Frå både tysk og fransk side har det kome fart i det internasjonale diplomatiet, i von om at den ukrainsk-russiske krisa skal kunna verta avverja, eller i det minste dempa. Den nye tyske regjeringssjefen har vore i Washington, og den franske presidenten tok seg ein tur til Moskva for å møta Vladimir Putin der, ei form for verksemd som franskmennene ikkje har vist på lang tid.

Etter at Angela Merkel vart skifta ut, har etterfylgjaren hennar vore merkeleg passiv, og reisa til USA er det første teiknet på at den nye leiaren i Berlin ser for seg ei anna og større rolle i månadene framover.

Det er lite truleg at den ukrainsk-russiske krisa kan meistrast utan tyske bidrag. Tyskland kjem ikkje unna det ansvaret som landet har, med sin plass i Europa og i EU, og turen til Washington er det første teiknet på at den nye forbundskanslaren vil ta på seg ei større rolle i utanrikspolitikken.

Det er tenkjeleg at tyskarane omsider ser at dei, eller resten av EU, for den del, må kome seg ut av passiviteten som Olaf Scholtz har vist i desse seks første vekene i det nye året. Tomrom vert ofte fylte, og det er vanskeleg å sjå at det vil tena andre interesser enn russarane sine dersom det vert Putin sikrar seg større handlingsrom. Det meste tyder på at Putin har teke mål av seg til ein plass som stormaktsleiar, ein tankegang som fell naturleg for den som er påverka av det som frå gamalt av sit i veggene i Kreml.

For den franske presidenten er det ikkje naturleg med passivitet, kor lite Macron enn minner om folk av de Gaulles format og tenking. Men Macron har vist få teikn til å gå i fotspora til dei meir nasjonalistiske franske statssjefane.

Ein annan ukjend faktor ligg i Washington, der ingen kan vita kva for planar Donald Trump vil smi med sikte på valåret i 2024. At han har appetitt på fire nye år som president, er meir enn truleg. Og ingen kan vera trygg på korleis den neste valkampen vil arta seg.

Appetitt er viktig, men ikkje avgjerande, slik det politiske landskapet i USA no formar seg, og det er uråd å vita kor mykje Trump har øydelagt for seg sjølv og sine eigne interesser fram til no. Det vi bør ha lært, er at det er lett å undervurdera han; mange er dei som har tapt duellar mot Trump nettopp av dei årsakene. Den neste valkampen kan verta noko heilt anna enn det vi har fått vera vitne til så langt i dette hundreåret.

Det vi nok veit minst om, er fylgjene av det nye samspelet som er i emning mellom Russland og Kina. Om det ikkje er ein verkeleg Beijing–Moskva-akse vi ser konturane av, så kan det bli eit samspel som begge dei to stormaktene kan dra føremoner av. Det vil stilla store krav til det amerikanske diplomatiet i den nye tredjedelen av denne tidbolken, noko som kan få verknader ikkje minst i Ukraina og Russland.

Det kjem til å verka på EU, og til å setja USA på nye prøver, anten presidenten heiter Trump eller noko heilt anna. Analytikarane vert alt anna enn gjerandslause i den tida vi har i vente.

Per Egil Hegge