Den tidlegare Høgskolen i Oslo og Akershus (HiOA) brukar no millionar på å endre logo og skilt etter namneendringa til OsloMet. Logoen som no prydar det gamle Frydenlund Bryggeri, ser ut som ein nedfallen kvist etter ein hauststorm. I sommar har det kome opp fleire store skilt på fasadane ved høgskulen der det engelske namnet står fyrst og størst.

Ein av dei mange PR-folka til rektor Curt Rice, kommunikasjonsdirektør Sverre Molandsveen, forklarar at det heile er grundig gjennomtenkt. Men skiltinga er, som fleire har peikt på, i strid med vedtaket som regjeringa gjorde. OsloMet – storbyuniversitetet er namnet, ikkje Oslo Metropolitan University.

For alle andre enn Rice og koppelet hans av informasjonsmedarbeidarar er det sjølvsagt at eit norsk universitet ikkje skal skilta bygningane sine med engelske namn. Men informasjonsdirektøren seier at «det bare er positivt at mange engasjerer seg i hvordan universitetet vårt framstår». Eit typisk inkjeseiande svar som informasjonsbransjen er spesialistar på. Men eit slikt svar kan vel ikkje kunnskapsministeren godta?

Potemkin-kulissar

I årevis har HiOA søkt om universitetsstatus, ei nemning som for lenge sidan slutta å ha meining anna enn som ein Potemkin-kulisse kring dei gamle, aktverdige høgskulane som hadde klåre oppgåver og tydeleg identitet. I jaget etter ein tom universitetsstatus skjer det ei akademisering som trugar kjernen til yrkesfaga. Dette har mange peikt på. Ta sjukepleiarutdanninga som døme: Språket i lærebøkene ved sjukepleiarstudiet ved HIOA har lenge vore latterleg. Den tidlegare Dagbladet-meldaren Cathrine Krøger, som har vore student der, har gjeve døme på uforståeleg, sjargongfylt og orwelliansk nytale som ikkje er anna enn ein indikasjon på fagleg utryggleik. Skal denne narraktige og framandgjerande tendensen bli norma for dei andre faga ved høgskulen òg?

Det er gått inflasjon i omgrepet «universitet». Dette er ein prosess driven av suksessive regjeringar, og han har viska ut den arbeidsdelinga mellom universitet og høgskular som låg til grunn for høgskulereformene. Og regjeringa og godkjenningsorganet NOKUT driv berre med sløv godkjenning på autopilot, utan at nokon spør om ikkje kriteria for universitetsstatusen har blitt lovleg slappe og ressursane spreidde lovleg tynt ut.

Utholing

Rektor Rice har synt at han ser på det norsk språket som plunder og heft. Når HiOA ikler seg status som internasjonalisert «universitetet», blir det marginale språket norsk ein klamp om foten. Rice har òg kome med framlegg om at førelesingane skal skje på engelsk. Vi må spørja: Vil han at sjukepleiarar, ingeniørar og lærarar skal kommunisere med og bli underviste på den pidginengelsken som er det nye lingua franca i dette landet, med eit vokabular på 800 ord?

Det skjer ei utholing av heile universitetsideen, og distriktsinteressene vinn kvar gong. Steinar Stjernø og utvalet som såg på strukturen i høgare utdanning for ti år sidan, kom med kritiske merknader, men ingen torde stogge inflasjonen.

Eit anna døme på utholinga: Rektor Rice vil erstatte førebuande, ex.phil. – sjølve kjenneteiknet på eit universitet – med eit teknologisk surrogat. Ved UiO er ex.phil. på nytt truga fordi emnet ikkje er definert som «fag» og dermed ikkje «inntektsbringande». Slik verkar det nytotalitære økonomiske hamsterhjulet, kjent som New Public Management, som UiO no er underlagt (og som møter føreseieleg lite motstand frå ei svak noverande universitetsleiing ved UiO).

Lånte fjører

Meldinga om millionane til skiltendringar ved HiOA kjem samstundes med dette varselropet frå UiO. Kva om høgskulen brukte pengar på å kvalifisere personalet, kjøpe inn bøker og gje stipend til studentane i staden for å bruke millionar til nye skilt? Eller kva med å dele ut den siste boka til Nils Christie, Små ord for store spørsmål, gratis til studentar og stab? Ho handlar om enkelt språk om vanskelege emne og gjev tolv råd for godt språk som alle kan lære av. Dette fine testamentet frå ein av dei fremste samfunnsforskarane våre gjev ei forståing av forfallet i språkleg kultur i høgare utdanning. Nils Christie trong ikkje pynte seg med lånte fjør eller måle seg sjølv med sjargong.

Kvar er motkreftene på HiOA mot all denne imagebygginga og «brandinga» som er betre tilpassa klesforretningar enn institusjonar for høgare utdanning? I slike institusjonar skal ein nettopp lære seg å skilje mellom staffasje og substans.

Eg undrast på om ikkje tida er inne for å formulere ein Curt Rices lov: «Di meir innhaldstom universitetsnemninga blir, di meir intenst blir ho etterspurd av lokale småkongar.» No har også Drammen fått seg eit stankelbeinuniversitet. Vi gratulerer. Gvarv neste?

Bernt Hagtvet er professor i statsvitskap ved Universitetet i Oslo og Bjørknes Høyskole og fast skribent i Dag og Tid.