Rojal rebell
Vicky Krieps er topp i flott, feministisk og underhaldande kostymedrama med snert.
Vicky Krieps spelar hovudrolla som Elisabeth, keisarinna av Austerrike, som leid under forventingane samfunnet hadde til kvinner på den tida.
Foto: Felix Vratny / Fidalgo
Drama
Regi: Marie Kreutzer
Corsage
Med: Vicky Krieps, Florian Teichtmeister, Katharina Lorenz
Kinofilm
Keisarinna Elisabeth av Austerrike (Krieps) lever eit keisamt liv når ho skal runde førti i 1877. Sterk sosial kontroll pregar tilværet bak fasaden med mannen, keisar Frans Josef I. Venleikstyranniet tyder svolt. Rørsler er under streng kontroll. Ikkje eingong forholdet til borna og oppsedinga får ho styre. Ho lever med tvangstrøye. Heldigvis er ho vrang og skamlaus.
Artig anakronisme
Corsage høyrer til sjangeren av kostymedrama om monarkar der filmskaparen legg meir vekt på visuell og tematisk leik enn på å freista legga fram ei keisam, «sann» historie om den historiske figuren. Det er frigjerande. Musikken bryt med tidsepoken. Den franske artisten Camille klinkar til med mykje stemningsfullt gull.
Elisabeth viser finger som om ho høyrde 2000-talet til. Anakronismane er kjekke detaljar heller enn dominerande trekk ved filmen.
Den austerrikske regissøren Marie Kreutzer har sjølv sagt at om Marie Antoinette av Sofia Coppola er pop, så er Corsage akustisk. Sjølv om Kreutzer ikkje er redd for stilla, har ho laga ein forrykande og feministisk film. Uttrykket er ikkje glatt, men slåande vakkert. Detaljane er delikate. Kalde fargetonar passar stemninga perfekt. Tematikken har rikeleg med tyngde, men Kreutzer balanserer med moro.
Keisarleg Krieps
Den internasjonale stjerna, luxemburgske Vicky Krieps, sprudlar i hovudrolla. Ho har ofte vore det eg har likt best med estetisk flotte filmar med narrative manglar, som Phantom Thread (2017), Bergman Island (2021) og Hélène & Mathieu (2022). Krieps kler keisaruniverset til Kreutzer.
Eg trudde først filmtittelen tydde korsett og såg det som ei treffande blanding av det bokstavelege og det biletlege. At tydinga snarare viser til at Elisabeth er ein bukett som keisarriket kan pynte seg med, passar like godt. Buketten er bygd av ville blomar som ikkje sømer seg, frå seksuell nyting til kvikke kommentarar og fritt ritt til hest. Krieps er knallgod. Det visuelle uttrykket er supert. Ein frekk figur og frisk stil gjer Corsage til ei prisverdig kinooppleving.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Marie Kreutzer
Corsage
Med: Vicky Krieps, Florian Teichtmeister, Katharina Lorenz
Kinofilm
Keisarinna Elisabeth av Austerrike (Krieps) lever eit keisamt liv når ho skal runde førti i 1877. Sterk sosial kontroll pregar tilværet bak fasaden med mannen, keisar Frans Josef I. Venleikstyranniet tyder svolt. Rørsler er under streng kontroll. Ikkje eingong forholdet til borna og oppsedinga får ho styre. Ho lever med tvangstrøye. Heldigvis er ho vrang og skamlaus.
Artig anakronisme
Corsage høyrer til sjangeren av kostymedrama om monarkar der filmskaparen legg meir vekt på visuell og tematisk leik enn på å freista legga fram ei keisam, «sann» historie om den historiske figuren. Det er frigjerande. Musikken bryt med tidsepoken. Den franske artisten Camille klinkar til med mykje stemningsfullt gull.
Elisabeth viser finger som om ho høyrde 2000-talet til. Anakronismane er kjekke detaljar heller enn dominerande trekk ved filmen.
Den austerrikske regissøren Marie Kreutzer har sjølv sagt at om Marie Antoinette av Sofia Coppola er pop, så er Corsage akustisk. Sjølv om Kreutzer ikkje er redd for stilla, har ho laga ein forrykande og feministisk film. Uttrykket er ikkje glatt, men slåande vakkert. Detaljane er delikate. Kalde fargetonar passar stemninga perfekt. Tematikken har rikeleg med tyngde, men Kreutzer balanserer med moro.
Keisarleg Krieps
Den internasjonale stjerna, luxemburgske Vicky Krieps, sprudlar i hovudrolla. Ho har ofte vore det eg har likt best med estetisk flotte filmar med narrative manglar, som Phantom Thread (2017), Bergman Island (2021) og Hélène & Mathieu (2022). Krieps kler keisaruniverset til Kreutzer.
Eg trudde først filmtittelen tydde korsett og såg det som ei treffande blanding av det bokstavelege og det biletlege. At tydinga snarare viser til at Elisabeth er ein bukett som keisarriket kan pynte seg med, passar like godt. Buketten er bygd av ville blomar som ikkje sømer seg, frå seksuell nyting til kvikke kommentarar og fritt ritt til hest. Krieps er knallgod. Det visuelle uttrykket er supert. Ein frekk figur og frisk stil gjer Corsage til ei prisverdig kinooppleving.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Judith Butler er filosof og ein frontfigur innanfor kjønnsteori.
Foto: Thomas Lohnes / NTB
Paven midt imot
Alle lèt til å misforstå kvarandre i kjønnsdebatten. Judith Butler blir både dyrka og demonisert av folk som ikkje har lese eit ord av bøkene hen skriv.
Bondelagsleiar Bjørn Gimming talar til demonstrantane utanfor Stortinget torsdag morgon. Bønder frå heile landet protesterer mot måten bondeinntekta blir rekna ut på.
Foto: Heiko Junge / NTB
Jordskjelvet
Senterpartiet ville løfte bøndene, men har skaka sitt eige grunnfjell.
Abortutvalet saman med helseminister Ingvild Kjerkol under overrekkinga av rapporten. Utvalet føreslår å flytte grensa for sjølvbestemt abort til veke 18.
Foto: Heiko Junge / NTB
Moralske kvalar
Å leggje restriksjonar på abort, er ein måte å anerkjenne menneskeverdet på, seier Morten Magelssen i abortutvalet. Han tok dissens.
Villreinbestanden i Noreg i dag er på rundt 25.000 dyr vinterstid. Sidan 2021 har villreinen vore klassifisert som nær truga på den norske raudlista.
Foto: Paul Kleiven / NTB
Villrein i eit villnis
Stortingsmeldinga om villrein er ikkje til å verte særleg klok av.
Edvard Munch: «Dagen derpå» (1894).
Nasjonalmuseet
Bakrus
Verst er plagene utpå morgonkvisten når promillen ligg kring null.
Papiravisa