Politikk
Om eksos og etikk
Eksosbilar er dyre i Noreg. No skal dei verta endå dyrare å nytta. Det er difor elbilsatsinga er så vellukka, seier Lasse Fridstrøm ved TØI.
Talet på elbilar i Noreg er høgt samanlikna med andre land. Styresmaktene har gjeve elbilar ei rekkje fordelar samanlikna med bensin- og dieseldrivne køyretøy, som avgiftslettar og reduserte prisar både for bompassering og parkering.
Foto: Annika Byrde / NTB
Ikkje-kvotepliktig sektor, som stort sett er biltrafikk, er det området som ikkje er underlagt krav om kvotekjøp. Ikkje-kvotepliktig sektor skal innan 2030 møta ei CO2-avgift på 2000 kroner per tonn. Opptrappinga har alt byrja, men for at Frp ikkje skal verta misnøgd, har regjeringa Solberg redusert vegbruksavgifta med ein tilsvarande sum som opptrappinga. Dimed har vi ikkje opplevd ein reell oppgang i bensin- og dieselprisen på grunn av avgiftsauke. No vil regjeringa trappa opp CO2-avgifta utan å redusera vegbruksavgifta. I 2022 skal CO2-avgifta opp med 28 prosent.
Lasse Fridstrøm er forskar ved Transportøkonomisk institutt (TØI).
– 28 prosent høyrest mykje ut, men det utgjer berre 400 kroner i året for ein gjennomsnittleg dieselbilkøyrar. 400 kroner er to sekspakningar med øl. Bit slikt?
– I går kjøpte eg meg ei lita flaske fransk kveiteøl. Eg tykte prisen var høg. Butikken skulle ha 37 kroner. Avgiftsauken svarar altså til ti slike flasker. Og nei, det er ikkje mykje på årsbasis. Men du skal hugsa at dette er ei årleg opptrapping som skal vara i ni år. No er prisen 590 kroner per tonn CO2. Med denne opptrappinga vert prisen neste år drygt 750 kroner per tonn i ikkje-kvotepliktig sektor. Prisen skal vidare opp. Om vi reduserer vegbruksavgifta tilsvarande auken i CO2-avgifta, vert vegtransporten skjerma, medan andre sektorar får auka avgift. Vegbruksavgifta fungerer nett på same vis som ei CO2-avgift på drivstoff, berre sterkare, sidan ho er to–tre gonger så høg. Når dei no ikkje reduserer vegbruksavgifta, vil pumpeprisen gå opp, som er nett den effekten vi ynskjer.
– Men det er likevel ikkje til å koma forbi at 400 kroner er lite?
– Ja, det er det, og det er endå mykje mindre om ein ser på det samla CO2-avgiftstrykket på eksosbilar. Avgifta er reelt sett minst 15.000 kroner per tonn CO2.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
