«Det er bløytt, ja!» Det er det som oftast blir sagt når vi skal opp på hytta, når vi spør vår ven fjellbonden om kva vi skal førebu oss på. Det er mykje vass-sig i fjellet. Når vi går ut av bilen og har tre kilometer å gå til hytta, startar ferda med ein bekk som skal forserast. Det er alltid spennande kor mykje vatn det er i bekken – mykje eller ekstra mykje? Uansett begynner ein som regel ferda med gjennomblaute fjellsko. Det er kanskje derfor foreldra mine la ned i bekken to bekkepils før dei pakka ut av bilen. Når sekkane var klare, var pilsen kald, og med ein slik ein innabords var det lettare å møte lia.

Framme på hytta var det å hente vatn i brønnen, fyre opp i omnen og gi seg hyttelivet elles i vald.

Ikkje slik sommaren 2018. Då vi gjekk frå bilen, var bekken tørr. Mistenkeleg. Då vi kom opp til hytta, var til og med brønnen tørr. Låg vasstand hadde vi opplevd, men aldri uttørka brønn. Før denne sommaren. Vi måtte gå til Heimstadtjønn, ein kilometer unna, og hente vatn. I bytter. Sidan kjøpte vi tilitersdunkar som vi fylte opp og hadde i sekken. Å fyre i peisen var forbode, ikkje at nokon ønskte seg meir varme.

To heile veker med sol og brennhete. Ein skulle tru det var eventyrleg, og det var det, men mest fordi det ikkje var til å tru. Det var uhyggeleg. Graset og bjørkene var knusktørre. Insekta var ikkje å sjå, det var for varmt for dei å løfte vingane. Fuglane kom berre for å spørje om isbitar. Det var heitt og stilt. Alt blei annleis ved dette. Vi sparte på kvar drope vatn. Å vaske seg blei ein luksus. Den einaste staden det var lov å røyke, var inne, bakvendt nok. Ingen grillmat på handlelista. Då eg rydda i gamle medisinskap og fann flasker med «jod-benzin» der det stod «stor ildsfare», blei eg redd for sjølve flaskene, at dei skulle eksplodere i hendene mine, og eg sette dei skjelvande inn igjen i skapet. Hjernen blei ombygd.

Det var den tørraste sommaren på 70 år. Det kom torevêr, utan regn. Endå farlegare. Heldigvis hadde vi besøk av to slektningar frå Danmark som hadde handla mengder av billeg øl i Tyskland, så vi hadde nok væske. Og eg skal ikkje klage; det var fint å kunne sitte ute i sola dag etter dag og sjå på utsikta, sprette ølboksar og la praten gå. Men vi kunne ikkje vaske oss i øl. Vi hadde ikkje kunna sløkt skogbrannar med behaldninga.

I dag får vi ikkje lov til å reise på hytta. Sjølv om vi gjerne skulle flykta bort frå all koronastyggedom i byen og berre late frilanslivet gå sin gang i fjellheimen. Utan straum, då, men då måtte vi tatt fram aggregatet og håpa at bensinen rakk til å sende nokre artiklar frå seg. Men her må vi sjølvsagt bli, i byen, og la hytta stå der og berre vere hytte til neste gong.

Eg synest likevel eg er førebudd på restriksjonane på ein annan måte enn eg var før tørkesommaren 2018. Eg har vore gjennom hjernevridinga: Vatn er ikkje sjølvsagt å ha rundt seg. Skogbrannar kan komme og ta deg utan at du har nok øl til å sløkke dei. Den steikande sola kan gi deg som vepsefobikar glade, uspastiske dagar, men sjølv ikkje du vil ha ei insektlaus verd på lang sikt. Eg blei trent i å vere overgitt til ein tilstand i verda og naturen eg ikkje kunne gjere noko med. Berre vente og sjå tinga an.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.