JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kultur

Seriemeister i Sæterdalen

2007: Dei skreiv folkelesnad, men kom ikkje inn i allmenne litteraturhistorier, der forfattarane og diktekunsten er alt.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
ALLTID EKTE LESEGLEDE. «Tusen, tusen takk til dere alle», skreiv Sigrid Lunde på Serieliv.no i juni 2018. «En får ha skamvette te’ å slutte mea leiken e’god.» Omslag: Johnny Likvern, Ivan Andreassen og Vebjørn Strømmen.

ALLTID EKTE LESEGLEDE. «Tusen, tusen takk til dere alle», skreiv Sigrid Lunde på Serieliv.no i juni 2018. «En får ha skamvette te’ å slutte mea leiken e’god.» Omslag: Johnny Likvern, Ivan Andreassen og Vebjørn Strømmen.

Foto: Cappelen Damm

ALLTID EKTE LESEGLEDE. «Tusen, tusen takk til dere alle», skreiv Sigrid Lunde på Serieliv.no i juni 2018. «En får ha skamvette te’ å slutte mea leiken e’god.» Omslag: Johnny Likvern, Ivan Andreassen og Vebjørn Strømmen.

ALLTID EKTE LESEGLEDE. «Tusen, tusen takk til dere alle», skreiv Sigrid Lunde på Serieliv.no i juni 2018. «En får ha skamvette te’ å slutte mea leiken e’god.» Omslag: Johnny Likvern, Ivan Andreassen og Vebjørn Strømmen.

Foto: Cappelen Damm

3018
20190607
3018
20190607

Onsdag 26. juni 2018 takka forfattaren Sigrid Lunde for seg. Bokserien Jordmoren tok til i 2007 og skulle bli 24 bøker. Forteljinga om trondheimsjenta Astri som blei jordmor i Sæterdalen på Nordvestlandet, voks seg større enn som så. Astri skulle både halde hus med ektemannen Lars på Storset og handtere si gode veninne, den kvasse gammaljordmora Gjertrud Gare. Etter 66 bøker om desse heldt den konfliktdrivne forteljinga fram i to retningar. Det kom 12 bøker om tida før Astri i serien Lokketoner og 24 bøker i Hjertets røst, då mest om Gjertruds hemmelege dotter. Slik blei Storset-sagaen til 102 bøker på 11 år.

Før dette hadde det kome meir frå same forfattaren. Serien Blodsbånd blei på 25 bøker i åra 1994–1997, utvida med 16 bøker om Vaterlandsjenta 2003–2005. Der var også tid til bøker og teikneseriar om alt frå Knut Gribb til Olsenbanden jr. og Vangsgutane. Med åra er det blitt godt over 200 bøker og eit firesifra tal noveller og forteljingar.

Den første store diktaren av slik folkelesnad var venstrekvinna Karen Sundt frå Farsund. «Jeg blev aldri noen feiret forfatterinne», sukka ho i 1918. Etter henne kom Jon Flatabø frå Kvam i Hardanger, og så, lang, lang rekkje: Rudolf Muus, Kjell Hallbing, Margit Sandemo, Bente Pedersen, Liv Margareth Alver, Willy Ustad, May Grethe Lerum, Anne-Lise Boge, Laila Brenden og mange fleire har skrive mykje og blir lesne av eit publikum som sjølv bokklubbane berre delvis har nådd.

Forfattaren Elin Brend Johansen har kome til at det som er mest populært, er bonderomantikk frå 1800-talet og dramatiske historier frå tidleg 1900-tal. Der er altså ein avstand i tid, men for lesarar flest også ein nærleik i sinn. Mange av forfattarane grev djupt i kjeldene, og somme er både gode historikarar og smarte historieskaparar. Karen Sundt oppsøkte såleis ulike miljø på Vaterland i Kristiania for å kome på innsida av stoffet.

At mange skriv under pseudonym, vitnar om den sosiale posisjonen for seriediktarane. Ein forfattar med så mange bøker og lesarar som Sigrid Lunde skulle det finnast mange foto av. Ho er ikkje på eit einaste. I sitt sivile liv heiter forfattaren Sverre Årnes (f. 1949). Han er frå Surnadal, som i sagaen blei til Sæterdalen, og difor snakkar mange surnadalsdialekt i bøkene hans. Han har også gjort mykje for film og skreiv i 1983 eit filmmanuskript som i staden blei til teikneserien Olsenbanden raner Hurtigruten.

Årnes gjekk frå lærar til forfattar i 1979 og bur no på Gran Canaria. Derifrå vann han i mai 2018 ein konkurranse om ein ny serie på Bladkompaniet, ein månad før Sigrid Lunde gav seg.

I august var Årnes atter i Surnadal på leit etter personar og historier, tysdag hadde forlaget manusseminar i Oslo med forfattarar frå inn- og utland, og snart er serietittelen klar.

Ottar Grepstad

Ottar Grepstad er forfattar og språk- og litteraturvitar.

Neste veke: Paragrafar for diktekunst

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Onsdag 26. juni 2018 takka forfattaren Sigrid Lunde for seg. Bokserien Jordmoren tok til i 2007 og skulle bli 24 bøker. Forteljinga om trondheimsjenta Astri som blei jordmor i Sæterdalen på Nordvestlandet, voks seg større enn som så. Astri skulle både halde hus med ektemannen Lars på Storset og handtere si gode veninne, den kvasse gammaljordmora Gjertrud Gare. Etter 66 bøker om desse heldt den konfliktdrivne forteljinga fram i to retningar. Det kom 12 bøker om tida før Astri i serien Lokketoner og 24 bøker i Hjertets røst, då mest om Gjertruds hemmelege dotter. Slik blei Storset-sagaen til 102 bøker på 11 år.

Før dette hadde det kome meir frå same forfattaren. Serien Blodsbånd blei på 25 bøker i åra 1994–1997, utvida med 16 bøker om Vaterlandsjenta 2003–2005. Der var også tid til bøker og teikneseriar om alt frå Knut Gribb til Olsenbanden jr. og Vangsgutane. Med åra er det blitt godt over 200 bøker og eit firesifra tal noveller og forteljingar.

Den første store diktaren av slik folkelesnad var venstrekvinna Karen Sundt frå Farsund. «Jeg blev aldri noen feiret forfatterinne», sukka ho i 1918. Etter henne kom Jon Flatabø frå Kvam i Hardanger, og så, lang, lang rekkje: Rudolf Muus, Kjell Hallbing, Margit Sandemo, Bente Pedersen, Liv Margareth Alver, Willy Ustad, May Grethe Lerum, Anne-Lise Boge, Laila Brenden og mange fleire har skrive mykje og blir lesne av eit publikum som sjølv bokklubbane berre delvis har nådd.

Forfattaren Elin Brend Johansen har kome til at det som er mest populært, er bonderomantikk frå 1800-talet og dramatiske historier frå tidleg 1900-tal. Der er altså ein avstand i tid, men for lesarar flest også ein nærleik i sinn. Mange av forfattarane grev djupt i kjeldene, og somme er både gode historikarar og smarte historieskaparar. Karen Sundt oppsøkte såleis ulike miljø på Vaterland i Kristiania for å kome på innsida av stoffet.

At mange skriv under pseudonym, vitnar om den sosiale posisjonen for seriediktarane. Ein forfattar med så mange bøker og lesarar som Sigrid Lunde skulle det finnast mange foto av. Ho er ikkje på eit einaste. I sitt sivile liv heiter forfattaren Sverre Årnes (f. 1949). Han er frå Surnadal, som i sagaen blei til Sæterdalen, og difor snakkar mange surnadalsdialekt i bøkene hans. Han har også gjort mykje for film og skreiv i 1983 eit filmmanuskript som i staden blei til teikneserien Olsenbanden raner Hurtigruten.

Årnes gjekk frå lærar til forfattar i 1979 og bur no på Gran Canaria. Derifrå vann han i mai 2018 ein konkurranse om ein ny serie på Bladkompaniet, ein månad før Sigrid Lunde gav seg.

I august var Årnes atter i Surnadal på leit etter personar og historier, tysdag hadde forlaget manusseminar i Oslo med forfattarar frå inn- og utland, og snart er serietittelen klar.

Ottar Grepstad

Ottar Grepstad er forfattar og språk- og litteraturvitar.

Neste veke: Paragrafar for diktekunst

Emneknaggar

Fleire artiklar

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
 James Rebanks på Lillehammer sist veke.

James Rebanks på Lillehammer sist veke.

Foto: Morten A. Strøksnes

Feature
Morten A. Strøksnes

Ein mann for alle årstider

LILLEHAMMER: Etter å ha skrive to svært populære bøker om landbruk og sauehald hamna James Rebanks i ei krise som førte han til eit dunvær på Helgeland.

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

Ruslan Gorovij sender pengane han tener som artist, heim til Kyiv, der vener kjøper vedlass til ukrainarar som treng varme i vinter.

Ruslan Gorovij sender pengane han tener som artist, heim til Kyiv, der vener kjøper vedlass til ukrainarar som treng varme i vinter.

Foto: Ukrainian online sales

KrigSamfunn
Andrej Kurkov

Eit nytt lovframlegg som legg opp til at det skal bli straffbart å selje ulovleg hogd skog, vil ikkje minst råke folk i øydelagde hus.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Foto: Charles Sykes / AP / NTB

Kultur

Katten i pengesekken

Hello Kitty har blitt 50 år. Ho er turistambassadør, og ho har generert milliardar av yen. Sjølv kan ho ikkje uttale seg om kvifor folk kjøper henne.

Marita Liabø
Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Hello Kitty vinkar til tusenvis av tilhengarar under den årlege japanfestivalen i New York 11. mai.

Foto: Charles Sykes / AP / NTB

Kultur

Katten i pengesekken

Hello Kitty har blitt 50 år. Ho er turistambassadør, og ho har generert milliardar av yen. Sjølv kan ho ikkje uttale seg om kvifor folk kjøper henne.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis