JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Memoarar

Når folk går fo(r)bi

Det er ikkje alltid ein har hovud
til å vere gjestfri.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
3722
20200904

Bratthøbrev

Ein serie stasjonære reisebrev tufta på tradisjonen etter Arne Garborgs Kolbotnbrev, Aksel Sandemoses Brev fra Kjørkelvik og Arild Nyquists Kollvikabrev. Bratthø ligg på ein stad der ein ser halve Noreg, men ikkje teikn til sivilisasjon.

3722
20200904

Bratthøbrev

Ein serie stasjonære reisebrev tufta på tradisjonen etter Arne Garborgs Kolbotnbrev, Aksel Sandemoses Brev fra Kjørkelvik og Arild Nyquists Kollvikabrev. Bratthø ligg på ein stad der ein ser halve Noreg, men ikkje teikn til sivilisasjon.

I eitt av dei første Bratthøbreva røpte eg at eg var vitskremd i torevêr. Då kan det kanskje passe å avslutte spalta med å dvele litt ved den andre fobien min: kvefs.

Ein gong hoppa eg ut av ein båt eg var åleine i, på eit vatn her oppe, fordi ein kvefs forfølgde meg. Eg prøvde først å fossro ifrå han, men han var framfor nasen min heile tida. Til sist hadde eg ikkje anna val enn å kaste årene og hoppe over bord. Kvefsen sirkla framleis over meg då eg kom opp til overflata. Eg dukka. Tredje gongen eg kom opp, og eigentleg hadde bestemt meg for å bli der nede, var han borte. Puh! Eg svømte og henta årene, som flaut langt frå båten i kvar si retning, og lempa dei opp i båten. Men no oppstod eit nytt problem: Korleis kome opp i ein urokkeleg trepram når du ligg i vatnet? Det gjekk ikkje. Eg var heldigvis ikkje altfor langt frå land, og greidde å symje inn med ei hand på båtripa.

Her oppe på fjellet er det mykje meir kvefs og klegg enn der eg elles bur, i vest. Men det finst jo ikkje folk her. Her er berre urørt natur i mil på mil, og så vips – ei einsleg jakthytte midt oppi all reinlavaen og viddene og sauetrakka. Det finst knapt stiar, og i alle fall ikkje organiserte turstiar, før i dei aller siste åra, der nokon har funne på at krattet og mosen rundt oss heiter noko slikt som «Bratthøløypa». Vanlegvis ser vi folk her berre om vinteren, då snor skiløypene seg forbi i nærleiken, området vaknar og ein kan treffe folk både no og då.

Så ein treng ikkje vere engsteleg for å skrike ut angsten sin her oppe sommartid. Eg har beisa mykje laftetømmerveggar mens eg med jamne mellomrom hylande har floge ned stigen fordi det kom kvefs. Ingen har brydd seg, for det finst ingen. Mannen min har for lengst slutta å respondere på desse lydane. Det går sin gang. Eg går alltid opp stigen igjen, etter alt dramaet.

Men ein gong for eit par somrar sidan skulle eg slå ut oppvaskvatnet. Vi har ikkje innlagt vatn, og ikkje avlaupsrør. Det skitne vatnet må kastast ut frå trammen, ned i brennesleskråninga. Eg gjekk ut med plastbalja, klar til å kaste, men då kom det ein kvefs, som virra påtrengande rundt hovudet mitt. I same augneblinken såg eg i sidesynet at det gjekk folk nokre få meter frå hytta, dei var vel på veg opp denne «Bratthøløypa», då. Angsten tok meg. I staden for å seie: «Hei, kvar er de på veg, vil de kome inn på ein kopp kaffi?», kasta eg frå meg balja, uti brennesla, skreik høgt og skingrande, flaug inn og slo døra igjen etter meg med ei kraft så det ljoma i fjellheimen.

Vel inne i stova skjønte eg kor ille dette var: Eg hadde sett folk og blitt sett av folk, blitt vitskremd, hylt og floge inn i hytta. Kva tenkte dei om oss her oppe, i den einaste hytta i mils omkrins? Eg måtte tenke på Hans E. Kincks novelle «Den nye kapellanen», der faren på den avsidesliggande fjellgarden blei så nysgjerrig på nytt ferdande folk at han fall utfor eit stup og døydde. Dette var «Den nye kapellanen» med motsett forteikn. Eg sank ned i ein stol og raudna.

Til dykk som gjekk forbi oss den gongen: Vi er vande med folk, vi bur til og med i ein by til vanleg. Der er det folk rett som det er. Vi er venlegsinna. Vi er sosiale. Ein av oss er berre ikkje så glad i kvefs. Kom gjerne innom på kaffi neste gong.

Ingvild Bræin

Ingbild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

I eitt av dei første Bratthøbreva røpte eg at eg var vitskremd i torevêr. Då kan det kanskje passe å avslutte spalta med å dvele litt ved den andre fobien min: kvefs.

Ein gong hoppa eg ut av ein båt eg var åleine i, på eit vatn her oppe, fordi ein kvefs forfølgde meg. Eg prøvde først å fossro ifrå han, men han var framfor nasen min heile tida. Til sist hadde eg ikkje anna val enn å kaste årene og hoppe over bord. Kvefsen sirkla framleis over meg då eg kom opp til overflata. Eg dukka. Tredje gongen eg kom opp, og eigentleg hadde bestemt meg for å bli der nede, var han borte. Puh! Eg svømte og henta årene, som flaut langt frå båten i kvar si retning, og lempa dei opp i båten. Men no oppstod eit nytt problem: Korleis kome opp i ein urokkeleg trepram når du ligg i vatnet? Det gjekk ikkje. Eg var heldigvis ikkje altfor langt frå land, og greidde å symje inn med ei hand på båtripa.

Her oppe på fjellet er det mykje meir kvefs og klegg enn der eg elles bur, i vest. Men det finst jo ikkje folk her. Her er berre urørt natur i mil på mil, og så vips – ei einsleg jakthytte midt oppi all reinlavaen og viddene og sauetrakka. Det finst knapt stiar, og i alle fall ikkje organiserte turstiar, før i dei aller siste åra, der nokon har funne på at krattet og mosen rundt oss heiter noko slikt som «Bratthøløypa». Vanlegvis ser vi folk her berre om vinteren, då snor skiløypene seg forbi i nærleiken, området vaknar og ein kan treffe folk både no og då.

Så ein treng ikkje vere engsteleg for å skrike ut angsten sin her oppe sommartid. Eg har beisa mykje laftetømmerveggar mens eg med jamne mellomrom hylande har floge ned stigen fordi det kom kvefs. Ingen har brydd seg, for det finst ingen. Mannen min har for lengst slutta å respondere på desse lydane. Det går sin gang. Eg går alltid opp stigen igjen, etter alt dramaet.

Men ein gong for eit par somrar sidan skulle eg slå ut oppvaskvatnet. Vi har ikkje innlagt vatn, og ikkje avlaupsrør. Det skitne vatnet må kastast ut frå trammen, ned i brennesleskråninga. Eg gjekk ut med plastbalja, klar til å kaste, men då kom det ein kvefs, som virra påtrengande rundt hovudet mitt. I same augneblinken såg eg i sidesynet at det gjekk folk nokre få meter frå hytta, dei var vel på veg opp denne «Bratthøløypa», då. Angsten tok meg. I staden for å seie: «Hei, kvar er de på veg, vil de kome inn på ein kopp kaffi?», kasta eg frå meg balja, uti brennesla, skreik høgt og skingrande, flaug inn og slo døra igjen etter meg med ei kraft så det ljoma i fjellheimen.

Vel inne i stova skjønte eg kor ille dette var: Eg hadde sett folk og blitt sett av folk, blitt vitskremd, hylt og floge inn i hytta. Kva tenkte dei om oss her oppe, i den einaste hytta i mils omkrins? Eg måtte tenke på Hans E. Kincks novelle «Den nye kapellanen», der faren på den avsidesliggande fjellgarden blei så nysgjerrig på nytt ferdande folk at han fall utfor eit stup og døydde. Dette var «Den nye kapellanen» med motsett forteikn. Eg sank ned i ein stol og raudna.

Til dykk som gjekk forbi oss den gongen: Vi er vande med folk, vi bur til og med i ein by til vanleg. Der er det folk rett som det er. Vi er venlegsinna. Vi er sosiale. Ein av oss er berre ikkje så glad i kvefs. Kom gjerne innom på kaffi neste gong.

Ingvild Bræin

Ingbild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid

Her oppe på fjellet er det mykje meir kvefs og klegg enn der eg elles bur, i vest.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis