Retting

Ottar Grepstad

Etter publiseringa kom spørsmålet om det verkeleg var Sverre Fehn eg hadde sett i Havna allé.

Ja, det meiner eg det var, men vi var ikkje naboar, slik eg har trudd.

Sverre og Ingrid Fehn kjøpte Villa Dammann i 1981 for 1,5 millionar, og då dei selde i 1999, var verditaksten 7,4 millionar. Året før hadde Riksantikvaren freda bygningen. Vi kjøpte for å berge den, sa Fehn då han flytta ut.

Kjøpet i 1981 visste eg om, men det stod klart for meg at han også budde der før. Det gjorde han ikkje. I 1970-åra budde eit eldre ektepar der, og dei døydde med få månaders mellomrom i 1977.

Les også: «Sverre Fehn – meisteren som bygde lys»

Då eg blei kjend med Fehn seint i 1990-åra, fortalde eg om livet i gata og at eg fleire gonger gjekk bort til Villa Dammann og studerte verket. Å bu der var som å kome heim, sa han. Årstal snakka vi nok ikkje så nøye om.

At eg såg han i Havna allé, er eg likevel sikker på. Den gongen var synet mitt så bra at eg kjende att ansiktet frå avisene. Eitt bilete frå ein vinterdag har brent seg fast: Alt er kvit nysnø, eg kjem opp trappa frå underetasjen i nr. 8 B og ser mannen med den svarte mappa gå bortover vegen. Ingen andre er å sjå, alt er kvitt, han går der med dokumentmappa i handa. For meg er dette framleis sinnbiletet av ein som eg visste det stod strid om. Han gjekk der i vêret, svart i kvitt, åleine.

Feilen som bør rettast i seinare framstillingar, gjeld tidfestinga av eit verk. I slike høve går ein gjerne ut frå året då byggverket stod ferdig. Det kan gå mange år frå teikning til opning, og byggjeteikningar blir ofte endra undervegs. Storhamarlåven ved Hamar var teikna ferdig i 1969, bygningsarbeidet avslutta i 1973, utstillinga fullført i 1980, og jamvel endå fleire årstal er blitt brukte om verket. For fullførte verk oppstår såleis inkonsekvensar, medan det for ufullførte verk er greiare. Eller?

Arbeidet med essayet sende meg inn på mange sidevegar, og der dukka det opp eit par feil som går att i autoritative bøker og oppslagsverk om Sverre Fehn. Der står det at han saman med Geir Grung i 1950 teikna eit krematorium i Larvik. I bøkene er teikningane til ein administrasjonsbygning på Maihaugen ved Lillehammer tidfesta til både 1949 og 1959, også det saman med Grung. Bygningen stod ferdig i 1956.

Eg gjekk til kjeldene frå samtida. Fehn og Grung vann ein konkurranse om administrasjonsbygning på Maihaugen i februar 1950. Larvik kommune vedtok i november 1950 å lyse ut arkitektkonkurranse for nytt krematorium, og tre vinnarar blei offentleggjorde primo september 1951. Mellom dei 43 framlegga som ikkje nådde opp, var det som Fehn og Grung hadde laga. Krematoriet i Larvik må altså omdaterast til 1951. Så blir det filigrans om bygningen på Maihaugen skal tidfestast til 1949, då teikningane blei laga, eller 1950, då vinnarane av konkurransen blei offentleggjorde.