JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

TeaterMeldingar

Etter ei seksuell oppvakning

Ei intens og til dels medrivande framsyning, som den forenkla regien stundom driv over grensa til det monotone.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Gjertrud Jynge spelar den vaksne kvinna og Gina Bernhoft Gørvell den unge i dramatiseringa av romanen til Linn Ullmann.

Gjertrud Jynge spelar den vaksne kvinna og Gina Bernhoft Gørvell den unge i dramatiseringa av romanen til Linn Ullmann.

Foto: Erik Berg

Gjertrud Jynge spelar den vaksne kvinna og Gina Bernhoft Gørvell den unge i dramatiseringa av romanen til Linn Ullmann.

Gjertrud Jynge spelar den vaksne kvinna og Gina Bernhoft Gørvell den unge i dramatiseringa av romanen til Linn Ullmann.

Foto: Erik Berg

3375
20240927
3375
20240927

Det Norske
Teatret, Scene 2

Linn Ulmann:

Jente, 1983

Dramatisering og regi: Luk Perceval
Omsetjing: Brit Bildøen
Scenograf: Philip Bussmann
Kostymedesignar: Ilse Vandenbussche
Komponist: Sandra Kolstad
Lysdesignar: Mark Van Denesse

Utgangspunktet for denne framsyninga, som for den nokså sjølvbiografiske romanen ho byggjer på, er enkelt, men samstundes uhyre krevjande. Det er tale om ei 55 år gammal, litt depressiv kvinne som ser attende på ei livsdramatisk, kanskje eksistensiell, hending som skjedde då ho var 16 år. Ungjenta reiste frå mora i New York og til Paris for å la seg fotografere av ein motefotograf som hadde «oppdaga» henne. Han er 44 og lokkar henne til sengs med seg.

Noko av det djervaste i boka – og ein styrke i den sceniske framsyninga – er at hovudpersonen som vaksen våger å sjå attende på det som skjedde nesten 40 år tidlegare utan å framstille seg sjølv som eit einsidig offer. Ho er open for at ho kan ha ønskt det som skjedde, ho gøymer seg ikkje bak metoo-maska, men ser at også hennar eige begjær og trong for å bli sett og trådd etter, kan ha verka med til dei røynslene ho som vaksen byrjar utforske.

Forenkling

Forenkling og til dels abstrahering er særmerke ved regiarbeidet til belgiske Luk Perceval. Her kjem det til uttrykk både ved at berre to personar er til stades på scena, og ved at sjølve scena er ei skråstilt, rektangulær plate med eit svart hol i midten, også det rektangulært. Der dels sit dei, dels beveger seg ikring og freistar unngå å ramle utfor.

Gjertrud Jynge speler den vaksne kvinna, som heile tida leitar i sitt eige minne for å gjenskape og forstå det ho opplevde. Gina Bernhoft Gørvell tolkar fleire av dei andre figurane i romanen, både dei tvilsame «kulturmennene» som utnyttar jenta på ulike vis, og dei lite forståingsfulle kvinnene. Ho blir ein versjon av «Skyggesøsteren» i boka.

Kompromisslaust

Det er dristig og kompromisslaust å gjere framsyninga til mykje av eit forteljeteater, men Gjertrud Jynge gir overtydande liv til den tilbakeskodande kvinna, syner både desperasjonen og lengten. Eg har enno til gode å sjå Jynge levere ei likegyldig rolle, og her hentar ho fram det intense nærværet, det såre og viljen til å trengje inn til sanninga. I det minste sanninga anno 2024. Og samspelet med Gina Bernhoft Gørvell fungerer godt, sjølv om ho og dei ho spelar, aldri blir stort meir enn bifigurar.

Dramatisering av romanar, som norsk teater diverre er fullt av, kan vere ein risikosport, der for mykje går tapt eller det mangetydige blir eintydig. Luk Perceval, sjølv ein røynd dramatikar og regissør, går ikkje i den fella. Han løftar fram den indre kampen mellom gløymsle og trongen til å minnast, ønsket om å skjøne og dei kanskje umedvitne motkreftene.

Likevel trur eg han har drive forenklinga litt for langt. Trass i at eg opplever oppsetjinga som sterk og intens, og laga ut frå eit ønske om å yte forfattaren rettferd, får framsyninga etter kvart noko monotont ved seg – noko som ikkje ligg i spelet, for spelet er godt, men i sjølve ideen Perceval har vilja presse historia inn i. Då hjelper heller ikkje ein vel overtydeleg, men ofte svært verknadsfull lysbruk.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det Norske
Teatret, Scene 2

Linn Ulmann:

Jente, 1983

Dramatisering og regi: Luk Perceval
Omsetjing: Brit Bildøen
Scenograf: Philip Bussmann
Kostymedesignar: Ilse Vandenbussche
Komponist: Sandra Kolstad
Lysdesignar: Mark Van Denesse

Utgangspunktet for denne framsyninga, som for den nokså sjølvbiografiske romanen ho byggjer på, er enkelt, men samstundes uhyre krevjande. Det er tale om ei 55 år gammal, litt depressiv kvinne som ser attende på ei livsdramatisk, kanskje eksistensiell, hending som skjedde då ho var 16 år. Ungjenta reiste frå mora i New York og til Paris for å la seg fotografere av ein motefotograf som hadde «oppdaga» henne. Han er 44 og lokkar henne til sengs med seg.

Noko av det djervaste i boka – og ein styrke i den sceniske framsyninga – er at hovudpersonen som vaksen våger å sjå attende på det som skjedde nesten 40 år tidlegare utan å framstille seg sjølv som eit einsidig offer. Ho er open for at ho kan ha ønskt det som skjedde, ho gøymer seg ikkje bak metoo-maska, men ser at også hennar eige begjær og trong for å bli sett og trådd etter, kan ha verka med til dei røynslene ho som vaksen byrjar utforske.

Forenkling

Forenkling og til dels abstrahering er særmerke ved regiarbeidet til belgiske Luk Perceval. Her kjem det til uttrykk både ved at berre to personar er til stades på scena, og ved at sjølve scena er ei skråstilt, rektangulær plate med eit svart hol i midten, også det rektangulært. Der dels sit dei, dels beveger seg ikring og freistar unngå å ramle utfor.

Gjertrud Jynge speler den vaksne kvinna, som heile tida leitar i sitt eige minne for å gjenskape og forstå det ho opplevde. Gina Bernhoft Gørvell tolkar fleire av dei andre figurane i romanen, både dei tvilsame «kulturmennene» som utnyttar jenta på ulike vis, og dei lite forståingsfulle kvinnene. Ho blir ein versjon av «Skyggesøsteren» i boka.

Kompromisslaust

Det er dristig og kompromisslaust å gjere framsyninga til mykje av eit forteljeteater, men Gjertrud Jynge gir overtydande liv til den tilbakeskodande kvinna, syner både desperasjonen og lengten. Eg har enno til gode å sjå Jynge levere ei likegyldig rolle, og her hentar ho fram det intense nærværet, det såre og viljen til å trengje inn til sanninga. I det minste sanninga anno 2024. Og samspelet med Gina Bernhoft Gørvell fungerer godt, sjølv om ho og dei ho spelar, aldri blir stort meir enn bifigurar.

Dramatisering av romanar, som norsk teater diverre er fullt av, kan vere ein risikosport, der for mykje går tapt eller det mangetydige blir eintydig. Luk Perceval, sjølv ein røynd dramatikar og regissør, går ikkje i den fella. Han løftar fram den indre kampen mellom gløymsle og trongen til å minnast, ønsket om å skjøne og dei kanskje umedvitne motkreftene.

Likevel trur eg han har drive forenklinga litt for langt. Trass i at eg opplever oppsetjinga som sterk og intens, og laga ut frå eit ønske om å yte forfattaren rettferd, får framsyninga etter kvart noko monotont ved seg – noko som ikkje ligg i spelet, for spelet er godt, men i sjølve ideen Perceval har vilja presse historia inn i. Då hjelper heller ikkje ein vel overtydeleg, men ofte svært verknadsfull lysbruk.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis