Trettiårskrigen på kaféteater
Det harske antikrigsstykket rammar enno, men her er det òg forvirrande.
Laila Goody i rolla som Mor Courage.
Foto: Øyvind Eide
Nationaltheatret, Amfiscenen:
Berthold Brecht:
Mor Courage
Omsett av Øyvind Berg
Omarbeidd av Runar Hodne og Hege Randi Tørresen
Regi: Runar Hodne
Scenografi og kostyme:
Erlend Birkeland
Musikalsk leiing:
Per Christian Revholt
Berthold Brecht hadde like før krigen ei grell og klår melding til verda med stykket om Mor Courage, den ambivalente kona som vil både verje ungane sine mot krigen og tene pengar på han, bruke krigen som levebrød.
Det er trass i den antisentimentale grunnstammen eit særs gripande stykke, og det kan ofte gjere oss rørte, paradoksalt nok, for det var jo det Brecht nett ikkje ville. Han ville ha publikum opprørte. Ikkje rørte. Alle oppsetjingar av stykket må ta stilling til det dilemmaet. Kor mykje framandgjering kan publikum tole – og skjøne?
Originalmusikk
Nationaltheatret har denne gongen valt Paul Dessaus originalmusikk til stykket. Det gjev framsyninga ei rank ryggrad, for skodespelarane meistrar faktisk å integrere dei melodisk ulogiske songane i rollene. Det imponerer.
Kva så med det visuelle uttrykket? I eit så pass nøkternt stykke bør ein jo helst ikkje fortape seg i realistisk illusjon. Likevel verkar det å dra det litt langt å la stykket gå føre seg i eit kaféteater, der vi åskodarane sit ved småbord med lamper på. Kjenner ein seg forplikta til å hinte til det dekadente Berlin, berre av di det er Brecht og musikkteater? Her føler vi vel at framandgjeringa blir så langstrakt at vi mest mister tråden i handlinga.
Stykket skal i tillegg, ifølge førehandsomtalene, innebere både brei folkekomedie og alvorleg drama. Den alvorlege dramabiten sit godt, men folkekomedien blir valen og tvungen, truleg av di han vantar jovial publikumsappell. Dei galgenhumoristiske replikkane vert stort sett hengande i lufta.
Eldsprakande energi
Spelemessig er det mykje å glede seg over, sjølv om Laila Goody i tittelrolla nok manglar det vesle sneven av kynisme. Hennar Courage-kjerring er først og fremst ei desperat mor. Som det er ho til gjengjeld fullt overtydande. Det er òg tøff og eldsprakande energi over figurane til Erland Bakker som feltpresten, Jan Sælid som kokken og Mariann Hole som den desillusjonerte Yvette. Helene Naustdal Bergsholm er uttrykksfull som den stumme dottera Kattrin.
Det er absolutt kraft over Mor Courage denne gongen, men eit endå enklare uttrykk kunne gjeve eit endå sterkare inntrykk.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nationaltheatret, Amfiscenen:
Berthold Brecht:
Mor Courage
Omsett av Øyvind Berg
Omarbeidd av Runar Hodne og Hege Randi Tørresen
Regi: Runar Hodne
Scenografi og kostyme:
Erlend Birkeland
Musikalsk leiing:
Per Christian Revholt
Berthold Brecht hadde like før krigen ei grell og klår melding til verda med stykket om Mor Courage, den ambivalente kona som vil både verje ungane sine mot krigen og tene pengar på han, bruke krigen som levebrød.
Det er trass i den antisentimentale grunnstammen eit særs gripande stykke, og det kan ofte gjere oss rørte, paradoksalt nok, for det var jo det Brecht nett ikkje ville. Han ville ha publikum opprørte. Ikkje rørte. Alle oppsetjingar av stykket må ta stilling til det dilemmaet. Kor mykje framandgjering kan publikum tole – og skjøne?
Originalmusikk
Nationaltheatret har denne gongen valt Paul Dessaus originalmusikk til stykket. Det gjev framsyninga ei rank ryggrad, for skodespelarane meistrar faktisk å integrere dei melodisk ulogiske songane i rollene. Det imponerer.
Kva så med det visuelle uttrykket? I eit så pass nøkternt stykke bør ein jo helst ikkje fortape seg i realistisk illusjon. Likevel verkar det å dra det litt langt å la stykket gå føre seg i eit kaféteater, der vi åskodarane sit ved småbord med lamper på. Kjenner ein seg forplikta til å hinte til det dekadente Berlin, berre av di det er Brecht og musikkteater? Her føler vi vel at framandgjeringa blir så langstrakt at vi mest mister tråden i handlinga.
Stykket skal i tillegg, ifølge førehandsomtalene, innebere både brei folkekomedie og alvorleg drama. Den alvorlege dramabiten sit godt, men folkekomedien blir valen og tvungen, truleg av di han vantar jovial publikumsappell. Dei galgenhumoristiske replikkane vert stort sett hengande i lufta.
Eldsprakande energi
Spelemessig er det mykje å glede seg over, sjølv om Laila Goody i tittelrolla nok manglar det vesle sneven av kynisme. Hennar Courage-kjerring er først og fremst ei desperat mor. Som det er ho til gjengjeld fullt overtydande. Det er òg tøff og eldsprakande energi over figurane til Erland Bakker som feltpresten, Jan Sælid som kokken og Mariann Hole som den desillusjonerte Yvette. Helene Naustdal Bergsholm er uttrykksfull som den stumme dottera Kattrin.
Det er absolutt kraft over Mor Courage denne gongen, men eit endå enklare uttrykk kunne gjeve eit endå sterkare inntrykk.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.
Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss
Orda mellom oss
Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.
Teikning: May LInn Clement
«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.