Kunst kontra knark
Denne fortreffelege norske dokumentarfilmen stal ein pris på sjølvaste Sundance-festivalen.
Kunstnaren Barbora Kysilkova oppsøkjer Karl-Bertil Nordland, som stal eit par av kunstverka hennar.
Foto: Medieoperatørene / Euforia
DOKUMENTARFILM
Regi: Benjamin Ree
Kunstneren og tyven
Med: Barbora Kysilkova, Karl-Bertil Nordland
Kinofilm
Barbora er ein tsjekkisk kunstnar som bur i Oslo. Natta etter ein vernissasje blir dei to mest verdifulle av dei naturalistiske verka hennar stolne. Ranet er gjort med stø hender, men er fanga på kamera. Den eine tungt rusa tjuven minnest ikkje noko av akta. Bileta er vekke. Under rettssaka snik Barbora seg bort til han for ein prat. Det blir starten på eit uventa vennskap.
Djupna
Tilgangen regissøren Benjamin Ree har fått til fascinerande folk med ei utruleg historie, er ein draum for dokumentaristar. Han har snikra eit intrikat verk. Filmen er flott skriven. Ree fortel frå ulike synsvinklar og hoppar tilbake for å sjå dei same seansane frå andre sida. Effektivt skrir vi inn i ulike tematikkar medan historia vrir og vender på seg.
Barbora er nyfiken og oppslukt av sitt siste objekt. Den stabile kjærasten hennar ser moralske paradoks i krossen mellom liding og estetikk, men for henne er kjærleiken til kunsten størst. Ho er fascinert av mørke sjeler. Oppvekst og uår kan skape skuggar på sinnet. Tjuven kikar på kunstnaren og ser at ho òg kan stri med sitt. Figurane får fram kjensler og tankar i rik mon. Filmen kunne ha falle mellom to stolar, mellom kunstnarportrett og kommentar om eit liv på stoff. I staden lukkast Ree i å flette dei to saman til ei høgre eining om menneske. Det er forfriskande og medrivande.
Norsktoppen
Kunstneren og tyven ser flott ut. Fargekorrigering med flid sømer seg for ein film der kunsten står sentralt. Musikken til Uno Helmersson er nydeleg. Han unngår formlane store dokumentarfilmar ofte lir av. Filmen er vellukka i alle ledd.
Ree segla opp som ein stor dokumentarfilmskapar då han vann ein pris på Sundance-festivalen i vinter. Dei siste åra har norske filmar vunne hovudprisen på dei to største dokumentarfilmfestivalane i verda, med Nowhere to Hide av Zaradasht Ahmed på IDFA i Amsterdam i 2017 og Brødre av Aslaug Holm i 2016 på Hot Docs i Toronto.
Etter ein solid sjakkdebut med Magnus tek Benjamin Ree steget opp til eliten med sin andre film. Det er gildt at fleire nordmenn høyrer til der.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DOKUMENTARFILM
Regi: Benjamin Ree
Kunstneren og tyven
Med: Barbora Kysilkova, Karl-Bertil Nordland
Kinofilm
Barbora er ein tsjekkisk kunstnar som bur i Oslo. Natta etter ein vernissasje blir dei to mest verdifulle av dei naturalistiske verka hennar stolne. Ranet er gjort med stø hender, men er fanga på kamera. Den eine tungt rusa tjuven minnest ikkje noko av akta. Bileta er vekke. Under rettssaka snik Barbora seg bort til han for ein prat. Det blir starten på eit uventa vennskap.
Djupna
Tilgangen regissøren Benjamin Ree har fått til fascinerande folk med ei utruleg historie, er ein draum for dokumentaristar. Han har snikra eit intrikat verk. Filmen er flott skriven. Ree fortel frå ulike synsvinklar og hoppar tilbake for å sjå dei same seansane frå andre sida. Effektivt skrir vi inn i ulike tematikkar medan historia vrir og vender på seg.
Barbora er nyfiken og oppslukt av sitt siste objekt. Den stabile kjærasten hennar ser moralske paradoks i krossen mellom liding og estetikk, men for henne er kjærleiken til kunsten størst. Ho er fascinert av mørke sjeler. Oppvekst og uår kan skape skuggar på sinnet. Tjuven kikar på kunstnaren og ser at ho òg kan stri med sitt. Figurane får fram kjensler og tankar i rik mon. Filmen kunne ha falle mellom to stolar, mellom kunstnarportrett og kommentar om eit liv på stoff. I staden lukkast Ree i å flette dei to saman til ei høgre eining om menneske. Det er forfriskande og medrivande.
Norsktoppen
Kunstneren og tyven ser flott ut. Fargekorrigering med flid sømer seg for ein film der kunsten står sentralt. Musikken til Uno Helmersson er nydeleg. Han unngår formlane store dokumentarfilmar ofte lir av. Filmen er vellukka i alle ledd.
Ree segla opp som ein stor dokumentarfilmskapar då han vann ein pris på Sundance-festivalen i vinter. Dei siste åra har norske filmar vunne hovudprisen på dei to største dokumentarfilmfestivalane i verda, med Nowhere to Hide av Zaradasht Ahmed på IDFA i Amsterdam i 2017 og Brødre av Aslaug Holm i 2016 på Hot Docs i Toronto.
Etter ein solid sjakkdebut med Magnus tek Benjamin Ree steget opp til eliten med sin andre film. Det er gildt at fleire nordmenn høyrer til der.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
To unge mormonmisjonærar, søster Paxton (Sophie Thatcher) og søster Barnes (Chloe East), blir tvinga til å setje trua si på prøve i møtet med herr Reed (Hugh Grant).
Foto: Ymer Media
«Mange av skrekkfilmane no til dags liknar meir på filmar frå syttitalet»
I tillegg til å vere forfattar er Kristina Leganger Iversen også litteraturvitar, samfunnsdebattant og omsetjar.
Foto: Sara Olivia Sanderud
Nedslåande sanning
Kristina Leganger Iversen leverer eit grundig studium av noko som burde vere opplagt for fleire.
Teikning: May Linn Clement
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Gjennom Hitlers progagandaminister Joseph Goebbels får vi eit innblikk i sanninga bak Nazi-Tysklands propagandamaskin.
Foto: Another World Entertainment
Propaganda på agendaen
Fører og forfører er ein drivande historietime om tidenes skumlaste skrønemakar.
Ein mann med tomlar opp i ruinane i ein forstad sør i Beirut etter at fredsavtalen mellom Hizbollah og Israel vart gjeldande 27. november.
Foto: Mohammed Yassin / Reuters / NTB
Fredsavtale med biverknader
Avtalen mellom Israel og Libanon kan få vidtrekkjande konsekvensar.
Papiravisa