I lys av etterpåklokskapen

Kva tid var det koronapanikken tok oss? Det vil nok variera kva kvar enkelt svarar på det, men den 3. mars skil seg nokså markant ut. For då heldt Tedros Adhanom Ghebreyesus, direktøren for Verdshelseorganisasjonen (WHO) pressekonferanse. Det som der vart sagt, skremde oss alle. Særleg to setningar beit verdspressa seg merke i. Den eine gjekk slik: «Globalt har om lag 3,4 prosent av dei pasientane som har fått konstatert covid-19, døydd.» Ok, dette kunne ein oppfatta som ei konstatering av førebelse tal, som sikkert ville endra seg. Men så la han til i neste setning: «Om vi samanliknar, drep vanleg sesonginfluensa langt færre enn1 prosent av dei som får smitten.» Han samanlikna altså det som var førebelse tal, med vanleg sesonginfluensa, der vi kjenner dei endelege tala. Verdspressa slo sjølvsagt dette stort opp: covid-19: 3,4 prosent døyr, sesonginfluensa: 0,1 prosent døyr. For vanleg sesonginfluensa drep normalt så lite.

For å spørja rett ut: Korleis kunne Tedros, som verdspressa kallar han, seia noko så uklokt og draga ei så vonlaus samanlikning? Men Tedros sa også andre ting på den pressekonferansen, han sa ein del han umogleg kunne vita, mellom anna om smittefare. Difor spør vi professor Eiliv Lund ved Universitetet i Tromsø om kva han trur var grunnen til at Tedros sa det han sa den 3. mars. Lund er professor i epidemiologi og medisinsk statistikk. Han har fått fleire prisar for forskinga si.

For stor sjølvtillit

– Kva skal vi seia om dette at Tedros samanlikna covid-19 med vanleg influensa og kom med konklusjonar om smittefare?

– Han visste at covid-19 er eit koronavirus. Det er også sars. Dimed trekte han konklusjonar som han ikkje burde ha trekt: at covid-19 og sars mykje er det same. I tillegg samanlikna han altså dei førebelse tala han hadde for letalitet, med sikre tal for vanleg sesonginfluensa. Dimed vart mykje av det han sa, feil.

– Så han uttalte seg med for stor sjølvtillit?

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare