eg trur at dette er eit steg i rett retning for å gjera politiet i stand til å prioritere arbeidet mot arbeidsmarknadskriminalitet, i tillegg til auka budsjett og målretta satsingar. Håpet får vera at det framover blir måla meir i «andre farger» enn i «svart».

Jenny Klinge er justispolitisk talskvinne for Senterpartiet.