DOKUMENTAR

REGI: RAHUL JAIN

Machines

Vi vil helst ikkje vite det, men denne filmen viser korleis dei billige kleda vi kjøper, blir produserte. Regissør Rahul Jain tek oss med inn i ein svær tekstilfabrikk i den industrialiserte delstaten Gujarat, lengst vest i India.

Bileta gjer det meste av jobben i denne filmen, og dei talar for seg sjølve. Kameraet sveipar over nitriste, uhygieniske, farlege arbeidsplassar med tungvinte, fysisk tunge arbeidsprosessar, utdaterte maskinar og ymse miljøgifter. Dei tilsette har berre eit minimum eller ingenting til vern. Langsamt flyttar kamera seg frå avdeling til avdeling, alle om lag like langt frå alt som heiter HMS etter vestleg standard. Kontrasten til dei vakre, fargerike stoffa som blir produserte, kunne knapt vore sterkare.

Arbeidstilsynet ville ha stengt heile greia på timen. Men her er det ingen som bryr seg. Og dei som prøver å organisere seg, risikerer å bøte med livet. Løna er så låg, 2–3 dollar for eit skift på tolv timar, at mange må arbeide doble skift for å overleve. Somme held det gåande 36 timar i strekk – utan å få korkje tørt eller vått. Vi ser ein gut som held på å duppe av, ståande. Kantine finst sjølvsagt ikkje, maten må fortærast på arbeidsplassen.

Sjefane, som sit velfødde på kontora sine og overvakar arbeidet på skjermar, åtvarar mot at arbeidarane skal få så mykje i løn at dei kan leggja av litt til sparing. Det vil berre gjere dei slappe og umotiverte, og kven er tent med det?

Lite blir sagt, og regissøren nyttar inga kommentatorstemme for å fortelje oss kva vi skal meine. Han viser fram, lèt ein og annan arbeidar komme til orde, problematiserer stort sett berre gjennom dei talande bileta.

Machines burde vere obligatorisk for alle konsumentar.

Jan H. Landro