Drama

Regi: Ken Loach

Vertshuset The Old Oak

Med: Dave Turner, Ebla Mari, Trevor Fox, Claire Rodgerson
Kinofilm frå 25. desember

Då ein buss flyktningar frå Syria kjem til den tidlegare gruvebyen i Nord-England, blir det dårleg stemning blant innbyggarane. Yara (Mari) går av bussen med mor og resten av syskena, og det er TJ (Turner), den lokale pubeigaren, som går mellom då det blir hissige gemytt blant dei oppmøtte. Difor er det han Yara går til for å få hjelp til å få fiksa kameraet sitt.

Bittert

Er du ein av dei mange som er imponert over Ridley Scott (f. 1937), som framleis regjerer i regissørstolen, no sist med storfilmen Napoleon? Like mykje virak har det ikkje vore rundt Ken Loach, som faktisk er eitt år eldre enn den nordengelske filmkollegaen. Og spør du meg, er det hakket meir imponerande stadig å ta opp viktige problemstillingar i samfunnet, slik Loach gjer og alltid har gjort, enn å portrettera Napoleon for n-te gong.

Det er ikkje mange år sidan Loach leverte den fabelaktige Sorry We Missed You (2019), om det umenneskelege presset på grunnleggande arbeidskraft i Storbritannia i nyare tid, for eksempel i heimesjukepleia og posttenestene. Du kan godt sjå den for å prisa deg lukkeleg over at new public management i det minste er hakket mindre etablert her enn i nabolandet vårt.

Men Loach kviler ikkje på sine sosialrealismelaurbær – for i kjølvatnet av ein arbeidarklasse som knapt har arbeid igjen, kjem bitre kjensler overfor dei kanskje einaste som har endå mindre å mista, nemleg dei som er på flukt i verda, og som tilfeldigvis hamnar i nabohuset deira.

Søtt

«When you eat together, you stick together.» Mottoet som heng på puben The Old Oak, er så enkelt og så fint. Det stammar frå tida då gruvestreikane herja i England, ei tid då solidaritet stod sterkt blant folket i dei mange byane der arbeidarar streika. Diverre sit solidariteten noko lenger inne når det ikkje er «våre eigne», kan det lata til i Vertshuset The Old Oak, og kanskje i verda generelt?

Og det er her den gode Ken Loach kan henda har hatt behov for å gjera sosialrealismen sin ørlite mindre realistisk. Sjølv om eg strigræt mens eg ser på (fordi folk må jo vera slemme før dei er greie, såpass kommersiell er Loach), så gjer det endå meir vondt at eg ikkje heilt trur på det som skjer på lerretet.

Det er forstemmande. Eg kjenner at eg har lyst å stryka alt eg skriv, og heller vera dundrande positiv til at nestekjærleiken lever, for berre sjå her! Men så er det heller ikkje umogleg at den aldrande herremannen Ken Loach faktisk har tenkt, nei, nok misere – eg vil gje folk håp, eg vil laga ein gladfilm, eg vil at det er sånn verda skal bli. Ja, eg hellar mot det. Verda er ein kjip plass, men jammen er det mange gode menneske der ute, det meiner eg verkeleg. Og til jul ynskjer eg meg at alle er som pubeigaren TJ.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.