Ei oppskrift på større skilnader
Når sentralbankane kuttar renta til null, har det leie biverknader. Ein av dei er større økonomiske skilnader, seier historikar Einar Lie.
Finanskrisa i 2008 gjekk over i ei seigliva gjeldskrise, og kutta i statsbudsjetta for å redusere gjeldsbøra skapte sterke reaksjonar i ei rekkje europeiske land. Biletet er frå ein demonstrasjon i Paris mot kutta og for høgare løner i 2011.
Foto: Michel Euler / AP / NTB scanpix
Det kjennest svært lenge sidan januar, da ei verdsomspennande økonomisk krise framleis var hypotetisk og vi kunne lese dette i ein kommentarartikkel i Aftenposten: «Skulle det komme et nytt kraftig tilbakeslag, er det ikke opplagt at det finnes særlig mye krutt igjen i noen av de gamle virkemidlene. Enda billigere penger vil fort skape flere problemer enn de løser», skreiv Einar Lie, professor i økonomisk historie ved Universitetet i Oslo.
No er krisa her. Og så langt har i alle fall dei billege pengane løyst nokre problem for investorane: Når aksjekursane i vestlege land har skote så raskt i vêret att, heng det saman med dei massive krisetiltaka som vestlege statar har sett i verk, og særleg viktige er rentekutta og tilførselen av likviditet og kreditt, meiner Einar Lie.
Attraktive aksjar
– Når rentene er så låge at bankinnskot og obligasjonar ikkje kastar noko av seg, blir det meir attraktivt å investere i aksjar. Folk med pengar vil ikkje spare utan avkasting, og no er i tillegg kostnaden med lånefinansierte aksjekjøp nesten null. Det gjev gode grunnar til å setje pengane i aksjar, seier Lie til Dag og Tid.
Han peikar på at koronakrisa er vesensulik finanskrisa i 2008.
– Krisa i år stamma ikkje frå finansmarknaden sjølv, og mange investorar har hatt store midlar tilgjengeleg. Mange har kasta seg på fordi dei ikkje vil gå glipp av oppturen i aksjemarknaden. Og dei statlege tiltakspakkane denne gongen er enda større enn dei var under finanskrisa.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
