Miljø
Eit giftig miljøtiltak
Tralopyril skulle gjere oppdrettsnæringa meir miljøvenleg. No er giftstoffet funne i sjøbotnen i 120.000 gonger høgare konsentrasjon enn det som er rekna som trygt.
Nøtene i oppdrettsanlegg må impregnerast for å hindre tilgroing. Men impregneringa kan ha leie biverknader, anten det er kopar eller tralopyril ein brukar.
Foto: Rudolf Svensen / Veterinærinstituttet
Om du ikkje er kjemikar eller jobbar i laksenæringa, har du neppe høyrt om tralopyril. Men dette stoffet har vore framheva som eit framsteg for miljøet i norske fjordar. Over 100 tonn tralopyril blir brukt årleg til å impregnere nøtene i oppdrettsmerdane, med velsigning frå norske styresmakter.
Inntil nyleg vart det hevda at stoffet blir brote raskt ned i sjøen, slik at det ikkje kunne gjere skade på det marine livet. Men nyleg kom ein rapport frå Norsk institutt for vassforsking (Niva) som endra biletet. Forskarane hadde teke prøvar av sediment og botndyr ved fem oppdrettsanlegg og eit notvaskeri, og overalt fann dei tralopyril – somme stader i særs høge konsentrasjonar.
Skyhøgt
Fleire av funna kan kallast ekstreme. Nærast oppdrettsanlegga var konsentrasjonen av tralopyril i botnen opptil 1400 gonger så høg som det nivået Niva-forskarane vurderte som trygt og harmlaust for livet i sjøen. Opptil 300 meter frå anlegga kunne nivåa vere 20 gonger over denne grensa, og stoffet vart funne i ei rekke typar botndyr, som børstemarkar, muslingar, slangestjerner og krepsdyr.
Ved notvaskeriet var tilstanden mykje verre. Der fann forskarane konsentrasjonar i botnen på opptil 120.000 gonger det nivået forskarane trur er trygt for levande vesen.
– Nivåa av tralopyril overskrid tilgjengelege miljøgrenseverdiar. Det indikerer miljørisiko, og skade på organismar i sjøen kan ikkje utelukkast. Det er urovekkande, seier Niva-forskar Cathrine Brecke Gundersen.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
