Jon Hustad

jon@dagogtid

Norges Sjakkforbund (NSF) har fått tilbod om ein avtale med Kindred Group, som mellom anna eig veddemålsselskapet Unibet. Avtalen er verd 50 millionar kroner over fem år. Motytinga som NSF skal stilla opp med, og som fleirtalet i styret går inn for, er at forbundet skal arbeida for å endra norsk spelepolitikk. 7. juli skal sjakkongressen taka stilling til avtaleforslaget. Atle Grønn er Dag og Tids faste sjakkskrivar. Han er òg gift med avtroppande nestleiar i NSF, Vibeke Ekeland Grønn, som er mot avtalen.

– Er du for eller mot så mykje pengar til eit fattig forbund?

– Diverre er ikkje det det rette spørsmålet. Men ja, sjakken treng pengar, det er heilt klårt. Berre ikkje desse pengane.

– Kvifor vil du ikkje ha desse pengane?

– Avtalen er å selja sjela si. Vi har bygt opp eit unikt omdøme for sjakken, vi er den reine og edle sporten. Det er massiv eksponering i media, og vi har Magnus Carlsen – kanskje den beste sjakkspelaren gjennom tidene. Vi lever no i ein draum. Eg har vore i sjakkmiljøet i 40 år, og det er ikkje til å tru kor alt har endra seg. Ein uverkeleg draum som har vorte til røyndom, vert no til ei moralsk hengemyr.

– Kvifor ein moralsk sump?

– Av di dette er feil svar på grunnleggjande etiske og moralske spørsmål. For det fyrste er selskapet ulovleg i Noreg. Dei driv på med noko Stortinget har sagt nei til. Det er faktisk eit rimeleg spørsmål om avtalen i seg sjølv samsvarar med norsk lov. Men det vi ser, er at nokon prøver å omgå lova gjennom å kjøpa – ikkje reklame, men kommunikasjon. Sjakken skal altså driva betalt lobbyverksemd for ei sak, for politiske endringar. Er det éin ting eg kan seia om norsk sjakk, er det at det ikkje nett er semje om politiske spørsmål i miljøet. Det einaste vi har felles, er jo at vi er sjakkspelarar. Vi kan ikkje gå unisont inn for å endra norsk spelepolitikk. At vi skal selja vårt gode namn og rykte til ei politisk sak, er den moralske hengemyra.

– Men politiske organisasjonar har då lenge kjøpt reklame frå idretten og kulturlivet?

– Det er noko anna. Eg kjenner ikkje til noko liknande i norsk idrett eller kulturliv, at eit forbund skal påleggja medlemane å utøva politisk press. Ja, LO, til dømes, har sponsa norsk idrett, men det har aldri vore knytt til at medlemane i dei ulike idrettane aktivt skal påverka dei politiske prosessane og endra haldningane til stortingsfleirtalet.

– Korleis vil du få tak i pengar til sjakken, då?

– Vi har ein unik posisjon både på fjernsyn og i media generelt på grunn av Magnus-effekten. Vi burde kunne nytta Magnus som ei brekkstong inn i sponsormarknaden. Forbundet kunne nytta Magnus ein dag eller to i året. Eg kjenner meg trygg på at det då hadde vore mogleg å få tak i sponsormidlar.

– Seier du at NSF ikkje tener på Carlsen?

– Nei, og det er uproft. Dei maktar ikkje å skaffa pengar frå sponsorar. Når stoda er slik, bør det kan henda koma inn nye kostar som kan gjera eit profesjonelt arbeid.

– Treng sjakken pengar?

– Det er noko av det vene i sjakken, at han er verdas billigaste aktivitet. Men ja, sjakken treng pengar. NSF snakkar om at dei vil støtta spelarar på nivået under Magnus, og det er eit aktverdig føremål. Under nivået som Magnus spelar på, kan ein ikkje leva av sjakken. Med litt ekstrapengar kunne det vore mogleg med reiser og gode trenarar, som kostar pengar. Seinast for nokre dagar sidan skulda Magnus forbundet for inkompetanse. Det var sterke ord frå verdsmeisteren, men sidan vi ser at NSF ikkje har gjort ein god jobb i sponsorjakta tidlegare, eller til dømes med VM-søknaden til Stavanger no i vår, trur eg heller ikkje at dei denne gongen gjer eit rett val for norsk sjakk.

– Kva seier magekjensla di, går framlegget gjennom?

– Eg fryktar og trur det. Det er eit demokratisk problem at saka ikkje har vore sendt til høyring. Rett føre sjakkongressen skubbar dei dette på oss. Sidan alle kjenner alle i sjakkmiljøet i Oslo, veit eg at her er det stor motstand. I distrikta, derimot, får truleg representantane i desse dagar telefonar frå lobbyistane. Eg fryktar at store delar av Distrikts-Noreg seier ja på grunn av lovnader og påstandar vi på nei-sida ikkje har kjennskap til. Vi som er på nei-sida, har heller ikkje eit apparat til å overtyda dei ulike representantane om at denne avtalen er feil.

– Vert NSF splitta i to om avtalen går gjennom?

– Sist gong det vart splitting, var etter Hitler-olympiaden, då vi sende eit lag frå Noreg under store protestar internt i Sjakk-Noreg. Men nei. Mange kjem til å melda seg ut, og fleire klubbmiljø har alt sagt at dei legg ned om avtalen går gjennom. Men Noreg kan ikkje ha meir enn éin representant i Det internasjonale sjakkforbundet, som kontrollerer ratingtal og viktige turneringar. Står du utanfor det systemet, står du utanfor den offisielle sjakken.