JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

TeaterMeldingar

«Det vedunderlege» skjedde ikkje

Mykje skrik og lite ull i freistnad på å «fornye» Ibsens meisterverk.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Dei medverkande syner stor speleglede, skriv Jan H. Landro.

Dei medverkande syner stor speleglede, skriv Jan H. Landro.

Foto: Sebastian Dalseide / Den Nationale Scene

Dei medverkande syner stor speleglede, skriv Jan H. Landro.

Dei medverkande syner stor speleglede, skriv Jan H. Landro.

Foto: Sebastian Dalseide / Den Nationale Scene

3439
20210312
3439
20210312

Den Nationale Scene / Teaterkjelleren

Henrik Ibsen:

Et dukkehjem

Manus og regi: Annika Silkeberg
Scenografi, lys-, kostyme- og maskedesign: Jenny André
Originalmusikk og projeksjonar: Fredrik Arsæus Nauckhoff

Å «fornye», «aktualisere» eller «revitalisere» ein av dei store klassikarane i teaterverda krev meir enn viltre påfunn og halvgod dikting. Det Dukkehjemmet Annika Silkeberg presenterer, er korkje fugl eller fisk. Ho har behalde Ibsens historie om Nora som skriv falskt i det godes teneste, men har ikkje gått radikalt nok til verks. Resultatet er blitt noko som svevar ein stad mellom 1879 og 2021, og der delar av den nydikta dialogen rett og slett ikkje held mål.

Framandgjerande

At Nora (Kristi-Helene J. Engeberg) er lesbisk og sambuande med ein namnlaus Partner (Reny Gaassand Folgerø/ Thorvald Helmers), og at dei andre personane i stykket berre er Venn (Knut Erik Engemoen/ doktor Rank), Venninne (Idun Vik/ fru Linde) og Uvenn (Pål Rønning/ sakførar Krogstad), endrar ikkje stort. For det er vanskeleg å sjå at den moglege effekten av dette grepet er henta ut. Likeins at han som speler doktor Rank/ Vennen, går ikring i kvinneklede. Men kanskje er poenget at kjønn ikkje lenger speler noka rolle. I så fall eit interessant perspektiv i tida kring 8. mars.

Det verkar som om Silkeberg sjølv har innsett at dette ikkje er godt nok, og som «erstatning» har sett inn utvendige effektar, vulgaritetar og mykje skrik og skrål. Partner slit med å temje aggresjonen sin og bryt med ujamne mellomrom ut i hemningslause raseritokt, som då truleg skal vere vår tids svar på Helmers strenge omgang med kona si. Ho er ikkje lenger «lerkefugl», men «sukkerklump».

Scenerommet er delt i tre, og alt gitt eit glatt, framandgjerande uttrykk. Lengst framme mot publikum går ein kjøkendisk frå vegg til vegg, bak han er eit treningsrom med tredemøller, der folk kan «avreagere», og innanfor der igjen ei rad dusjar som ikkje fungerer. Her skal det ikkje vere råd å vaske av seg noko som helst.

Farsepreg

At Noras «hemmelege» makronar er erstatta av marshmallows, er greitt nok, men meininga med dette symbolet blir etter kvart borte – om det då ikkje skal symbolisere ei form for kapitulasjon frå sambuarens side. I så fall er det dårleg motivert i regien.

Til tider får framsyninga eit farsepreg, utan at det er klart kva som er føremålet. Og når Venninna og Uvennen finn saman, har Silkeberg utstyrt han med ein monolog så full av klisjear at det ligg nær å tolke som ironi. Og kanskje er det det? For hos Ibsen er denne løysinga det vanskelegaste å tru på. Men i framsyninga som heilskap gir eit slikt grep lita meining.

Alle påfunna, alt skriket og skrålet og somme populærkulturelle referansar er kanskje ikkje berre ein freistnad på å gi stykket eit meir «moderne» uttrykk; ein kan òg få mistanke om at tanken er å prøve å lokke eit ungt publikum til teateret. Førehandsomtalen lover ei intens og grenselaus oppleving, men på teaterscenen skal også det intense og grenselause ha ein struktur og ei meining. Her blir det utflytande.

Dei medverkande syner stor speleglede, men først mot slutten får eg ei oppleving av godt teater, då Kristi-Helene J. Engeberg speler ut Noras fortviling. Men det bryt fullstendig med stilen i resten av framsyninga.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar og journalist og fast skribent i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Den Nationale Scene / Teaterkjelleren

Henrik Ibsen:

Et dukkehjem

Manus og regi: Annika Silkeberg
Scenografi, lys-, kostyme- og maskedesign: Jenny André
Originalmusikk og projeksjonar: Fredrik Arsæus Nauckhoff

Å «fornye», «aktualisere» eller «revitalisere» ein av dei store klassikarane i teaterverda krev meir enn viltre påfunn og halvgod dikting. Det Dukkehjemmet Annika Silkeberg presenterer, er korkje fugl eller fisk. Ho har behalde Ibsens historie om Nora som skriv falskt i det godes teneste, men har ikkje gått radikalt nok til verks. Resultatet er blitt noko som svevar ein stad mellom 1879 og 2021, og der delar av den nydikta dialogen rett og slett ikkje held mål.

Framandgjerande

At Nora (Kristi-Helene J. Engeberg) er lesbisk og sambuande med ein namnlaus Partner (Reny Gaassand Folgerø/ Thorvald Helmers), og at dei andre personane i stykket berre er Venn (Knut Erik Engemoen/ doktor Rank), Venninne (Idun Vik/ fru Linde) og Uvenn (Pål Rønning/ sakførar Krogstad), endrar ikkje stort. For det er vanskeleg å sjå at den moglege effekten av dette grepet er henta ut. Likeins at han som speler doktor Rank/ Vennen, går ikring i kvinneklede. Men kanskje er poenget at kjønn ikkje lenger speler noka rolle. I så fall eit interessant perspektiv i tida kring 8. mars.

Det verkar som om Silkeberg sjølv har innsett at dette ikkje er godt nok, og som «erstatning» har sett inn utvendige effektar, vulgaritetar og mykje skrik og skrål. Partner slit med å temje aggresjonen sin og bryt med ujamne mellomrom ut i hemningslause raseritokt, som då truleg skal vere vår tids svar på Helmers strenge omgang med kona si. Ho er ikkje lenger «lerkefugl», men «sukkerklump».

Scenerommet er delt i tre, og alt gitt eit glatt, framandgjerande uttrykk. Lengst framme mot publikum går ein kjøkendisk frå vegg til vegg, bak han er eit treningsrom med tredemøller, der folk kan «avreagere», og innanfor der igjen ei rad dusjar som ikkje fungerer. Her skal det ikkje vere råd å vaske av seg noko som helst.

Farsepreg

At Noras «hemmelege» makronar er erstatta av marshmallows, er greitt nok, men meininga med dette symbolet blir etter kvart borte – om det då ikkje skal symbolisere ei form for kapitulasjon frå sambuarens side. I så fall er det dårleg motivert i regien.

Til tider får framsyninga eit farsepreg, utan at det er klart kva som er føremålet. Og når Venninna og Uvennen finn saman, har Silkeberg utstyrt han med ein monolog så full av klisjear at det ligg nær å tolke som ironi. Og kanskje er det det? For hos Ibsen er denne løysinga det vanskelegaste å tru på. Men i framsyninga som heilskap gir eit slikt grep lita meining.

Alle påfunna, alt skriket og skrålet og somme populærkulturelle referansar er kanskje ikkje berre ein freistnad på å gi stykket eit meir «moderne» uttrykk; ein kan òg få mistanke om at tanken er å prøve å lokke eit ungt publikum til teateret. Førehandsomtalen lover ei intens og grenselaus oppleving, men på teaterscenen skal også det intense og grenselause ha ein struktur og ei meining. Her blir det utflytande.

Dei medverkande syner stor speleglede, men først mot slutten får eg ei oppleving av godt teater, då Kristi-Helene J. Engeberg speler ut Noras fortviling. Men det bryt fullstendig med stilen i resten av framsyninga.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar og journalist og fast skribent i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Frank Rossavik er sakprosaforfattar og kommentator i Aftenposten. Like før han fylte fire år, forsvann nesten all høyrsel.

Frank Rossavik er sakprosaforfattar og kommentator i Aftenposten. Like før han fylte fire år, forsvann nesten all høyrsel.

Foto: Leikny Havik

BokMeldingar

Frank Rossavik har skrive ei rørande bok om korleis eit høyrselstap kan påverka kven du blir.

ErikMartiniussen
Frank Rossavik er sakprosaforfattar og kommentator i Aftenposten. Like før han fylte fire år, forsvann nesten all høyrsel.

Frank Rossavik er sakprosaforfattar og kommentator i Aftenposten. Like før han fylte fire år, forsvann nesten all høyrsel.

Foto: Leikny Havik

BokMeldingar

Frank Rossavik har skrive ei rørande bok om korleis eit høyrselstap kan påverka kven du blir.

ErikMartiniussen
Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Foto: NTB

Ordskifte

«I dag får ikkje ME-pasientane rett behandling.»

Bjørn K. Getz Wold
Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Helsedirektoratet i Noreg tilrår same behandling for ME og kronisk utmatting.

Foto: NTB

Ordskifte

«I dag får ikkje ME-pasientane rett behandling.»

Bjørn K. Getz Wold

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis