Den Nationale Scene, Teaterkjelleren

Sarah Kane:

Sprengt

Omsetjing: Runa Borch
Skolseg
Regi: Kjersti Horn
Scenografi og kostyme: Sven Haraldsson
Videoregi: Mads Sjøgård
Pettersen

Kjersti Horn er den fremste eksponenten for videobruk i norsk teater, på Den Nationale Scene har det til dømes resultert i den slåande produksjonen av Arv og miljø (2018). Men etter kvart har ho drive utforskinga av dette mediet så langt at ho kanskje heller bør lage film. Når den fysiske nærleiken – teaterets styrke – blir erstatta av filmens avstand, gjer det noko med opplevinga.

Brutalt

Til ein viss grad kan avstanden forsvarast med at innhaldet og uttrykket i dette stykket er så brutalt, og at Sarah Kane tek råskapen heilt ut. Men det er underleg kva tid kan gjere med ein tekst; stykka hennar gjorde sterkare inntrykk for 20–25 år sidan enn i dag. Så vi hadde nok tolt dette debutstykket om krig, valdtekt, kjønn, rasisme, kannibalisme og sjølvmord, som ble skrive i 1995 med krigen i Bosnia som bakgrunn, utan dei filtera Horn legg inn.

Scenerommet er blitt det ein i målarkunsten kallar triptyk, opphaveleg ei tredelt altertavle med ein midtdel og to fløymotiv, no meir allment eit kunstverk i tre delar. Sjølve spelet går føre seg i midtdelen, men det meste av tida bak eit ugjennomsiktig slør. I staden får vi sjå handlinga, oftast i nærbilete, som video i dei to sidefløyene.

Heile tida følger Michaela Vyskocil Gettwert aktørane tett med kameraet sitt. Oftast får vi det same biletet i begge sidefløyene, men ikkje alltid, stundom er perspektivet forskjellig. Og som eit ekstra metaaspekt ser vi innimellom i den eine fløya fotografen i arbeid, filma i svartkvitt av ein kollega.

Eit døgn

Handlinga utspeler seg i eit lite døgn på eit hotellrom i Leeds. Den aldrande og fordrukne lokaljournalisten Ian (Kim Kalsås) har lokka til seg den unge, uskuldige ekskjærasten Cate (Stine Robin Eskildsen). Han er manipulerande, ho prøver å stå imot. Trugsmål og vald følgjer, og då ein farga soldat (Oscar Jean) trengjer seg inn, skjønar vi at det er krig utanfor, samstundes som han lyftar brutaliteten og råskapen fleire hakk.

Paret Kalsås og Eskildsen står perfekt til kvarandre og gjer kvarandre gode i den maktkampen som oppstår mellom dei to sceneskikkelsane. Som typar er Ian og Cate svært ulike, likevel er det noko som bind dei saman, og samspelet deira gjer ei sterk framsyning endå sterkare.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar og journalist og fast teatermeldar i Dag og Tid.