JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

TeaterMeldingar

Stein Winge (1940–2024)

Ved Stein Winges bortgang har norsk teater mista ein av sine mest ruvande skikkelsar.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Ei kjempe har forlate scenen, meiner Jan H. Landro

Ei kjempe har forlate scenen, meiner Jan H. Landro

Foto: Torstein Bøe / NTB

Ei kjempe har forlate scenen, meiner Jan H. Landro

Ei kjempe har forlate scenen, meiner Jan H. Landro

Foto: Torstein Bøe / NTB

2336
20240301
2336
20240301

Ved Stein Winges bortgang har norsk teater mista ein av sine mest ruvande skikkelsar. Og ein av dei mest sjølvstendige. Som regissør, og det er framfor alt på det feltet han har utmerkt seg, valde han tidleg å gå sine eigne vegar. Han visste kva han ville, og kvar han skulle – og sytte stort sett for å kome dit. Så fekk kritikarane meine kva dei ville.

Men dei såg jo kva han kunne, og kva han fekk til. Slik dei også i utlandet fekk augo opp for den framifrå teater- og etter kvart operaregissøren. Opphavleg var draumen hans å bli dirigent, så musikken hadde han også «inne». Noko av det som gjorde han til eit «namn» både heime og ute, var dei fornyande regigrepa han ofte tydde til, grep som kunne opne for nye perspektiv og spennande møte med tekstar vi trudde vi alt kjende ut og inn. Måten han stiliserte fleire Brecht-stykke på, er døme på korleis han kunne gå laus på eit velkjent stykke.

Å gå sine eigne vegar innebar også å lite på sine eigne visjonar, og som scenisk skapande var Winge både oppfinnsam og dristig. Og nokså kompromisslaus. Han gjekk ikkje av vegen for å utfordre gjeldande konvensjonar, som då han i 1983 gav Anne Marit Jacobsen rolla som kongen i Johan uten land. Det var noko heilt nytt i norsk teater, og ikkje gjort for å skape sensasjon (som vi kan mistenkje mange seinare oppsetjingar for), men fordi han såg at eit slikt «kjønnsskifte» kunne gi ny djupne til teksten. Måten han regisserte Kong Lear på, både her heime og i Los Angeles, vekte stor åtgaum og er i ettertid sett på som ein milepåle.

«Han ville overraske, han ville fornye, han ville skape i det heilt store formatet.»

Kanskje kunne viljen til å utfordre seg sjølv og andre med stadig nye verkemiddel stundom gå imot dei kunstnarlege intensjonane hans. Men Stein Winge rodde seg alltid i land. Han ville overraske, han ville fornye, han ville skape i det heilt store formatet. Då kunne det av og til bli vel mykje.

Eigenskapen som fornyar fann også administrative utslag, som då han var med på å etablere Torshovteatret eller tok initiativ til å opprette Ibsenfestivalen på Nationaltheatret. Båe har synt seg livsdugande og framsynte. Det er ein av dei heilt store i norsk etterkrigsteater som no har takka av.

Jan H. Landro

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ved Stein Winges bortgang har norsk teater mista ein av sine mest ruvande skikkelsar. Og ein av dei mest sjølvstendige. Som regissør, og det er framfor alt på det feltet han har utmerkt seg, valde han tidleg å gå sine eigne vegar. Han visste kva han ville, og kvar han skulle – og sytte stort sett for å kome dit. Så fekk kritikarane meine kva dei ville.

Men dei såg jo kva han kunne, og kva han fekk til. Slik dei også i utlandet fekk augo opp for den framifrå teater- og etter kvart operaregissøren. Opphavleg var draumen hans å bli dirigent, så musikken hadde han også «inne». Noko av det som gjorde han til eit «namn» både heime og ute, var dei fornyande regigrepa han ofte tydde til, grep som kunne opne for nye perspektiv og spennande møte med tekstar vi trudde vi alt kjende ut og inn. Måten han stiliserte fleire Brecht-stykke på, er døme på korleis han kunne gå laus på eit velkjent stykke.

Å gå sine eigne vegar innebar også å lite på sine eigne visjonar, og som scenisk skapande var Winge både oppfinnsam og dristig. Og nokså kompromisslaus. Han gjekk ikkje av vegen for å utfordre gjeldande konvensjonar, som då han i 1983 gav Anne Marit Jacobsen rolla som kongen i Johan uten land. Det var noko heilt nytt i norsk teater, og ikkje gjort for å skape sensasjon (som vi kan mistenkje mange seinare oppsetjingar for), men fordi han såg at eit slikt «kjønnsskifte» kunne gi ny djupne til teksten. Måten han regisserte Kong Lear på, både her heime og i Los Angeles, vekte stor åtgaum og er i ettertid sett på som ein milepåle.

«Han ville overraske, han ville fornye, han ville skape i det heilt store formatet.»

Kanskje kunne viljen til å utfordre seg sjølv og andre med stadig nye verkemiddel stundom gå imot dei kunstnarlege intensjonane hans. Men Stein Winge rodde seg alltid i land. Han ville overraske, han ville fornye, han ville skape i det heilt store formatet. Då kunne det av og til bli vel mykje.

Eigenskapen som fornyar fann også administrative utslag, som då han var med på å etablere Torshovteatret eller tok initiativ til å opprette Ibsenfestivalen på Nationaltheatret. Båe har synt seg livsdugande og framsynte. Det er ein av dei heilt store i norsk etterkrigsteater som no har takka av.

Jan H. Landro

Fleire artiklar

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Foto: Erika Hebbert

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Sterkt om livsløgn og overleving

Gode skodespelar­prestasjonar i intens kamp på liv og død.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB

KommentarSamfunn
Bjørn Kvalsvik Nicolaysen

Ny statsminister med gjeld, utan budsjett

No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Foto: Thomas Fure / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– No ser me effekten av færre politifolk

Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal
Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis