Kunst på olympisk nivå
Albert Lange Fliflet var ein norsk filolog og omsetjar.
Foto: NTB
Mennesket si optimale yteevne vart for 25 år sidan dagleg åskodeleggjort gjennom dramatisk kappestrid på dei olympiske arenaene i Nagano i Japan. På grunn av tidsskilnaden måtte nordmenn ta natta til hjelp for å oppleva augneblinken når det mest spanande skjedde. Store vinterlege sportsprestasjonar på ski og skeiser saman med forventningar om nasjonal heider, fekk likevel mange gladeleg til å ofra nattesøvnen framfor TV-skjermane – og avisene til å mista dei fleste typografiske hemningar.
Men midt oppe i det olympiske «gullrushet» var det truleg ein overhengjande fare for at svevnlause lesarar fort oversåg dei langt meir moderat oppslåtte nyhenda på kultursidene, dei som fortalde om intellektuelle prestasjonar.
Ein soleklar gullmedalje burde den pensjonerte fonetikkprofessoren ved Universitetet i Bergen Albert Lange Fliflet (1908–2001) ha gjort seg fortent til. Men kven sperrar eigenleg augo opp for ei ny diktsamling med den lågmælte tittelen Stille kom en glede? Truleg ikkje andre enn dei som visste at forfattaren, eller rettare sagt gjendiktaren, snart ville runda 90 år og hadde utført si bragd etter å ha mist synet. Dessutan at dikta var omsette frå åtte ulike språk. Alt saman hadde den aldrande, men framleis særdeles vitale poeten gjendikta etter minnet.
Truleg må Lange Fliflet ha vore åndeleg i slekt med J. C. Dahl (1788–1857), kunstprofessoren frå Bergen som er blitt kalla «norsk malerkunsts far». Dahl budde det meste av livet sitt i utlandet – i København og Dresden. Likevel var det først og fremst norsk natur og norske landskap han festa til lerretet, som regel med nærmast fotografisk presisjon. Det imponerande maleriske resultatet oppnådde Dahl ikkje minst takk vera eit heilt unikt visuelt minne.
Norske erindringsbilete hadde også Edvard Grieg ei eiga evne til å mana fram for sitt indre auga. I Søllerød utanfor København, i eit sjællandsk lende så fagert, men unorsk som vel mogeleg, var det han i 1868 komponerte sin praktfulle klaverkonsert. I Griegs tonemaleri skimtar ein både fjell og brusande fossefall.
Ei liknande evne var tydelegvis Albert Lange Fliflet utrusta med. Men denne nestoren blant norske omsetjarar var ikkje berre ein meister i erindringas kunst. Han var dertil eit språkgeni. Poesien henta han fram frå «hjarta og hovudet», som han sa. Nattestid hadde han grave fram originaldikta i den siste samlinga frå hukommelsens mørke og ikledd dei norsk språkdrakt. I dei formfullkomne versa han overførte frå latin, estisk, finsk, frisisk/nederlandsk, flamsk, afrikaans, tysk og ungarsk, let handikappet hans seg slett ikkje spora. Dikta spenner i tid over mange hundre år og kvilte i det eminente minnet til Fliflet i opptil sju decennium. Nokre av dikta hadde han hatt i hovudet like sidan studentdagane.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
