Roman

Mari Ulset:

Delte opplevelser

Oktober

Mari Ulset starta forfattarskapet sitt i det nære og kjente med to romanar (Biltur i 2011 og Juni, juli, august i 2014) med handling lagd til dei traktene ho sjølv kjem frå, Nordvestlandet. Med nennsam hand skildrar ho i det ytre stilleståande kvinneliv der lengten etter forandring formar kvardagen: at noko skal hende, at nokon skal komme. Slik skaper ho eit undertrykk og eit sug i tekstane sine.

I den tredje romanen, Slik lever vi her frå 2016 har ho flytta frå bygdeliv til byliv, frå immaterielle verdiar til overflatisk materialisme, frå psykologisk realisme til ironisk distanse, og i årets bok følgjer ho den same tematikken i skildringa av kjendiskokken Andrea Bang.

Sjølvopptatt

Andrea Bangs liv som kokebokforfattar, trendsetjar og A-kjendis har forma eit sjølvbilde heilt ute av proporsjonar der det oppstår ein komisk distanse mellom den ho ønskjer å vere, og den ho faktisk er, noko omverda ser, men som Andrea ikkje får med seg. Ho verkar fordomsfull, overflatisk, jålete, sjølvopptatt og grunnleggjande usikker og sårbar i møte med realitetane. Overgangen frå eit liv som merkevare til eit alminneleg kvardagsliv er ikkje lett å ta inn over seg.

Ho hadde si store tid i TV, i vekeblad og i bestseljarlistene på 1980- og tidleg på 1990-talet. Ti år seinare, i 2003, er ho konsulent i Opplysningskontoret for frukt og grønt, noko ho ser på som mellombels mens ho ventar på at noko skal hende, nokon skal komme, og plutseleg får ho sjansen til å reise seg igjen etter det store fallet da ho blei avslørt for juks og plagiat i den siste kokeboka. Forlaget tar kontakt og vil gjerne markere 60-årsdagen hennar med ei samling av Andreas beste oppskrifter.

Ironisk distanse

Så er ho i gang igjen med ny energi. Ho tar kontakt med folk som forsvann da skuldingane om plagiat felte henne, ho kontaktar eksmannen og døtrene, ekskjærasten Frank, fotografen og elskaren Daniel, den gamle redaktøren Åsa, som viser seg å vere død, og det ho drøymer om, er å feire den nye boka med ein storslått middag, men det går ikkje heilt hennar veg. Ho held fram med å vere i det mellombelse, og det er den erkjenninga ho til slutt tar inn over seg.

Under lesinga kom eg til å tenkje på Kristine Næss’ siste roman frå 2018, Mens jeg husker det, om den middelaldrande Ingeborg som skreiv ein nyskapande roman for ti år sidan, men som etterpå har levd i det mellombelse mens ho drøymer om ei doktoravhandling i idéhistorie. Ho planlegg også ein storslått middag, og sjølv om det er to ulike og på kvar sin måte flotte romanar med nokre tangeringar, fortel dei begge med ironisk distanse om misforholdet mellom draum og realitet. Eg tilrår gjerne begge to!

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.