JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokKultur

Formsterk sorg

Sofus Greni har gitt oss ein lovande og levande debut.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Romandebutant Sofus Greni arbeider med ein mastergrad i litteraturvitskap ved Universitetet i Oslo.

Romandebutant Sofus Greni arbeider med ein mastergrad i litteraturvitskap ved Universitetet i Oslo.

Foto: Anna-Julia Granberg

Romandebutant Sofus Greni arbeider med ein mastergrad i litteraturvitskap ved Universitetet i Oslo.

Romandebutant Sofus Greni arbeider med ein mastergrad i litteraturvitskap ved Universitetet i Oslo.

Foto: Anna-Julia Granberg

3109
20190322
3109
20190322

Roman

Sofus Greni:

Langs det utslåtte håret

Cappelen Damm

«Den som er rammet av sjalusi, forestiller seg den andre i paradis», heiter det i Sofus Grenis debutroman Langs det utslåtte håret. Den andre lever sjølvsagt i konstant og uforfalska lukke, mens ein sjølv er overlaten til sorg og berre sorg. Kanskje litt fortviling på kjøpet. Då er det lett å sjå småleg på dei «med brunlange bein og korte skjørt, som spankulerer i flokk, eller blir geleidet av en armkrok.»

Originalt språk

Greni går tett på kjensler som forelsking og kjærleik, sjalusi og avmakt i denne korte forteljinga som krinsar rundt eit ungt par, men som òg har ein tredje person i sidesynet. Her er fjørlette kvardagssituasjonar, saknet av det same når det er tapt, og plutseleg brutalitet. Her er kontrastane mellom det som betyr mykje for éin person, men som blir møtt med eit skuldertrekk av ein annan.

På handlingsplanet skjer det ikkje så mykje, kanskje, det er meir kvardagen som går føre seg, mens kjenslene som følgjer med kvardagshendingane, liksom kjem nøkternt-rørande fram i teksten. Greni har eit særeige og interessevekkande språk som han turnerer rutinert til debutant å vere. Han brukar mykje passivform: «Det bestilles to glass hvitvin», «Det unnskyldes», og han kan utelate både pronomen, preposisjonar og annan overflødig grammatikk: «Det er et overgrep å betrakte en søvn, på samme måte som å forelske.», «Jeg ser på halsen som tviholder hodet, som et spedt fyrtårn.»

Desse underleggjerande grepa kan få ein til å tenke på forfattarar som Øyvind Ådland og Yngve Pedersen – samstundes er det først og fremst det originale ved Greni som slår ein. Han kan gå uanstrengt inn i og ut av det språkleg ekstraordinære. Somme gongar er setningane utan grammatiske krumspring og klokkeklare og stemningsskapande: «Jeg finner frem til en benk som står sammen med en kasse strøsand under et lite skråtak. Jeg kryper sammen og lytter til regn mot bølgeblikk.»

Gøymeleik

Elegant er òg forteljarteknikken. Vi blir presentert for Nora, som har vore i eit forhold, men som er på veg inn i eit anna – med Øyvind. Forteljaren er han som ho forlèt. Men det er som om forteljaren held seg skjult i teksten – det tar ei stund før eg som lesar greier å sjå glimta av han og plassere han i «handlinga». Det kan lyde forvirrande, men er ikkje det, snarare fascinerande. For noko av det viktigaste Greni gjer stilistisk, er å ikkje bli for hemmeleg.

Greni gir kanskje ikkje ved dørene, men boka er ikkje vanskeleg tilgjengeleg, ho er ikkje innovervend, ein må berre lese merksamt. Og gjer ein det, finn ein ein kort, men rik tekst full av vilje og oppriktigheit, og som vitnar om ein forfattar med utstrekt formsans. Ein finn òg uventa – og dragande – bilde som dette: «Landskapet er gjenstridig, tenker jeg. Det forskyver seg litt når skjebner presser mot det, og korrigeres når vi forsvinner.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Roman

Sofus Greni:

Langs det utslåtte håret

Cappelen Damm

«Den som er rammet av sjalusi, forestiller seg den andre i paradis», heiter det i Sofus Grenis debutroman Langs det utslåtte håret. Den andre lever sjølvsagt i konstant og uforfalska lukke, mens ein sjølv er overlaten til sorg og berre sorg. Kanskje litt fortviling på kjøpet. Då er det lett å sjå småleg på dei «med brunlange bein og korte skjørt, som spankulerer i flokk, eller blir geleidet av en armkrok.»

Originalt språk

Greni går tett på kjensler som forelsking og kjærleik, sjalusi og avmakt i denne korte forteljinga som krinsar rundt eit ungt par, men som òg har ein tredje person i sidesynet. Her er fjørlette kvardagssituasjonar, saknet av det same når det er tapt, og plutseleg brutalitet. Her er kontrastane mellom det som betyr mykje for éin person, men som blir møtt med eit skuldertrekk av ein annan.

På handlingsplanet skjer det ikkje så mykje, kanskje, det er meir kvardagen som går føre seg, mens kjenslene som følgjer med kvardagshendingane, liksom kjem nøkternt-rørande fram i teksten. Greni har eit særeige og interessevekkande språk som han turnerer rutinert til debutant å vere. Han brukar mykje passivform: «Det bestilles to glass hvitvin», «Det unnskyldes», og han kan utelate både pronomen, preposisjonar og annan overflødig grammatikk: «Det er et overgrep å betrakte en søvn, på samme måte som å forelske.», «Jeg ser på halsen som tviholder hodet, som et spedt fyrtårn.»

Desse underleggjerande grepa kan få ein til å tenke på forfattarar som Øyvind Ådland og Yngve Pedersen – samstundes er det først og fremst det originale ved Greni som slår ein. Han kan gå uanstrengt inn i og ut av det språkleg ekstraordinære. Somme gongar er setningane utan grammatiske krumspring og klokkeklare og stemningsskapande: «Jeg finner frem til en benk som står sammen med en kasse strøsand under et lite skråtak. Jeg kryper sammen og lytter til regn mot bølgeblikk.»

Gøymeleik

Elegant er òg forteljarteknikken. Vi blir presentert for Nora, som har vore i eit forhold, men som er på veg inn i eit anna – med Øyvind. Forteljaren er han som ho forlèt. Men det er som om forteljaren held seg skjult i teksten – det tar ei stund før eg som lesar greier å sjå glimta av han og plassere han i «handlinga». Det kan lyde forvirrande, men er ikkje det, snarare fascinerande. For noko av det viktigaste Greni gjer stilistisk, er å ikkje bli for hemmeleg.

Greni gir kanskje ikkje ved dørene, men boka er ikkje vanskeleg tilgjengeleg, ho er ikkje innovervend, ein må berre lese merksamt. Og gjer ein det, finn ein ein kort, men rik tekst full av vilje og oppriktigheit, og som vitnar om ein forfattar med utstrekt formsans. Ein finn òg uventa – og dragande – bilde som dette: «Landskapet er gjenstridig, tenker jeg. Det forskyver seg litt når skjebner presser mot det, og korrigeres når vi forsvinner.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Greni har eit sær­eige og interessevekkande språk som han turnerer rutinert til
debutant å vere.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis