Nybrygget kunne vore sterkare
For mykje av det meste, men også mykje å gle seg over.
Helle Ottesen (i midten) måtte steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev, skriv Jan H. Landro.
Foto: Martin Eilertsen
Hålogaland
Teater
Maja Bohne Johsen i samarbeid med Trond Lie:
Operetten om Mack
Idé: Inger Buresund og Yngvar Julin
Regi: Trond Lie
Musikk: Simon Revholt
Scenografi: Gjermund Andresen
Kostyme: Anette Werenskiold
Koreografi: Helge Holte Østbye
Om vi ser bort frå at dette slett ikkje er ein operette og at framsyninga er temmeleg langdryg, finst det mykje å gle seg over i denne nyskapinga. At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass. Bryggeriet er ikkje berre ei merkevare og hjørnesteinsverksemd, men på sitt vis også ein kulturberar for landsdelen.
For mykje
Veikskapen med Operetten om Mack er at ein har hopa altfor mange ingrediensar inn i brygget, ut frå eit ønske om å fortelje mykje meir enn ei slik framsyning kan bere. Resultatet blir eit noko tynt øl. Det vi får, innanfor eit tidsspenn på om lag ti år frå slutten av den første verdskrigen, er ei noko seig historie om store økonomiske vanskar og korleis eigarfamilien ber seg åt for å redde selskapet. Med på kjøpet får vi eit stykke nordnorsk næringshistorie, skiftande alkoholpolitikk, glimt frå det som skjer ute i den store verda, ei familiekrønike med kjærleik og ekteskapskrise, eit barn som døyr, indre konfliktar, ein nordnorsk – eller skal vi heller seie tysk? – ukueleg optimisme og eg veit ikkje kva.
Med hjelp av Gjermund Andresens svært funksjonelle scenografi flyttar handlinga seg heile tida frå scenerom til scenerom. Sjølv om også nokre enkeltscener er for lange og ei og anna med fordel kunne vore kutta ut, er mange av scenene både morosame og poengterte, som oftast med godt spel. Det gjeld anten vi ser inn i dei mackske gemakk eller vitjar arbeidarane på bryggja. Men framdrift i historia er det heller smått med.
Mykje har også eit litt utvendig preg, og kan minne om framsyninga Sykle i snøstorm, som i fjor blei laga til Universitetet i Nord-Norges 50-årsjubileum. Eg ville trudd at røynslene frå den oppsettinga hadde fått teateret til å styre unna den malen, men altså ikkje.
Gode prestasjonar
Heilt mot slutten av prøvetida måtte Helle Ottesen steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev. Elles er dottera Maria ein slags sentralfigur i stykket, frå ho gir opp ein løfterik karriere ved Berlin-operaen for å gifte seg med farens høgre hand, via eit tragisk barnetap til den siste, dramatiske kampen for å redde familieverksemda. Mari Lerberg Fossum speler godt, syng endå betre og gjer ein viktig innsats. Fleire av songnummera hennar gjer inntrykk, især der ho sit ved den tomme barnesenga.
God er også Elisabeth Moberg, som får demonstrert både det komiske talentet og songrøysta si. Hushjelpa Jensine Hansen har fått den takknemlege oppgåva å ta vare på den folkelege humoren, og Ingrid A. Evertsen lèt ikkje noko høve gå frå seg til å avlevere replikkar med smell eller allmenn visdom.
Trass i at tekstmengda er for stor, blir det plass til ein heil del song, dans og spel av god kvalitet. Musikken er konvensjonell, men fungerer godt. Eg ser ikkje bort frå at dette, med ein del tilpassingar, kan bli ein nordnorsk nasjonalmusikal.
Jan H. Landro
Jan H. Landro er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Hålogaland
Teater
Maja Bohne Johsen i samarbeid med Trond Lie:
Operetten om Mack
Idé: Inger Buresund og Yngvar Julin
Regi: Trond Lie
Musikk: Simon Revholt
Scenografi: Gjermund Andresen
Kostyme: Anette Werenskiold
Koreografi: Helge Holte Østbye
Om vi ser bort frå at dette slett ikkje er ein operette og at framsyninga er temmeleg langdryg, finst det mykje å gle seg over i denne nyskapinga. At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass. Bryggeriet er ikkje berre ei merkevare og hjørnesteinsverksemd, men på sitt vis også ein kulturberar for landsdelen.
For mykje
Veikskapen med Operetten om Mack er at ein har hopa altfor mange ingrediensar inn i brygget, ut frå eit ønske om å fortelje mykje meir enn ei slik framsyning kan bere. Resultatet blir eit noko tynt øl. Det vi får, innanfor eit tidsspenn på om lag ti år frå slutten av den første verdskrigen, er ei noko seig historie om store økonomiske vanskar og korleis eigarfamilien ber seg åt for å redde selskapet. Med på kjøpet får vi eit stykke nordnorsk næringshistorie, skiftande alkoholpolitikk, glimt frå det som skjer ute i den store verda, ei familiekrønike med kjærleik og ekteskapskrise, eit barn som døyr, indre konfliktar, ein nordnorsk – eller skal vi heller seie tysk? – ukueleg optimisme og eg veit ikkje kva.
Med hjelp av Gjermund Andresens svært funksjonelle scenografi flyttar handlinga seg heile tida frå scenerom til scenerom. Sjølv om også nokre enkeltscener er for lange og ei og anna med fordel kunne vore kutta ut, er mange av scenene både morosame og poengterte, som oftast med godt spel. Det gjeld anten vi ser inn i dei mackske gemakk eller vitjar arbeidarane på bryggja. Men framdrift i historia er det heller smått med.
Mykje har også eit litt utvendig preg, og kan minne om framsyninga Sykle i snøstorm, som i fjor blei laga til Universitetet i Nord-Norges 50-årsjubileum. Eg ville trudd at røynslene frå den oppsettinga hadde fått teateret til å styre unna den malen, men altså ikkje.
Gode prestasjonar
Heilt mot slutten av prøvetida måtte Helle Ottesen steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev. Elles er dottera Maria ein slags sentralfigur i stykket, frå ho gir opp ein løfterik karriere ved Berlin-operaen for å gifte seg med farens høgre hand, via eit tragisk barnetap til den siste, dramatiske kampen for å redde familieverksemda. Mari Lerberg Fossum speler godt, syng endå betre og gjer ein viktig innsats. Fleire av songnummera hennar gjer inntrykk, især der ho sit ved den tomme barnesenga.
God er også Elisabeth Moberg, som får demonstrert både det komiske talentet og songrøysta si. Hushjelpa Jensine Hansen har fått den takknemlege oppgåva å ta vare på den folkelege humoren, og Ingrid A. Evertsen lèt ikkje noko høve gå frå seg til å avlevere replikkar med smell eller allmenn visdom.
Trass i at tekstmengda er for stor, blir det plass til ein heil del song, dans og spel av god kvalitet. Musikken er konvensjonell, men fungerer godt. Eg ser ikkje bort frå at dette, med ein del tilpassingar, kan bli ein nordnorsk nasjonalmusikal.
Jan H. Landro
Jan H. Landro er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass.
Fleire artiklar
Butikkvindauge i Worth Avenue i Palm Beach i Florida.
Alle foto: Håvard Rem
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Eldspåsetting og steinkasting i Ramels veg i Rosengård i Malmö. Ivar Hippe har intervjua innbyggarar i utsette bydelar i Vest-Sverige.
Foto: Johan Nilsson / TT / AP / NTB
– Det kjem til å bli stygt
Ivar Hippe fekk lyst til å sjå nærmare på dei svenske tilstandane. Etter tre års arbeid er Sverige 2024: Beretninger om et land i krise her. Staten må ta styring, seier han.
Yrka med det høgste sjukefråværet er kvinnedominerte med relasjonelt arbeid og høge emosjonelle krav, skriv Lill Sverresdatter Larsen.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Langvarig overbelastning gir rekordhøyt sykefravær
«Vi har lenge drevet en dugnad for å holde skuta flytende.»